Chuyển động tích cực trong phát triển bền vững giáo dục đại học Việt Nam

Bên cạnh tiêu chí đánh giá truyền thống do các tổ chức như QS hay Times Higher Education (THE) xây dựng, bảng xếp hạng THE Impact Rankings hay QS World University Rankings: Sustainability (QS Sustainability) vẫn là thước đo phản ánh mức độ đóng góp của trường đại học vào các mục tiêu phát triển bền vững.

Giáo dục đại học Việt Nam trên bản đồ xếp hạng quốc tế

Theo kết quả QS Sustainability 2026, Việt Nam có thêm 02 trường đại học được ghi nhận, cho thấy sự quan tâm lớn hơn của hệ thống giáo dục đối với các tiêu chí bền vững. Đại học Quốc gia Hà Nội tiếp tục dẫn đầu trong nước, đứng 374/1.994 toàn cầu, sau khi đạt 325/1.779 ở QS Sustainability 2026. Một số trường khác như Trường Đại học Tôn Đức Thắng, Đại học Duy Tân, Đại học Cần Thơ hay Đại học Huế cũng có sự cải thiện thứ hạng đáng kể, phản ánh nỗ lực hội nhập quốc tế gắn với trách nhiệm xã hội.

Top 5 các trường Việt Nam theo QS Sustainability 2026. Nguồn: QS, công bố 18/11/2025

Sự xuất sắc của các trường đại học không chỉ dựa trên số lượng công bố khoa học mà còn dựa trên tác động đối với cộng đồng, chất lượng quản trị, mức độ tích hợp các mục tiêu phát triển bền vững vào chiến lược đào tạo và nghiên cứu.

Từ “phát triển nóng” đến tăng trưởng bền vững

Một trong những ví dụ nổi bật nhất của sự chuyển đổi này là Trường Đại học Tôn Đức Thắng (TDTU). Sau giai đoạn tăng trưởng nhanh về số lượng bài báo quốc tế, những năm gần đây TDTU đã tái cấu trúc theo hướng bền vững hơn, chú trọng chất lượng nghiên cứu và tác động xã hội. Sự thay đổi này được ghi nhận bởi các tổ chức uy tín.

Trên QS World University Rankings 2026, TDTU xếp 684 thế giới, tăng hơn 317 bậc sau bảy năm kể từ khi lần đầu được xếp hạng vào năm 2020. Ở bảng QS Sustainability 2026, trường đứng 553 toàn cầu (Top 28%) và 138 châu Á (Top 17%), trở thành một trong ba trường dẫn đầu Việt Nam trong lĩnh vực phát triển bền vững. Cùng với những thành tích đó, TDTU được QS trao giải “Most Improved – Asia” tại Hội nghị Thượng đỉnh QS EduData 2024.

Kết quả QS Sustainability và QS WUR của TDTU. Nguồn: QS, công bố 18/11/2025

TDTU nhận giải “Most Improved - Asia”

Thành quả đó đến từ chiến lược đầu tư trọng điểm vào con người và nền tảng nghiên cứu. Trường xây dựng các viện nghiên cứu cùng 9 nhóm nghiên cứu mạnh do các giáo sư, tiến sĩ đầu ngành trong và ngoài nước dẫn dắt, tập trung vào những lĩnh vực phù hợp xu thế và định hướng của Nghị quyết 57-NQ/TW, bao gồm vật liệu tiên tiến, công nghệ thông minh, trí tuệ nhân tạo, dược học – khoa học y sinh và kinh tế bền vững. Việc phát triển các nhóm nghiên cứu theo chiều sâu giúp TDTU tạo ra môi trường khoa học có tính ứng dụng cao và gắn với nhu cầu của xã hội.

Thành viên các nhóm nghiên cứu mạnh chụp ảnh lưu niệm cùng Ban Giám hiệu, Lãnh đạo đơn vị TDTU

Ươm tạo đội ngũ khoa học trẻ

Song song với phát triển nghiên cứu, TDTU chú trọng chiến lược “trồng người”, tạo môi trường để các nhà khoa học trẻ trưởng thành. Tại Lễ trao Giải thưởng Quả Cầu Vàng 2025, TS. Lê Quốc Việt, Phó Trưởng khoa Dược, được vinh danh là một trong 10 nhà khoa học trẻ Việt Nam tiêu biểu với công trình nghiên cứu hệ phân phối thuốc điều trị ung thư. Thầy Việt đã có hàng chục bài báo đăng trên các tạp chí quốc tế uy tín, trở thành minh chứng cho hiệu quả của chiến lược đầu tư nhân lực nghiên cứu.

TS. Lê Quốc Việt, Phó Trưởng khoa Dược TDTU nhận Giải thưởng Quả Cầu Vàng 2025

Tinh thần nghiên cứu của TDTU không chỉ dừng lại ở giảng viên mà còn lan tỏa mạnh mẽ đến sinh viên. Hai nữ sinh ngành Kỹ thuật hóa học, Hà Ngọc Như Ý và Nguyễn Đoàn Quỳnh Như, đạt Giải thưởng Nữ sinh Khoa học - Công nghệ Việt Nam 2025, đều tốt nghiệp loại Giỏi và sở hữu bài báo quốc tế ngay khi còn học đại học. Bên cạnh đó, hai sinh viên Nguyễn Hồ Ngọc Dân và Võ Quốc Duy giành Giải Nhất Giải thưởng Khoa học và Công nghệ sinh viên 2025 nhờ nghiên cứu phát triển hệ hydrogel dạng tiêm có khả năng giải phóng kiểm soát thuốc kháng sinh và thuốc tăng sinh mạch máu, ứng dụng trong điều trị viêm tủy răng và tái tạo mô. Hiện 4 đề tài khác của sinh viên TDTU tiếp tục góp mặt tại vòng chung kết Giải thưởng sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka 2025.

Những thành tựu nói trên góp phần chứng minh vị thế gia tăng của các trường đại học Việt Nam trong các bảng xếp hạng quốc tế không còn đơn thuần là kết quả của việc tăng số lượng bài báo khoa học, mà là minh chứng cho sự dịch chuyển chiến lược hướng tới phát triển bền vững. Các trường đang nỗ lực xây dựng hệ sinh thái học thuật toàn diện, nơi nghiên cứu, đào tạo và trách nhiệm xã hội được kết nối chặt chẽ. Từ câu chuyện của TDTU, có thể thấy phát triển bền vững đang trở thành con đường phù hợp để giáo dục đại học Việt Nam tăng cường năng lực cạnh tranh quốc tế, đồng thời đóng góp thiết thực hơn cho sự phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

(Nguồn: TDTU)