Chuyển mình từ những khu vườn hữu cơ ở vùng cao Kon Tum

Từng là hộ nghèo tại xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy, anh A Ran – người dân tộc Xơ Đăng – đã có cuộc sống hoàn toàn đổi khác sau hơn 3 năm mạnh dạn chuyển đổi từ trồng ngô, sắn kém hiệu quả sang canh tác đảng sâm theo hướng hữu cơ.

Hiệu quả nhờ tư duy mới

Được chính quyền địa phương và HTX Nông sản và Dược liệu sạch Kon Tum hỗ trợ về cây giống, kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm, anh A Ran đầu tư xây dựng nhà màng, hệ thống tưới nhỏ giọt và áp dụng quy trình kỹ thuật hiện đại vào sản xuất.

“Trước kia, gia đình tôi trồng sắn, ngô quanh năm mà vẫn không đủ ăn. Từ khi tham gia HTX, sản xuất theo hướng hữu cơ, mỗi năm tôi thu về khoảng 100 triệu đồng, ổn định hơn hẳn. Làm nông giờ đã khác xưa nhiều, kỹ thuật, đầu ra đều có người hỗ trợ, yên tâm làm lắm,” anh A Ran phấn khởi nói.

Cây dược liệu đang đổi thay đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở Kon Tum.

HTX Nông sản và Dược liệu sạch Kon Tum hiện là chỗ dựa của hàng trăm hộ thành viên, chủ yếu là người dân tộc thiểu số tại các xã vùng sâu, vùng xa.

Không chỉ tổ chức sản xuất theo hướng hữu cơ, HTX còn xây dựng chuỗi liên kết khép kín với doanh nghiệp và ứng dụng thương mại điện tử để mở rộng thị trường trong và ngoài nước.

Dễ nhận thấy, trong những năm gần đây, huyện Kon Rẫy đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, khuyến khích người dân chuyển sang canh tác cây ăn quả và cây dược liệu có giá trị kinh tế cao.

Từ đầu năm 2022 đến nay, toàn huyện đã trồng mới gần 100 ha cây ăn quả, nâng tổng diện tích lên hơn 1.020 ha. Trong đó, 780 ha do người dân canh tác và 240 ha do HTX, doanh nghiệp đầu tư với các loại cây chủ lực như mít, sầu riêng, chuối, xoài…

Một trong những HTX tiên phong là HTX Đăk Tơ Lung Xanh (xã Đăk Tơ Lung), được thành lập năm 2017 với 39 hộ thành viên, trong đó 2/3 là người dân tộc thiểu số. HTX hiện sở hữu 4 sản phẩm nông sản đạt tiêu chuẩn VietGAP, gồm chuối, mít, sầu riêng và chanh không hạt.

Điểm tựa từ khoa học kỹ thuật và thương mại điện tử

Nhờ áp dụng kỹ thuật cao, sản phẩm của HTX Đăk Tơ Lung Xanh không chỉ đảm bảo năng suất mà còn có đầu ra ổn định, giá bán cao, đem về doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm. Thu nhập bình quân của mỗi hộ thành viên đạt 60-80 triệu đồng/năm – con số đáng mơ ước ở vùng núi, đặc biệt với đồng bào dân tộc thiểu số.

Anh A Huy, dân tộc Ba Na, một thành viên liên kết của HTX, chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi thuộc diện hộ nghèo, làm nông quanh năm cũng chỉ đủ gạo ăn. Từ khi được HTX hỗ trợ trồng chuối theo chuẩn VietGAP, hỗ trợ máy móc và kỹ thuật, sản phẩm được bao tiêu, thu nhập mỗi năm sau trừ chi phí cũng gần đạt 60 triệu đồng”.

Điểm đặc biệt của HTX Đăk Tơ Lung Xanh là đã biết tận dụng nền tảng thương mại điện tử để kết nối trực tiếp với người tiêu dùng và nhà phân phối trong, ngoài tỉnh.

Sản phẩm chuối và mít VietGAP của HTX được bán qua sàn thương mại điện tử nông sản Kon Tum và một số sàn thương mại điện tử quốc gia, mở ra cánh cửa mới cho tiêu thụ nông sản vùng cao.

Để đạt được những kết quả nêu trên, bên cạnh nỗ lực của các HTX và người dân, không thể không nhắc tới sự hỗ trợ kịp thời của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Kon Tum.

Từ việc hỗ trợ tiếp cận vốn vay ưu đãi, tổ chức tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn xây dựng chuỗi giá trị, truy xuất nguồn gốc, cấp mã số vùng trồng đến đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số và thương mại điện tử – các chính sách đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh đã tạo đòn bẩy giúp các HTX địa phương bứt phá.

Chuyển đổi sản xuất theo hướng hàng hóa giúp đồng bào dân tộc thiểu số ở Kon Tum nâng cao hiệu quả sản xuất.

Đặc biệt, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh cũng đã triển khai nhiều chương trình kết nối tiêu thụ nông sản qua các sàn thương mại điện tử, hướng dẫn HTX tại Kon Tum đưa sản phẩm lên các nền tảng như voso.vn, postmart.vn, các trang web bán hàng trực tuyến, giúp người dân mở rộng thị trường, giảm phụ thuộc vào thương lái.

Bên cạnh đó, các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ nông sản, hỗ trợ tham gia OCOP… do Liên minh HTX Việt Namvà Liên minh HTX tỉnh Kon Tum phối hợp với ban ngành trong tỉnh tổ chức cũng là cầu nối giúp nông sản Kon Tum vươn xa, tăng khả năng cạnh tranh và từng bước chinh phục thị trường xuất khẩu.

Nông nghiệp công nghệ cao – động lực phát triển bền vững

Với lợi thế đất đai rộng lớn, khí hậu đặc trưng và bản sắc văn hóa đa dạng, Kon Tum xác định nông nghiệp hàng hóa là một trong những trụ cột quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong thời gian tới, tỉnh tập trung vào một số định hướng chính như chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, ưu tiên các loại cây trồng chủ lực có giá trị cao như sâm Ngọc Linh, cây dược liệu, cây ăn quả đặc sản gắn với lợi thế từng vùng sinh thái. Đẩy mạnh xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn VietGAP, hữu cơ, GlobalGAP, tiến tới xây dựng thương hiệu nông sản vùng cao Kon Tum, phục vụ cả thị trường trong nước và xuất khẩu.

Cùng với đó là ứng dụng công nghệ số, thương mại điện tử trong quản lý sản xuất và tiêu thụ nông sản, thông qua việc cấp mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, xây dựng các trang bán hàng trực tuyến, kết nối với sàn thương mại điện tử trong và ngoài nước. Phát triển kinh tế tập thể mà nòng cốt là các HTX nông nghiệp kiểu mới, giúp đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận kỹ thuật, thị trường, tài chính và dịch vụ đầu vào, từng bước hình thành các chuỗi giá trị nông sản bền vững.

Đặc biệt, tỉnh đẩy mạnh nâng cao năng lực cho người dân tộc thiểu số thông qua đào tạo, tập huấn về kỹ thuật canh tác, kỹ năng số, kỹ năng kinh doanh, để họ chủ động hơn trong chuyển đổi sản xuất, từng bước làm chủ công nghệ và thị trường.

Cùng với sự đồng hành của các HTX tiêu biểu và vai trò “bà đỡ” của Liên minh HTX Việt Nam, những định hướng này kỳ vọng sẽ mở ra một giai đoạn mới cho nông nghiệp Kon Tum – nơi mà người dân tộc thiểu số không chỉ “làm chủ ruộng đồng” mà còn là những người làm chủ trong nền nông nghiệp hiện đại, xanh và bền vững.

Từ những HTX tiên phong như Nông sản và Dược liệu sạch Kon Tum, Đăk Tơ Lung Xanh đến các nông dân mạnh dạn thay đổi tư duy sản xuất, câu chuyện ở Kon Tum là minh chứng sống động cho hướng đi đúng đắn trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ứng dụng khoa học kỹ thuật và thương mại điện tử vào nông nghiệp.

Quan trọng hơn, đây cũng là “lời hồi đáp” cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của đồng bào dân tộc thiểu số trên con đường vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình.

Nam Phong