Chủ tịch Quốc hội: Phải bảo đảm tính minh bạch và đồng bộ của quy hoạch
Chủ tịch Quốc hội đề nghị, quy hoạch phải đảm bảo tính minh bạch, đồng bộ. Phải quy định rõ việc công khai thông tin quy hoạch, lấy ý kiến nhân dân, nhất là các nhóm ảnh hưởng trực tiếp trong quy hoạch. Cùng với đó, thiết kế cơ chế giám sát độc lập để đảm bảo quy hoạch không bị điều chỉnh tùy tiện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại tổ chiều ngày 10/5. Ảnh: Kiều Chinh/Mekong ASEAN.
Tiếp tục kỳ họp thứ 9, chiều 10/5 Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.
Thảo luận tại tổ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tán thành sự cần thiết, ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch. Theo đó, Quốc hội Khóa XIV đã ban hành Luật Quy hoạch, Chính phủ, các bộ, ngành đã ban hành nhiều Nghị định, thông tư hướng dẫn nhưng đến nay có nhiều vấn đề ách tắc.
"Lần này, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch là làm sao để hoàn thiện hệ thống quy hoạch tích hợp và đồng bộ, bảo đảm liên kết giữa quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh, tránh chồng chéo, mâu thuẫn," Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội cũng nêu bối cảnh hiện nay cả nước tiến hành tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, trong cấp xã có phường, có đặc khu. Do đó, dự thảo luật mới phải quy định rõ cơ chế phối hợp giữa các Bộ, ngành và các địa phương, tăng cường các yếu tố phát triển bền vững, biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quy hoạch.
Trước mắt, phạm vi sửa đổi, bổ sung một số điều để phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị sau khi sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính. Đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền, việc gì Quốc hội quyết, việc gì Chính phủ, bộ, địa phương quyết để thực hiện cho đồng bộ.
Đảm bảo tính đồng bộ của quy hoạch
Đối với các nội dung còn có nhiều ý kiến khác nhau, chưa được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, Chủ tịch Quốc hội nhất trí cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đánh giá tổng kết thực tiễn khi sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch.
Trong đó, quy hoạch là lĩnh vực rộng, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch cần được xem xét trong tương quan với các luật khác như: Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Điện lực, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Địa chất và khoáng sản, Luật Biển Việt Nam, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, Luật Tài nguyên nước... để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất.
Dẫn chứng ở nước ngoài, mỗi tỉnh, mỗi địa phương đều có sa bàn thể hiện quy hoạch dài hạn và công khai để người dân được biết, trong khi tại Việt Nam, có khi quy hoạch bị thay đổi theo từng nhiệm kỳ của lãnh đạo, Chủ tịch Quốc hội đề nghị quy hoạch phải đảm bảo tính minh bạch, đồng bộ.
"Phải quy định rõ việc công khai thông tin quy hoạch, lấy ý kiến nhân dân, nhất là các nhóm ảnh hưởng trực tiếp trong quy hoạch. Cùng với đó, thiết kế cơ chế giám sát độc lập để đảm bảo quy hoạch không bị điều chỉnh tùy tiện," Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói.
Mặt khác, quá trình triển khai quy hoạch đòi hỏi phải tăng cường cơ chế thực thi và giám sát. Quốc hội, HĐND các địa phương, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, nhân dân phải cùng tham gia giám sát. Nếu quy hoạch công khai, minh bạch, được giám sát, nhân dân đồng thuận thì việc triển khai mới khả thi, Chủ tịch Quốc hội đề nghị.
"Luật do chúng ta ban hành, nếu ách tắc chỗ nào thì chúng ta phải sửa"
Về phân cấp thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch thực hiện quy hoạch, theo Chủ tịch Quốc hội, Luật lần này phải đổi mới mạnh mẽ việc phân cấp, phân quyền theo chủ trương của Đảng.
Theo đó, phân cấp thẩm quyền của Quốc hội cho Chính phủ trong việc xác định các vùng cần lập quy hoạch vùng và quyết định quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia.
Phân cấp thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng, Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định danh mục các dự án ưu tiên đầu tư trong kế hoạch thực hiện quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh.
Phân cấp thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch ngành, quy hoạch tỉnh đối với quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 để đáp ứng yêu cầu về sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị đánh giá cụ thể những vướng mắc trong thực tiễn dẫn đến cần phân cấp thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch thực hiện quy hoạch.
"Các đại biểu đã nêu những vướng mắc trong thực hiện Luật Quy hoạch năm 2017. Thời gian qua, chúng ta cũng đã điều chỉnh bằng một số nghị quyết của Quốc hội, nhưng vẫn chưa triệt để. Luật, nghị quyết, nghị định thì cũng là do chúng ta ban hành, nếu ách tắc chỗ nào thì chúng ta phải sửa," Chủ tịch Quốc hội nêu rõ và đề nghị Ủy ban Kinh tế và Tài chính phải phối hợp với Bộ Tài chính để rà soát những vướng mắc ở cả quá khứ, hiện tại và dự báo trong tương lai để tháo gỡ vướng mắc liên quan đến Luật quy hoạch.
