Cơ hội tiếp cận lương hưu dễ dàng hơn

Tư vấn người dân tham gia BHXH tự nguyện

Trước đây, anh Trần Thanh Quang làm lái xe cho một công ty dược phẩm. Do thường xuyên đau ốm, anh nghỉ việc từ tháng 3/2022 sau 12 năm tham gia BHXH bắt buộc. Từ đó, anh Quang thất nghiệp, không có nguồn thu nhập. Dù đã đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ năm đóng BHXH khiến cuộc sống của anh rơi vào cảnh khó khăn chồng chất.

Niềm vui đến với anh khi từ ngày 1/7/2025, Luật BHXH 2024 quy định giảm thời gian tham gia BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống còn 15 năm. Nhờ vậy, anh Quang đủ điều kiện nhận lương hưu. “Việc hạ số năm đóng BHXH thật sự giúp tôi rút ngắn chặng đường chờ đợi. Sau bao năm mong ngóng, giờ tôi đã có cơ hội nhận sổ hưu sớm hơn”, anh Quang bộc bạch.

Câu chuyện về lương hưu những ngày này trở thành đề tài quen thuộc với nhiều người. Người thì hồ hởi tính toán còn bao nhiêu năm nữa mới đủ điều kiện. Người lại kể về niềm vui khi chính sách mới giúp họ có thêm động lực tiếp tục tham gia BHXH. Tấm thẻ BHXH vốn dĩ khô khan giờ trở thành niềm tin, chỗ dựa để nhiều lao động bớt lo toan hơn.

Chị Hồ Diệu Liên ở phường An Cựu quanh năm buôn bán nhỏ, chưa bao giờ chị nghĩ đến chuyện tham gia BHXH. Đến cuối năm 2023, khi được nhân viên thu đến tận nhà tư vấn, chị mới đăng ký tham gia BHXH tự nguyện. “Mấy chục năm chỉ biết lo làm ăn, tôi chưa từng nghĩ mình sẽ được hưởng lương hưu. Tuổi già không phụ thuộc vào con cái, đó là hạnh phúc lớn nhất”, chị Liên chia sẻ

Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về cải cách chính sách BHXH đã xác định nhiệm vụ cải cách: “Sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống 15 năm, tiến tới 10 năm với mức hưởng tính toán phù hợp”. Trên tinh thần đó, Luật BHXH số 41/2024/QH15 chính thức giảm số năm đóng BHXH tối thiểu xuống 15 năm, tạo điều kiện để nhiều lao động cao tuổi, ít năm tham gia vẫn có thể tiếp cận lương hưu.

Theo các chuyên gia, quy định mới vừa mang tính nhân văn, vừa sát thực tiễn thị trường lao động. Đối với người lao động, nhất là những người bắt đầu tham gia BHXH ở độ tuổi muộn hoặc có quá trình làm việc không liên tục, việc giảm số năm đóng BHXH tối thiểu còn 15 năm đã mở rộng cánh cửa tiếp cận lương hưu. Hơn nữa, những người ở độ tuổi trung niên việc phải tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH khó khăn hơn rất nhiều so với 15 năm. Với chính sách mới, người lao động có thể yên tâm hơn trong việc xây dựng điểm tựa tài chính vững chắc sau khi rời khỏi thị trường lao động và cũng là động lực để nhóm này chủ động tham gia BHXH tự nguyện, thay vì bỏ cuộc giữa chừng.

Ông Hoàng Trọng Chính, Phó Giám đốc BHXH thành phố thông tin: “Việc giảm thời gian đóng tối thiểu để có lương hưu đã khiến người lao động nhìn thấy lương hưu gần hơn, từ đó mong muốn gắn bó với hệ thống. Số lao động làm việc trên 10 năm nghỉ việc nhận trợ cấp thất nghiệp khá nhiều. Trước đây, nhận xong trợ cấp thất nghiệp họ sẽ nghĩ tới việc rút BHXH một lần để giải quyết khó khăn trước mắt. Vấn đề này có một phần nguyên nhân từ việc người tham gia BHXH cho rằng thời gian đóng BHXH để có lương hưu tối thiểu 20 năm là quá dài, ngày được nhận lương hưu xa vời, nhất là trong thời điểm thiếu sự bảo đảm về việc làm bền vững. Nhưng với sự điều chỉnh giảm thời gian đóng tối thiểu để có lương hưu khiến người lao động nhận thấy họ có thể tiếp cận lương hưu dễ hơn và có mong muốn ở lại hệ thống BHXH. Minh chứng là tính đến hết tháng 8/2025, số người rút BHXH một lần còn 6.995, giảm hơn 1.800 trường hợp so với cùng kỳ năm trước”.

Niềm vui từ đồng lương hưu không chỉ giúp người lao động vơi bớt nỗi lo cơm áo, mà còn trao thêm cho họ sự tự tin, để tuổi già được sống an nhàn, không phụ thuộc con cháu.

Bài, ảnh: HÀN ĐĂNG