Chuẩn bị sớm để vượt chuẩn C/O, tận dụng tốt FTA mới

Trong quá trình hội nhập sâu rộng, việc tận dụng ưu đãi thuế quan từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) ngày càng phụ thuộc lớn vào khả năng đáp ứng quy tắc xuất xứ của doanh nghiệp. Ông Nguyễn Minh Khôi - Giám đốc Tư vấn, Viện Tony Blair ở Việt Nam cho rằng, dù mỗi hiệp định có mẫu C/O và tiêu chí riêng, nhưng về bản chất, các quy tắc này đều dựa trên một “bộ khung” tương đối giống nhau.

Theo ông Khôi, ngoại trừ một số thị trường hoàn toàn mới mà Việt Nam vừa ký kết, như Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện với UAE có yêu cầu về sản phẩm, phần lớn các thị trường khác đều tuân thủ những chuẩn mực đã khá quen thuộc. Những chuẩn mực này thường được xây dựng theo thông lệ của các thị trường phát triển và có yêu cầu cao như EU hay Mỹ.

Doanh nghiệp được khuyến cáo chuẩn bị sớm, với tiêu chuẩn C/O khắt khe nhất nhằm tận dụng tốt các FTA mới. Ảnh minh họa

Từ thực tiễn đó, ông Khôi khuyến cáo, doanh nghiệp nên đặt mục tiêu tuân thủ các tiêu chí tốt nhất, khắt khe nhất ngay từ đầu. “Khi doanh nghiệp đáp ứng được các tiêu chuẩn để xuất khẩu sang thị trường châu Âu, về cơ bản, họ sẽ đáp ứng được phần lớn các tiêu chí để xuất khẩu sang Anh, Úc hay nhiều thị trường FTA khác”, ông nhấn mạnh.

Cách tiếp cận này giúp doanh nghiệp tránh tâm lý bị động, chạy theo từng hiệp định, từng mẫu C/O khác nhau. Dù hình thức biểu mẫu có thể thay đổi, nhưng nếu nền tảng tuân thủ đã được xây dựng vững chắc, doanh nghiệp sẽ dễ dàng thích ứng và tận dụng ưu đãi ngay khi hiệp định có hiệu lực, thay vì mất thêm thời gian điều chỉnh.

Ông Khôi đặc biệt nhấn mạnh là yếu tố minh bạch và đầy đủ thông tin. Qua quá trình tham vấn nhiều doanh nghiệp, ông nhận thấy không ít trường hợp mỗi lần phải xin cấp C/O theo một hiệp định khác nhau, doanh nghiệp lại phải rà soát lại toàn bộ hồ sơ, từ nguyên liệu đầu vào, quy trình sản xuất đến các thông tin liên quan trong chuỗi cung ứng. Việc này vừa tốn thời gian, vừa tiềm ẩn rủi ro sai sót.

Trong bối cảnh đó, việc chuẩn hóa chuỗi cung ứng, chuẩn hóa truy xuất nguồn gốc và đặc biệt là chuẩn hóa dữ liệu nội bộ được coi là yếu tố then chốt. Ông Khôi cho rằng, dù là doanh nghiệp lớn hay nhỏ, cũng cần xây dựng một hệ thống lưu trữ hồ sơ, dữ liệu bài bản, nhất quán và dễ truy xuất. Đây chính là “xương sống” để đáp ứng các yêu cầu về xuất xứ trong dài hạn.

Cùng đó, dữ liệu và hồ sơ cần được coi như một loại tài sản. Khi được đầu tư đúng mức, hệ thống này không chỉ giúp doanh nghiệp điền form C/O nhanh hơn hay đáp ứng yêu cầu của cơ quan cấp C/O, mà còn hỗ trợ hiệu quả cho quản trị, hoạch định sản xuất, kinh doanh và xây dựng uy tín với đối tác quốc tế.

Hải Linh