Có nên thả đá lạnh vào bồn tắm trong những ngày nóng bức?

Tắm nước đá ngày càng trở nên phổ biến trong vài năm trở lại đây

Tắm nước đá (còn được gọi là "ngâm nước lạnh") chính xác như tên gọi của nó. Phương pháp này bao gồm việc ngâm cơ thể trong nước lạnh trong một khoảng thời gian nhất định. Nhiệt độ của bồn tắm nước đá thường dao động từ 10–15°C, thậm chí nhiều người lựa chọn ngâm mình trong nước đá lạnh.

Dân tập thể thao không chuyên trên khắp thế giới đang đón nhận xu hướng tắm nước đá vốn chỉ dành riêng cho các vận động viên chuyên nghiệp. Mạng xã hội tràn ngập các video về những người lao vào nước đóng băng với khẳng rằng điều này giúp ích cho mọi thứ, từ phục hồi sau khi tập thể dục đến sức khỏe tinh thần. Nhưng liệu tắm nước đá có đúng như lời đồn không? Sau đây là bằng chứng cho thấy cần hết sức thận trọng.

Tắm nước đá để phục hồi sau khi tập thể dục

Một trong những lý do chính khiến mọi người sử dụng bồn tắm nước đá là để giảm đau nhức cơ và cải thiện quá trình phục hồi sau khi tập thể dục. Các vận động viên, gồm cả vận động viên chạy bền, cử tạ và cầu thủ bóng đá, thường sử dụng bồn tắm nước đá. Và có rất nhiều bằng chứng cho thấy tắm nước đá có thể cải thiện quá trình phục hồi sau khi tập thể dục.

Nghiên cứu cho thấy việc tắm nước đá ngay sau khi tập thể dục cường độ cao có thể làm giảm đau nhức cơ trong những giờ và ngày tiếp theo. Tắm nước đá cũng đã được chứng minh là giúp phục hồi sức mạnh cơ, sức bền và sự linh hoạt. Tắm nước đá còn có tác dụng giúp giảm viêm, sưng cơ và tổn thương cơ sau khi tập thể dục, đồng thời cải thiện quá trình thanh thải các chất chuyển hóa, chẳng hạn như lactat.

Vì vậy, nếu bạn là người cần thực hiện các đợt tập thể dục cường độ cao vào những ngày liên tiếp, tắm nước đá có thể là một lựa chọn tốt. Nhưng không nên sử dụng chúng mọi lúc, ngay cả khi bạn là một vận động viên.

Như đã đề cập ở trên, một trong những tác dụng của tắm nước đá là làm giảm tình trạng viêm ở mô cơ xảy ra sau khi tập thể dục. Mặc dù điều này giúp phục hồi cơ, nhưng mặt khác tình trạng viêm này cũng hoạt động như một tín hiệu báo cho cơ thể thích nghi và trở nên mạnh mẽ hơn. Vì lý do này, việc tắm nước đá quá thường xuyên (tức là sau hầu hết các buổi tập luyện) có thể làm chậm quá trình tăng cường sức mạnh, sức bền cũng như sự phát triển của cơ.

Đáng chú ý là, tắm nước đá dường như không gây hại cho các bài vận động đốt nhiều calories. Điều này có nghĩa là bạn có thể sử dụng chúng thường xuyên tùy thích sau các buổi tập aerobic.

Cần tìm hiểu tác dụng phụ

Nhưng để hiểu hết mọi tác dụng và phản ứng phụ thì còn nhiều nghi vấn vì nghiên cứu trong lĩnh vực này còn ít. Gần đây, hai nhà nghiên cứu Hunter Bennett và Ben Singh từ Đại học Nam Úc đã thực hiện một đánh giá có hệ thống xem xét tất cả các nghiên cứu đã công bố về tắm nước đá và kết quả sức khỏe ở nhóm dân số nói chung (thay vì vận động viên).

Họ chỉ tìm thấy 11 nghiên cứu, một số trong đó sử dụng vòi sen nước lạnh thay vì tắm nước đá. Bằng chứng cho thấy việc ngâm mình trong nước lạnh thường xuyên có thể giúp giảm căng thẳng, cải thiện chất lượng giấc ngủ và chất lượng cuộc sống, đồng thời có thể làm mọi người giảm tần suất bị ốm (như cảm lạnh hoặc cúm).

Tuy nhiên, nhiều phát hiện trong số này xuất phát từ các nghiên cứu đơn lẻ, vì vậy chúng cần được diễn giải thận trọng cho đến khi có thêm nhiều nghiên cứu được tiến hành. Ngoài ra, nhóm không tìm hiểu cách tắm nước đá (và tắm vòi sen nước lạnh) có thể gây ra những tác động này, vì vậy họ chưa thể đưa ra kết luận chính xác.

Mặc dù không có bất kỳ nghiên cứu nào kiểm tra các mối nguy hiểm của việc tắm nước đá ở cấp độ dân số, nhưng vẫn có một số rủi ro có thể xảy ra.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, việc ngâm mình trong nước lạnh đã được chứng minh là dẫn đến sốc lạnh. Tình trạng này là do nhiệt độ da giảm nhanh và có thể dẫn đến tình trạng thở hổn hển, thở gấp, huyết áp cao và đôi khi là loạn nhịp tim (nhịp tim không đều), có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Ngoài ra, có một số bằng chứng cho thấy việc ngâm mình trong nước đá quá lâu (hơn 30 phút) có thể làm tăng nguy cơ hạ thân nhiệt, khi nhiệt độ cơ thể giảm xuống mức nguy hiểm.

Anh Tú