Chuyển đổi sang xe điện có thể giúp Việt Nam tiết kiệm gần 500 tỷ USD chi phí nhập khẩu nhiên liệu
Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang xe điện. Việc chuyển đổi sang xe điện có thể giúp Việt Nam tiết kiệm tới 498 tỷ USD chi phí nhập khẩu nhiên liệu cộng dồn đến năm 2050...
Ảnh minh họa
Theo báo cáo "Hành trình Bứt phá: Chuyển đổi sang Xe điện tại Việt Nam" do Ngân hàng Thế giới (World Bank) công bố ngày 12/3, Việt Nam đang bước vào một giai đoạn quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang xe điện, nhằm hiện thực hóa cam kết đạt mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Sự thay đổi này không chỉ giúp giảm thiểu khí thải mà còn tạo cơ hội phát triển cho ngành công nghiệp xanh, mở ra một tương lai bền vững hơn cho giao thông Việt Nam.
Báo cáo của Ngân hàng Thế giới chỉ rõ: lĩnh vực giao thông vận tải, đặc biệt là giao thông đường bộ, hiện đang đóng góp 7,2% tổng lượng phát thải khí nhà kính của Việt Nam, tương đương 32,9 triệu tấn CO2 vào năm 2021. Để giảm lượng phát thải này, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg vào tháng 7/2022, trong đó đặt ra những mục tiêu quan trọng cho quá trình điện hóa giao thông.
Cụ thể, đến năm 2030, có khoảng 50% phương tiện giao thông đô thị và 100% xe buýt, taxi nội đô sẽ sử dụng năng lượng điện. Xa hơn, đến năm 2050, toàn bộ phương tiện giao thông đường bộ dự kiến sẽ chuyển sang sử dụng năng lượng xanh.
Theo tính toán, việc chuyển đổi sang xe điện có thể giúp giảm lượng khí phát thải ròng khoảng 2,2 triệu tấn CO2e vào năm 2050, ngay cả với hệ thống lưới điện hiện tại. Con số trên sẽ tăng lên 5,3 triệu tấn nếu hoàn thành xanh hóa lưới điện theo Quy hoạch điện VIII. Đồng thời, quá trình này cũng có thể tạo ra tới 6,5 triệu việc làm vào năm 2050, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất pin và phát triển cơ sở hạ tầng sạc.
Riêng phân khúc xe hai bánh, báo cáo chỉ ra rằng đến năm 2050, nếu Việt Nam theo kịch bản SPS (Sustainable Policy Scenario), lượng dầu thô tương đương tiết kiệm được sẽ là 4.502 thùng; còn theo kịch bản ADS (Accelerated Decarbonization Scenario), con số nhảy vọt lên 6.224 thùng. Với giá dầu quốc tế 80 USD/thùng, điều này tương đương 360 tỷ USD (SPS) hoặc 498 tỷ USD (ADS) không phải chảy ra nước ngoài để mua xăng dầu.
Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang xe điện.
Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công của quá trình này, bà Chiara Rogate, chyên gia Năng lượng Cao cấp Ngân hàng Thế giới cho rằng cần có những giải pháp đồng bộ từ chính sách đến hạ tầng.
Trước hết, việc thành lập một cơ quan quản lý nhà nước chuyên trách về xe điện là cần thiết. Cơ quan này sẽ giúp điều phối chính sách giữa các ngành giao thông và năng lượng, tạo sự thống nhất trong quá trình thực hiện các mục tiêu điện hóa phương tiện.
Bên cạnh đó, việc mở rộng mạng lưới trạm sạc, đặc biệt là các trạm sạc nhanh tích hợp công nghệ thông minh, đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích người dân chuyển sang xe điện. Hiện nay, hạ tầng sạc công cộng còn hạn chế, khiến nhiều người vẫn ngần ngại khi cân nhắc sử dụng phương tiện này.
Ngành điện cũng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đáp ứng nhu cầu sạc xe điện ngày càng tăng. Xe điện, đặc biệt là xe hơi và xe tải, dự kiến chiếm 53% nhu cầu sạc giai đoạn 2035- 2050 sẽ đòi hỏi đầu tư khổng lồ: 6- 9 tỷ USD từ 2024- 2030, và 200- 218 tỷ USD từ 2041- 2050, tùy kịch bản.
Báo cáo đề xuất xây mạng lưới sạc công cộng từ 2025- 2035, bắt đầu từ Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, và Cần Thơ, rồi mở rộng ra vùng ngoài đô thị.
Cụ thể hơn, báo cáo gợi ý cấm xe máy xăng mới từ 2027- 2030 và đặt chỉ tiêu doanh số xe điện hai bánh 40- 80% ở đô thị vào 2025- 2030. Với xe buýt, cần cấm xe diesel mới và xây khung hợp đồng vận hành
