Chuyên gia Trung Quốc muốn cải tổ quân đội khi thấy hiệu quả từ 'bầy ong sắt' trên chiến trường Ukraine

Những drone hiện đại là ác mộng cho hệ thống vũ khí lỗi thời

Ba chuyên gia hàng đầu của PLA, qua cơ quan ngôn luận chính thức PLA Daily, đã đưa ra lời kêu gọi mang tính bước ngoặt: cải tổ cấu trúc quân đội để đối phó với mối đe dọa từ những "sát thủ bay" này.

Các chuyên gia nhận định rằng, trong bối cảnh drone ngày càng đóng vai trò trọng yếu trong các cuộc xung đột khu vực gần đây như ở Ukraine, Ấn Độ - Pakistan, hay mới đây là giữa Israel và Iran, PLA cần phải có những thay đổi căn bản về tổ chức để đảm bảo khả năng phản ứng nhanh chóng và hiệu quả trước các mối đe dọa từ vũ khí không người lái.

Với khả năng tiếp cận cao và chi phí thấp, drone trở thành vũ khí "bình dân hóa" cuộc chiến, cho phép ngay cả các nhóm nhỏ hoặc lực lượng không chính quy cũng có thể gây ra mối đe dọa đáng kể cho các quân đội chính quy. Đối với một quân đội lớn như PLA, việc phải đối phó với hàng ngàn hoặc thậm chí hàng chục ngàn drone tấn công cùng lúc là một thách thức chưa từng có.

Thành lập đơn vị chống drone chuyên trách

Một trong những khuyến nghị nổi bật là việc thành lập những đơn vị chuyên trách chống drone, được trang bị khả năng phát hiện, theo dõi và vô hiệu hóa các thiết bị bay không người lái một cách linh hoạt và tức thời. Những đơn vị này sẽ giúp khắc phục những hạn chế của các lực lượng truyền thống vốn phải đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác nhau cùng lúc.

Bên cạnh đó, các tác giả bài báo cũng cho rằng việc xây dựng các đơn vị chống drone là một mục tiêu dài hạn, còn trong ngắn hạn, PLA nên tập trung tích hợp khả năng chống drone vào các đơn vị chiến đấu hiện có.

Ví dụ, các đơn vị chiến tranh điện tử có thể được nâng cấp trở thành đơn vị chống drone thông minh, sử dụng công nghệ phân tích do AI hỗ trợ kết hợp với hệ thống gây nhiễu (jamming) di động để đối phó với các mối đe dọa từ trên không.

Việc PLA điều chỉnh chiến lược không phải là điều mới mẻ. Vào năm 2016, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đưa tin về việc thành lập một đơn vị đặc nhiệm thuộc không quân PLA, có nhiệm vụ chính là phát hiện và vô hiệu hóa các loại drone nhỏ.

Điều này cho thấy Trung Quốc đã bắt đầu nhận thức rõ về nguy cơ công nghệ drone từ khá sớm, tuy nhiên tốc độ phát triển vũ bão của công nghệ này trong những năm gần đây đòi hỏi những bước tiến vượt bậc hơn nữa trong cả chiến lược phòng thủ lẫn tấn công.

Tác động từ học thuyết quân sự Mỹ

Bài báo cũng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh đang theo sát kế hoạch của Mỹ nhằm ngăn chặn bất kỳ hành động quân sự nào của PLA tại eo biển Đài Loan. Theo đó, Mỹ đang nghiên cứu phương án triển khai hàng nghìn hệ thống không người lái như một phần của chiến lược “hỏa ngục trên mặt đất ” (hellscape strategy ) – tạo ra môi trường chiến trường đầy rẫy mối đe dọa khiến đối phương khó có thể tiến hành tấn công.

Việc thành lập các đơn vị chống drone chuyên biệt, tích hợp công nghệ AI và nâng cấp năng lực chiến tranh điện tử là những bước đi cần thiết để đảm bảo PLA duy trì được ưu thế trong một môi trường an ninh ngày càng phức tạp và biến động.

Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ drone đang buộc các cường quốc quân sự toàn cầu phải liên tục thích nghi và đổi mới. Việc Trung Quốc xem xét cải tổ sâu rộng trong PLA cho thấy tầm quan trọng ngày càng cao của trí tuệ nhân tạo, tự động hóa và chiến tranh phi đối xứng trong tương lai của xung đột quân sự.

Cuối cùng, việc này cũng nhắc nhở chúng ta về một thực tế: trong thời đại mà công nghệ phát triển với tốc độ theo cấp số nhân, khả năng học hỏi, thích nghi và đổi mới là yếu tố quyết định sức mạnh quân sự, quan trọng không kém gì số lượng vũ khí hay quy mô quân đội.

Bùi Tú