Chứng khoán Việt Nam biến động ra sao trong các kỳ Euro, World Cup?

Trong bối cảnh thị trường Mỹ ít biến động và thị trường chứng khoán châu Âu điều chỉnh mạnh hơn, các chỉ số thị trường chứng khoán Việt Nam có phiên giảm mạnh do áp lực bán trong phiên chiều (14/6). Chỉ số VN-Index đóng cửa tại 1.279,91 điểm và tạm thoái lùi khỏi ngưỡng 1.300 điểm, chỉ số HNX-Index cùng chiều giảm 1,77% trong khi Upcom-Index mất 0,98%. Giá trị giao dịch trên cả 3 sàn gia tăng lên 33,665 tỷ đồng.

VN-Index trở thành chỉ số giảm mạnh nhất châu Á trong ngày 14/6. Đây cũng là thời điểm 1 ngày trước Lễ khai mạc vòng chung kết Euro 2024 (rạng sáng 15/6 giờ Việt Nam).

Tính chung cả mùa Euro, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang giảm 3 trong 5 mùa gần nhất với mức độ giảm không lớn.

Giải vô địch bóng đá châu Âu 2024 (Euro 2024) là giải đấu hấp dẫn nhất châu Âu đang diễn ra tại Đức trong thời gian từ 14/6 - 14/7.

Theo thống kê, trong 2 phiên trước ngày khai mạc Euro của 2 năm gần nhất, VN-Index đã giảm điểm sâu cả trong phiên 11/6/2020 và 14/6/2024. Cụ thể, trong phiên 11/6/2020, VN-Index đã giảm 32,63 điểm (tương ứng giảm 3,63%) từ 900 điểm về 867,37 điểm. Và gần đây, phiên 14/6, sau khi vượt mốc 1.300 điểm thành công, VN-Index có pha điều chỉnh mạnh 21,6 điểm (tương ứng giảm 1,66%), VN-Index về 1.280 điểm.

Tính chung, chỉ số VN-Index sau 3 vòng chung kết Euro gần đây nhất, xác suất giảm điểm đang tạm chiếm ưu thế. Cụ thể:

Năm 2008: Trong thời gian diễn ra Euro 2008 tại Áo và Thụy Sỹ VN-Index ghi nhận mức tăng gần 3,6%, trong khi HNX-Index cũng tăng 3,8%. Giá trị giao dịch cũng tăng, tập trung nhiều sau ngày 23/6.

Năm 2012: Chứng khoán Việt Nam có lần giảm mạnh nhất trong mùa Euro khi vòng chung kết được đồng tổ chức bởi Ba Lan và Ukraine, chỉ số VN-Index mất gần 2,43%, còn HNX-Index mất 5,34%. Thanh khoản thị trường giảm hơn 30%. Năm 2012 là một dấu mốc đáng nhớ với thể thao thế giới khi đội tuyển Tây Ban Nha vô địch 3 giải đấu lớn liên tiếp trên thế giới.

Năm 2016: Euro 2016 tại Pháp là ngày hội bóng đá mang lại niềm vui lớn nhất cho chứng sỹ Việt Nam khi chỉ số VN-Index tăng gần 4,6% (35 điểm) lên 658,68 điểm, còn HNX-Index cũng tiến thẳng đến mốc 88,16 điểm..

Năm 2021: Tại kỳ Euro 2021, VN-Index chỉ giảm nhẹ 0,34%. Đây cũng là kỳ Euro đặc biệt nhất trong lịch sử khi diễn ra vào năm lẻ chứ không phải năm chẵn như thường lệ do ảnh hưởng của đại dịch Covid.

Đối với World Cup, chứng khoán Việt Nam đã giảm 4 trong 6 lần trong mùa World Cup. Không chỉ thua nhiều mà còn hay thua đậm, VN-Index đã giảm tới hơn 10% chỉ trong vòng 1 tháng khi diễn ra World Cup tại Nga năm 2018. Trước đó, chỉ số cũng đã giảm hơn 7% với mùa World Cup 2006 tại Đức.

Hiện tượng này được lý giải là do World Cup thường được diễn ra vào mùa hè, chủ yếu là tháng 6-7, thời điểm nhạy cảm sau giai đoạn Sell in May nên thông thường diễn biến thị trường không mấy lạc quan.

Mặt khác, trong lần gần nhất và cũng có sự khác biệt là vào World Cup 2022 diễn ra ở Qatar, chứng khoán Việt Nam có chiến thắng áp đảo khi VN-Index tăng đến 8,6%. Đây là ngày hội bóng đá đặc biệt nhất từ trước đến nay khi diễn ra vào mùa đông (từ ngày 20/11-18/12/2022) thay vì những mùa hè rực lửa của tháng 6-7. Khoảng thời gian này cũng trùng với giai đoạn thị trường hồi phục sau khi đã trượt dài về đáy dài hạn trước đó.

Từ khi đi vào hoạt động tháng 7/2000, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua tổng cộng 11 vòng chung kết World Cup và Euro nhưng đang giảm 4 trong 7 lần diễn ra ngày hội bóng đá lớn, tương ứng xác suất giảm điểm lên đến gần 64%.

Tuy nhiên, trong cả các thời điểm, quy mô của chỉ số và bối cảnh thị trường, bối cảnh vĩ mô cũng hoàn toàn khác nhau. Đây chỉ là thông tin mang tính tham khảo, chưa có nghiên cứu chính thức về tính tương quan giữa thị trường chứng khoán với bất kỳ giải bóng đá nào trên thế giới.

Tạp chí Kinh tế Chứng khoán