Có lộ trình thực hiện phương thức quản lý thuế phù hợp

Các ĐBQH thảo luận tại Tổ 9

Đơn giản, dễ hiểu và dễ thực hiện

Các đại biểu nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Quản lý thuế (sửa đổi) để thể chế hóa đầy đủ chủ trương, chính sách mới của Đảng trong lĩnh vực này; giải quyết khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn và bảo đảm đồng bộ trong hệ thống pháp luật, nhất là những luật liên quan đến kinh doanh điện tử, chuyển đổi số. Qua đó, bảo đảm tính minh bạch, công khai và tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế.

Về xây dựng lực lượng quản lý thuế, khoản 5 Điều 9 dự thảo Luật quy định “cơ quan quản lý thuế được thưởng khi tổ chức thu ngân sách nhà nước vượt dự toán Quốc hội quyết định hàng năm để bổ sung thu nhập cho công chức, người lao động”.

ĐBQH Nguyễn Thị Mai Thoa (Hải Phòng) cho rằng, đây là quy định mới và được thiết kế với mục tiêu tạo động lực, khuyến khích cán bộ, công chức ngành thuế, qua đó nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi công vụ.

ĐBQH Nguyễn Thị Mai Thoa (Hải Phòng) phát biểu

Tuy nhiên, đại biểu nhận thấy, dự thảo Luật chưa quy định cụ thể mà giao Chính phủ quy định về cách tính thưởng, mức thưởng tối đa. Ngoài ra, trong thời gian tới sẽ thực hiện Nghị quyết số 27 về cải cách tiền lương, cán bộ, công chức trong khu vực nhà nước sẽ áp dụng theo thang bảng lương mới.

Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa đề nghị, cơ quan soạn thảo nghiên cứu thêm nội dung này để bảo đảm tính hợp lý của quy định trong bối cảnh sắp tới sẽ áp dụng thang bảng lương mới. Đồng thời, quy định rõ ràng, minh bạch hơn trong dự thảo Luật theo hướng bổ sung các nguyên tắc cơ bản về cách tính thưởng, nguồn kinh phí thưởng và phải phù hợp với quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Về kê khai thuế, tính thuế khấu trừ đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tại Điều 13 dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa cơ bản thống nhất với chủ trương xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026 để bảo đảm công bằng, minh bạch trong thực hiện nghĩa vụ thuế; khắc phục tình trạng thất thu, nợ đọng thuế và phù hợp với lộ trình hiện đại, số hóa công tác quản lý thuế.

Song, dự thảo Luật đang quy định theo hướng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh căn cứ quy định pháp luật tự giác chấp hành việc khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế, xác định đối tượng chịu thuế, nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế và các cơ quan nhà nước sẽ tiến hành hậu kiểm.

“Việc thực hiện hậu kiểm phù hợp với xu thế quản lý nhà nước hiện nay ở tất cả các ngành, các lĩnh vực nhưng hệ thống chính sách thuế hiện nay vẫn còn tương đối phức tạp với nhiều sắc thuế đa dạng và thường xuyên thay đổi, khả năng đáp ứng yêu cầu mới về quản lý thuế chưa đồng đều, ý thức chấp hành pháp luật chưa cao. Trong khi đó, lực lượng làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ và kiểm tra việc thực hiện chính sách pháp luật về thuế còn mỏng, chưa chuyên nghiệp, công nghệ thông tin chưa hiện đại, xây dựng cơ sở dữ liệu thuế chưa đầy đủ, kết nối liên thông có thể sẽ ảnh hưởng đến kết quả thực hiện”, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa nêu thực tế.

Do đó, đại biểu đề nghị, cần tiếp tục nghiên cứu quy định theo hướng đơn giản, dễ hiểu và dễ thực hiện; bổ sung cơ chế hỗ trợ, hướng dẫn hoặc xác nhận của cơ quan thuế. Đồng thời, có lộ trình thực hiện phương thức quản lý thuế phù hợp; bổ sung quy định cụ thể về nguyên tắc tự kê khai, chế tài xử phạt, thẩm quyền và trách nhiệm của các cơ quan trong việc ban hành văn bản chi tiết về quản lý nhà nước về thuế nhằm ngăn ngừa tình trạng lợi dụng, trốn thuế.

Xác định rõ phạm vi thu nhập chịu thuế của người lao động

Quan tâm đến dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), ĐBQH Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) nhận thấy, để bảo đảm bao quát, dự thảo Luật đã sửa đổi, hoàn thiện quy định về thu nhập chịu thuế, thu nhập cá nhân đối với các thu nhập từ tiền lương, tiền công theo hướng: bổ sung các khoản tiền, thù lao, các khoản lợi ích bằng tiền mặt hoặc không bằng tiền do người sử dụng lao động trả cho người lao động dưới mọi hình thức, các khoản thu nhập khác.

ĐBQH Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) phát biểu

Tuy nhiên, tại điểm b Khoản 2 Điều 3 dự thảo Luật quy định “tiền thù lao, các khoản lợi ích bằng tiền mặt hoặc không bằng tiền dưới mọi hình thức”. Đại biểu cho rằng, quy định như dự thảo Luật là chưa rõ ràng và không phù hợp với mục tiêu sửa đổi. Nếu chỉ sử dụng cụm từ “dưới mọi hình thức” thì các khoản lợi ích vốn đã không được trả bằng tiền, không định nghĩa cụ thể còn quá chung chung. Do đó, cần có sự đánh giá, rà soát kỹ lưỡng để quy định phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn.

Để bảo đảm cơ sở xác định cụ thể của các khoản lợi ích, hỗ trợ việc tuân thủ và kiểm tra, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai đề nghị, điều chỉnh thành: tiền thù lao, các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền trả cho người lao động dưới mọi hình thức.

Quy định như vậy cũng xác định rõ phạm vi thu nhập chịu thuế của người lao động theo đúng bản chất của mối quan hệ lao động để dễ hiểu và triển khai đúng quy định.

Minh Trang; Ảnh: Khánh Duy