Chuyên gia hiến kế phát triển đường sắt đô thị cho Đà Nẵng

Gần 300km đường sắt đô thị

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lê Quang Nam cho biết, Đà Nẵng xác định đường sắt đô thị sẽ là trục xương sống của mạng lưới giao thông minh kết nối nội đô với các tiểu đô thị lân cận, mở rộng liên kết với TP Huế, Quảng Ngãi và các tỉnh miền Trung – Tây Nguyên. Qua đó hình thành chuỗi đô thị kinh tế và du lịch vùng.

Hội thảo “Xây dựng hệ thống đường sắt đô thị Đà Nẵng - Tầm nhìn, thách thức và giải pháp bền vững” sáng 24/10.

Theo Sở Xây dựng Đà Nẵng, đường sắt đô thị TP được quy hoạch gồm 16 tuyến, tổng chiều dài khoảng 294 km (2 tuyến MRT (tàu điện ngầm); 11 tuyến LRT (đường sắt nhẹ); 3 tuyến LRT du lịch, gần như bao phủ toàn địa bàn theo hướng Đông – Tây, Bắc – Nam; thời gian thực hiện 2025 - 2045. Đặc biệt, tất cả các đầu mối giao thông quan trọng đều được kết nối chặt chẽ với nhau qua hệ thống đường sắt đô thị.

Ông Lê Quang Nam nói rõ thêm, Đà Nẵng sẽ hình thành các tuyến chính như sân bay – Hội An – Tam Kỳ; các tuyến nhánh Liên Chiểu - cảng biển – KCN; Hòa Vang - khu công nghệ cao; Hội An, An Bằng và các khu vực ven biển. Các tuyến vòng đô thị kết nối trung tâm nhằm giảm tải giao thông khu vực lõi; các tuyến kết nối khu vực miền núi phục vụ phát triển du lịch sinh thái và cộng đồng.

Hệ thống này được tích hợp đồng bộ với xe buýt nhanh, xe buýt điện… cùng các đầu mối như bến cảng, cảng biển, sân bay, trung tâm hành chính, trường học, bệnh viện… Nguyên tắc là bảo đảm mỗi điểm ở đô thị cách metro không quá 500m và khu vực ngoại ô cách không quá 2km, thời gian chuyển đổi phương tiện giao thông không quá 5 phút, có sự kết nối linh hoạt và thuận tiện các khu vực lân cận.

“Đà Nẵng xác định hệ thống đường sắt đô thị không chỉ là công trình giao thông mà là quyết định chiến lược mang tính đột phá trong phát triển hạ tầng, là nền tảng để hình thành đô thị thông minh, xanh, kết nối và lan tỏa rộng. Mục tiêu là xây dựng hệ thống giao thông đa phương tiện, đa thức, thông minh, giảm phát thải carbon, góp phần hình thành đô thị phát triển theo hướng công cộng, đưa Đà Nẵng trở thành TP giao thông xanh”, ông Lê Quang Nam nói.

Những vấn đề khó khăn phải đối diện

Theo các đại biểu tham dự hội thảo, về quy hoạch giao thông và liên vùng, hệ thống đường sắt đô thị Đà Nẵng cần phải được đặt trên tổng thể quy hoạch chung của giao thông TP và Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung – Tây Nguyên, bảo đảm kết nối đồng bộ với đường sắt quốc gia và các cảng biển, sân bay, trung tâm logistics… để hình thành khu vận tải liên vùng, tăng cường khả năng cạnh tranh, thu hút đầu tư.

TP cũng cần nghiên cứu, tham khảo ý kiến tư vấn để lựa chọn công nghệ phù hợp với điều kiện địa hình, mật độ dân cư, quy mô đầu tư, khả năng vận hành và bảo trì lâu dài. Đặc biệt là các công nghệ hiện đại, an toàn, tiết kiệm, thân thiện môi trường, có khả năng nội địa hóa và chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp Việt Nam trong tương lai.

Cùng với đó, TP Đà Nẵng cần nghiên cứu, lựa chọn mô hình đầu tư đường sắt đô thị phù hợp theo hình thức PPP, ODA, xã hội hóa; cơ chế lựa chọn nhà đầu tư có năng lực và tổ chức vận hành có hiệu quả, minh bạch, thân thiện với người dân khi hệ thống đi vào hoạt động.

TP Đà Nẵng quy hoạch hệ thống đường sắt đô thị gồm 2 tuyến MRT, 11 tuyến LRT và 3 tuyến LRT du lịch.

“Đây là những vấn đề rất khó khăn mà Đà Nẵng đang phải đối diện. TP mong muốn mong muốn các nhà khoa học, các chuyên gia, nhà tổ chức, nhà quản lý giúp TP có tầm nhìn dài hạn về mặt quy hoạch cũng như hệ thống đường sắt đô thị”, ông Lê Quang Nam nói.

Các chuyên gia hiến kế cho Đà Nẵng

Theo ông Mario Valerio Dattola, chuyên gia đường sắt quốc tế đến từ Italia, tại Đà Nẵng việc định vị chiến lược các hệ thống giao thông mới cần xem xét vị trí trung tâm của sân bay và ranh giới vật lý do sông Hàn tạo ra.

Bằng cách tận dụng (nếu có thể) các cây cầu hiện hữu để giảm thiểu tác động hạ tầng và nhận diện nhu cầu vận động riêng biệt của khu vực trung tâm du lịch Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn cùng với các khu dân cư phía Tây TP. Theo đó, giải pháp giao thông hỗn hợp nhưng tích hợp có thể bảo đảm hiệu quả chức năng và sự hài hòa đô thị.

Đại diện Công ty TNHH Viện thiết kế đô thị Thẩm Quyến (Trung Quốc) đánh giá cao mục tiêu của TP Đà Nẵng về phát triển hệ thống giao thông tổng hợp lấy đường sắt đô thị đa tầng, đa phương thức, tích hợp làm chủ đạo, phối hợp hài hòa với các phương thức giao thông khác và phát triển bền vững.

Để đạt được điều này cần xây dựng mạng lưới đường sắt có cấp bậc chức năng rõ ràng, phù hợp với không gian đô thị; xây dựng hệ thống giao thông công cộng tích hợp lấy đường sắt đô thị làm cốt lõi; xây dựng hệ thống phát triển tích hợp giữa đường sắt đô thị và sử dụng đất.

Từ thực tế triển khai dự án tuyến đường sắt đô thị số 1 TP Hồ Chí Minh (Bến Thành – Suối Tiên), TS Nguyễn Quốc Hiển lưu ý TP Đà Nẵng ngay trong giai đoạn thiết kế, cần xác định rõ cần xác định rõ phạm vi ảnh hưởng, các công trình lân cận cần phải di dời.

Công tác giải phóng mặt bằng phải tiến hành sớm và hoàn thành trước khi khởi công công trình. Công tác di dời hạ tầng kỹ thuật (điện, cấp nước, thoát nước, viễn thông…) cần được tách thành những gói thầu riêng và triển khai sớm, hoàn thành trước khi thi công công trình.

Hải Châu