Cơ Mật Viện ở Huế sắp thành không gian sáng tạo

Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, với hệ thống di sản vật thể, phi vật thể và tư liệu đã được UNESCO ghi danh toàn diện, Huế là một trong những đô thị di sản tiêu biểu của Việt Nam. Trong lộ trình hướng tới là thành viên Mạng lưới thành phố sáng tạo UNESCO, Huế cần có những mô hình tiên phong để đưa di sản vượt khỏi khuôn khổ bảo tồn thuần túy, trở thành nguồn lực cho sáng tạo, giáo dục và phát triển bền vững. Trong đó, di tích Cơ Mật Viện được định hướng là mô hình điểm như vậy. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế.

Trong không gian Kinh thành Huế cổ kính, Cơ Mật Viện - di tích hình thành từ năm 1839 trên nền chùa Giác Hoàng (nay thuộc phường Phú Xuân, TP. Huế), từng là trung tâm tham mưu tối cao của triều Nguyễn, được xác định là địa điểm hội đủ điều kiện để thử nghiệm mô hình không gian sáng tạo trong di sản. Ban đầu, Cơ Mật Viện từng có trụ sở ở bên trong Tử Cấm thành Huế.

Theo định hướng của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, việc phát huy giá trị Cơ Mật Viện không dừng ở bảo tồn kiến trúc, mà kế thừa vai trò khởi nguồn ý tưởng vốn có trong lịch sử. Từ một cơ quan hoạch định chính sách triều chính, di tích này được định vị trở thành trung tâm tiếp cận, tra cứu, nghiên cứu dữ liệu triều Nguyễn, đồng thời là không gian sáng tạo, giáo dục di sản và trải nghiệm văn hóa nghệ thuật. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế.

Trên nền tảng số hóa tư liệu, dữ liệu 3D, VR/AR và bảo tàng số, Cơ Mật Viện có thể đảm nhiệm vai trò kho lưu trữ dữ liệu di sản số, phục vụ nghiên cứu, học tập và sáng tạo nội dung, qua đó nuôi dưỡng tình yêu di sản cho các thế hệ trẻ. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế.

Với kiến trúc truyền thống, bố cục linh hoạt và giá trị lịch sử - chính trị độc bản, Cơ Mật Viện phù hợp để tổ chức các hoạt động trưng bày, giáo dục, trình diễn nghệ thuật và tương tác công chúng. Mô hình phát triển được xây dựng trên ba nguyên tắc là phát huy giá trị di sản, kết nối sáng tạo, phục vụ cộng đồng. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế

Theo ông Hoàng Việt Trung - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, không gian Cơ Mật Viện được định hướng tích hợp bốn nhóm chức năng chính: giáo dục và truyền thông di sản, nghệ thuật và trình diễn, triển lãm và sáng tạo, giao lưu, hợp tác trong nước và quốc tế. Đây cũng là nơi tiếp nhận các mô hình quốc tế về adaptive reuse (tái sử dụng thích ứng di sản), nghệ thuật, công nghệ và không gian sáng tạo. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế.

Không chỉ là nơi tham quan, Cơ Mật Viện được kỳ vọng trở thành điểm mở trong dòng chảy công nghiệp văn hóa gắn với di sản Huế. Chuỗi chuyển hóa được xác định rõ, gồm di sản - sáng tạo - sản phẩm - dịch vụ văn hóa, với các sản phẩm như ấn phẩm thiết kế, quà lưu niệm, nội dung số, tour trải nghiệm, workshop, chương trình trình diễn và sự kiện theo mùa. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế.

Không gian này cũng mở ra cơ hội ươm tạo cho nghệ sĩ, nhóm sáng tạo và startup văn hóa, góp phần gia tăng thời gian lưu trú, mức chi tiêu của du khách, đồng thời hình thành vòng lặp kinh tế di sản, doanh thu được tái đầu tư trở lại cho công tác bảo tồn. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế.

Ông Hoàng Việt Trung cho rằng với tầm nhìn đến năm 2030, khi Huế hướng tới trở thành đô thị di sản đặc trưng cấp quốc gia, trung tâm văn hóa - nghệ thuật - du lịch của Việt Nam và Đông Nam Á, Cơ Mật Viện hội đủ giá trị để thử nghiệm mô hình “di sản sống” trong quần thể di tích Cố đô Huế. Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa (Huế) nhìn nhận việc định hướng tổ chức trung tâm sáng tạo, thể nghiệm liên quan đến di sản tại Cơ Mật Viện là phù hợp. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế.

Bên cạnh đó, việc phát triển không gian sáng tạo tại Cơ Mật Viện không chỉ làm “sống lại” giá trị di sản về một trung tâm quyền lực xưa, mà còn góp phần định hình bản sắc “Huế - thành phố sáng tạo”, gắn bảo tồn di sản với giáo dục, công nghệ và hội nhập quốc tế, theo hướng phát triển bền vững. Ảnh: TTBTDTCĐ Huế.

Ngọc Văn/Tiền Phong