Cơ chế chính sách đặc thù không phá vỡ chính sách chung hiện hành

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, sáng nay 7/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội làm việc tại Hội trường, nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi). Tiếp đó, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề...

Luật Đấu thầu (sửa đổi) cần bổ sung, nhấn mạnh các mục tiêu, quan điểm, yêu cầu cơ bản.

Trình bày Tờ trình dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở 5 nhóm chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật đã được Quốc hội, Chính phủ thông qua, gồm 10 Chương, 98 Điều. So với Luật Đấu thầu năm 2013, Luật này đã sửa đổi 75 điều, bổ sung mới 21 điều, giữ nguyên 2 điều, bãi bỏ 12 điều.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nhận định việc xây dựng dự án Luật nhằm tiếp tục tạo dựng khung pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu, mua sắm sử dụng nguồn vốn nhà nước. Đồng thời, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật; khắc phục tình trạng đấu thầu hình thức, nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế trong hoạt động đấu thầu.

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với các mục tiêu, quan điểm, yêu cầu và các nhóm chính sách đã được nêu trong Tờ trình và đề nghị bổ sung, nhấn mạnh các mục tiêu, quan điểm, yêu cầu cơ bản.

Thứ nhất, việc sửa đổi luật phải bám sát và thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng và các chỉ thị, nghị quyết liên quan, nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, góp phần công khai, minh bạch, tiết kiệm, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong mua sắm đầu tư công, quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước, tài sản của Nhà nước.

Thứ hai, tập trung nghiên cứu sửa đổi những nội dung nhằm khắc phục những vấn đề tồn tại, vướng mắc, thiếu đồng bộ, bất cập trong quá trình thực hiện; giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn cần có sự điều chỉnh của Luật; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm công khai, minh bạch, cạnh tranh, công bằng; bổ sung các quy định mới nhằm quản lý chặt chẽ hơn vốn nhà nước, giảm thiểu các hành vi gian lận trong đấu thầu, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Đồng thời, luật hóa những quy định tại các văn bản hướng dẫn thi hành đã áp dụng hiệu quả trong thời gian qua, hạn chế tối đa việc giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành để đảm bảo hiệu lực thi hành của luật.

Thứ ba, bảo đảm tính khả thi, ổn định, thống nhất, đồng bộ với các luật khác, bao quát toàn diện các vấn đề liên quan đến công tác quản lý nhà nước về đấu thầu và cơ chế kiểm tra, giám sát, giải quyết kiến nghị trong hoạt động đấu thầu.

Thứ tư, việc sửa đổi luật phải bảo đảm chặt chẽ, song không làm phát sinh thêm những vấn đề phức tạp, khó khăn mới. Đối với các quy định mới cần rà soát kỹ, đánh giá tác động đầy đủ, bảo đảm đủ căn cứ thuyết phục; tham khảo kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện Luật phù hợp với các Hiệp định Việt Nam đã ký kết, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Phú Cường đề nghị rà soát, làm rõ 3 nội dung. Thứ nhất, rà soát các hành vi cấm theo nhóm chủ thể để dễ áp dụng: nhóm hành vi cấm chung, nhóm hành vi cấm đối với người có thẩm quyền, chủ đầu tư; nhóm hành vi cấm đối với tổ chuyên gia, tổ chấm thầu; nhóm hành vi cấm đối với nhà thầu. Thứ hai, đề nghị quy định rõ về hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ, có thể dẫn chiếu tới quy định Bộ Luật hình sự để thống nhất áp dụng trên thực tiễn, làm rõ phạm vi liên quan đến môi giới, hối lộ trong đấu thầu, hành vi thông thầu; quy định rõ hành vi cản trở trong đấu thầu. Thứ ba, rà soát quy định cụ thể các ưu đãi, không quy định chung chung dẫn đến khó áp dụng trong thực tế hoặc tùy nghi áp dụng.

Cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Buôn Ma Thuột cần đảm bảo một số nguyên tắc

Tiếp đó, phiên thảo luận về dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đã thu hút nhiều ý kiến đại biểu.

Về cơ bản các đại biểu nhất trí với cơ chế đặc thù để TP Buôn Ma Thuột phát triển lợi thế. Tuy nhiên đại biểu cũng nêu một số vẫn đề chưa hợp lý sẽ tạo sự cạnh tranh không lành mạnh khi một số doanh nghiệp bán phá giá sản phẩm, chuyển giá, trốn thuế…

Giải trình trước Quốc hội về một số nội dung đại biểu quan tâm liên quan, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng ghi nhận những ý kiến của đại biểu đề nghị có chính sách mạnh mẽ hơn cho TP Buôn Ma Thuột để tận dụng hết lợi thế so sánh, vị trí trung tâm của thành phố. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nhắc lại, đây là lần đầu tiên, Chính phủ trình Quốc hội cho 1 đơn vị hành chính cấp TP thuộc tỉnh, cấp huyện, do vậy, chưa có tiền lệ, vì vậy, đòi hỏi cơ chế chính sách đặc thù này phải phù hợp với căn cứ chính trị và pháp lý, cũng như không phá vỡ chính sách chung hiện hành.

Đặc biệt, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhắc đến Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kế luận 67 của Bộ Chính trị với 32 nhiệm vụ cụ thể, 17 dự án trọng điểm. Các chính sách đặc thù cho TP Buôn Ma Thuột phải không trùng với các chính sách đã có trong Chương trình hành động cũng như các dự án trọng điểm.

Để bảo đảm chính sách ưu đãi này đi vào cuộc sống, Bộ trưởng cho biết, hiện Chính phủ đã và đang xây dựng Chương trình hành động sau khi Nghị quyết thí điểm này được Quốc hội thông qua với các chương trình, dự án cụ thể.

Đồng thời, căn cứ vào Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về phát triển vùng Tây Nguyên, Chính phủ cũng sẽ sớm xây dựng cơ chế phát triển cho cả vùng Tây Nguyên trong thời gian tới.

Quá trình tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách này đối với TP Buôn Ma Thuột sẽ được Chính phủ và các bộ ngành sẽ theo dõi và có đề xuất kịp thời nhằm nâng cao hiệu quả để cơ chế đặc thù này phát huy hiệu quả trong cuộc sống.

Về các chính sách ưu đãi, Bộ trưởng cho biết, đã bám sát vào Kết luận 67, đó là tập trung vào 2 lĩnh vực nông sản và cà phê để đưa Buôn Ma Thuột trở thành thủ phủ cà phê. Trong quá trình tổ chức thực hiện, Chính phủ sẽ theo dõi, sơ kết, đánh giá và có thể đề xuất bổ sung chính sách mới nếu phù hợp, Bộ trưởng báo cáo.

Kiến nghị Quốc hội bổ sung nơi sinh vào hộ chiếu mẫu mới

Cũng trong sáng nay, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an sáng 7/11 đã trình bày tờ trình về việc thực hiện Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam liên quan đến thông tin “nơi sinh” trên hộ chiếu.

Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thực hiện in bị chú bổ sung thông tin về “nơi sinh” vào hộ chiếu mẫu mới. Phía nước ngoài chấp thuận việc in bổ sung, tuy nhiên các nước cho biết việc này chỉ là tạm thời, đề nghị Việt Nam sớm bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân, đặc biệt phía Séc thông báo chỉ chấp nhận hộ chiếu Việt Nam có in bị chú thông tin “nơi sinh” đến hết năm 2022. Do vậy, việc nghiên cứu bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân trong hộ chiếu là cần thiết và cần sớm thực hiện (trước ngày 1/1/2023).

Bộ trưởng cũng khẳng định, việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân hộ chiếu không làm phát sinh thêm thủ tục và chi phí do hiện nay trong mẫu tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu, giấy thông hành hiện hành đã có mục thông tin về “nơi sinh”. Cơ quan cấp phát hộ chiếu có thể khai thác thông tin về nơi sinh của công dân có trong cơ sở dữ liệu để in hộ chiếu.

"Việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào trang nhân thân của hộ chiếu là cần thiết, tạo thuận lợi cho công dân ta trong việc nhập cảnh vào các nước, tuy nhiên do thời gian gấp không kịp sửa đổi Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam hoặc ban hành Nghị quyết riêng về vấn đề này", Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Vì vậy, Chính phủ xin kiến nghị Quốc hội đồng ý bổ sung thông tin “nơi sinh” trên hộ chiếu mẫu mới, giao Bộ trưởng Công an sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để bổ sung thông tin “nơi sinh” vào mẫu hộ chiếu cấp cho công dân Việt Nam.

Thay mặt cơ quan thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới đánh giá: "Việc bổ sung thông tin “nơi sinh” vào hộ chiếu sẽ bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp ổn định, lâu dài cho công dân Việt Nam khi thực hiện hoạt động nhập cảnh tại các nước". Đồng thời việc này không làm phát sinh thủ tục hành chính và không gây tốn kém cho công dân.

Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với tờ trình của Chính phủ đưa nội dung trên vào Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 4 Quốc hội; giao Bộ trưởng Bộ Công an sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để bổ sung thông tin “nơi sinh” vào mẫu hộ chiếu cấp cho công dân Việt Nam”.

P.V