Chuyển đổi xanh cần cú hích từ tài chính toàn cầu

Sáng 17/4 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư, phiên thảo luận chuyên đề “Đổi mới tài chính và chiến lược huy động vốn cho tăng trưởng xanh toàn cầu” đã diễn ra, quy tụ nhiều lãnh đạo chính phủ, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp toàn cầu.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam Đỗ Thành Trung nhấn mạnh rằng tăng trưởng xanh không còn là lựa chọn, mà là xu hướng toàn cầu không thể đảo ngược. Chính phủ Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ trong định hướng phát triển xanh, với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, phù hợp với Chương trình nghị sự 2030 và Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.

Phiên thảo luận về "Đổi mới tài chính và chiến lược huy động vốn cho tăng trưởng xanh toàn cầu" diễn ra bên lề P4G 2025. Ảnh: Báo Quốc tế

Tín hiệu tích cực từ tín dụng xanh Việt Nam

Một trong những điểm sáng trong chiến lược xanh của Việt Nam là sự phát triển nhanh chóng của thị trường tín dụng xanh. Dư nợ tín dụng xanh đã tăng từ 71.000 tỷ đồng năm 2015 lên 564.000 tỷ đồng năm 2023 – gấp gần 8 lần – và hiện chiếm 4,4% tổng dư nợ nền kinh tế.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung nhận định, để đạt được các mục tiêu toàn cầu về phát triển bền vững, các quốc gia cần đẩy mạnh phối hợp chính sách và xây dựng chiến lược tài chính xanh hài hòa với cấu trúc tài chính toàn cầu. Trong tiến trình đó, việc định vị lại sứ mệnh và vai trò của các định chế tài chính quốc gia cần được xem là một bước đi mang tính đột phá.

“Các định chế tài chính cần đi đầu trong việc xây dựng khung pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án xanh và phát triển thị trường tài chính bền vững”, ông Trung đề xuất. Đồng thời, các công cụ tài chính như trái phiếu xanh, sản phẩm tài chính bền vững, chính sách ưu đãi… sẽ là lực đẩy quan trọng để thu hút đầu tư vào các sáng kiến khí hậu.

Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết của một cấu trúc tài chính toàn cầu hiệu quả hơn, trong đó tiếng nói của các nước đang phát triển phải được lắng nghe và thể hiện rõ trong các cam kết quốc tế.

Kinh nghiệm quốc tế và kỳ vọng từ P4G

Phiên thảo luận cũng ghi nhận những chia sẻ và đề xuất cụ thể từ nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế.

Tổng Thư ký Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), bà Rebeca Grynspan, khẳng định: “Tài chính xanh chính là nguồn sống của tăng trưởng bền vững”. Tuy nhiên, theo bà, nhiều khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận dòng vốn xanh.

Trong bối cảnh đó, bà đánh giá P4G là một nền tảng quan trọng để thúc đẩy sự tham gia của các ngân hàng và khu vực tư nhân vào tài trợ cho các sáng kiến xanh, góp phần thu hẹp khoảng cách đầu tư cho phát triển bền vững.

Về phía Campuchia, Thứ trưởng Bộ Môi trường Chuop Paris cho biết nước này đã ban hành nhiều chính sách xanh như tăng sức chống chịu cho nền kinh tế, giảm phát thải carbon, kết nối số… Ông nhấn mạnh, P4G đóng vai trò như một “cú hích” giúp các quốc gia chia sẻ cam kết xuyên biên giới và cùng xây dựng một tương lai bao trùm, bền vững.

Trong khi đó, Thứ trưởng – Đại sứ về Biến đổi khí hậu Hàn Quốc, ông Chung Keeyong, kêu gọi chuyển đổi xanh cần đặt con người vào trung tâm và đề xuất ba trọng tâm cho P4G: (1) hiệu quả chi phí, (2) cơ chế giảm thiểu rủi ro và (3) phát triển hệ thống phân loại xanh cùng các dự án thí điểm hằng năm.

Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam, ông Kees van Baar, cũng cam kết tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm và thúc đẩy các cơ chế tài chính xanh thông qua hợp tác công – tư trong khuôn khổ P4G, đặc biệt tại Việt Nam.

Đại diện cho địa phương, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, cho biết thành phố đang tích cực chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh và số. Là trung tâm kinh tế – tài chính lớn nhất cả nước, TP.HCM đã ban hành nhiều chính sách thúc đẩy tài chính xanh và khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, công trình xanh, đô thị thông minh.

"TP.HCM có tiềm năng rất lớn để trở thành đầu tàu trong thu hút đầu tư xanh thông qua các cơ chế tài chính mới, quỹ đầu tư xanh và mô hình PPP", ông Dũng nói.

4 định hướng chính sách tài chính xanh

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung, kinh nghiệm từ các quốc gia trên thế giới cho thấy, để xây dựng một thị trường tài chính xanh hiệu quả, cần có khung pháp lý vững chắc, các công cụ chính sách linh hoạt và cơ chế hỗ trợ phù hợp. Đặc biệt, việc nâng cao khả năng huy động vốn từ thị trường tài chính quốc tế, tăng cường hợp tác công tư và phát triển các sản phẩm tài chính xanh là những nhiệm vụ mang tính đột phá.

Ngoài ra, việc hoàn thiện cấu trúc tài chính toàn cầu, khung chính sách tài chính quốc gia nhằm tạo môi trường thuận lợi để huy động đúng, đủ, hiệu quả nguồn lực tài chính cho tăng trưởng xanh là yếu tố cốt lõi mang tính quyết đảm bảo sự thành công cho chiến lược huy động vốn ở quy mô toàn cầu cũng như phạm vi quốc gia.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung nêu rõ, thời gian tới, ưu tiên chính sách cần tập trung vào 4 lĩnh vực sau:

Một là, hoàn thiện cấu trúc tài chính toàn cầu và hệ thống thể chế tài chính quốc gia để thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính xanh.

Hai là, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong phát triển các sản phẩm tài chính xanh.

Ba là, đẩy mạnh hợp tác giữa khu vực công và tư nhân nhằm tối đa hóa nguồn lực cho quá trình chuyển đổi xanh.

Bốn là, thúc đẩy minh bạch và nâng cao năng lực giám sát tài chính xanh để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững.

“Với sự chung tay của các quốc gia, tổ chức tài chính và doanh nghiệp, chúng ta có thể tiến những bước dài hơn trong chiến lược huy động nguồn lực cho tăng trưởng xanh. Việt Nam cam kết thực hiện đầy đủ, thực chất các cam kết của mình và luôn sẵn sàng học hỏi, hợp tác để hướng tới một khung tài chính công bằng, bền vững cho tất cả các nước”, Thứ trưởng khẳng định.

Lê Kiều Linh/VOV.VN