Có phải từ 1/7, việc mua bán nhà đất sẽ không bắt buộc công chứng?
Công chứng không chỉ là hình thức pháp lý bắt buộc trong nhiều giao dịch mà còn là công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia.
Bạn đọc Nguyễn Thị Mai (Hà Tĩnh) hỏi: Thời gian gần đây, trên mạng xã hội đang lan truyền thông tin từ ngày 1/7/2025, khi Luật Công chứng 2024 có hiệu lực, việc mua bán nhà đất sẽ không còn bắt buộc phải công chứng. Một số người còn cho rằng chỉ cần xác thực qua ứng dụng VNeID là đủ để các hợp đồng giao dịch bất động sản có giá trị pháp lý. Không ít người nghĩ rằng mọi loại văn bản, kể cả hợp đồng mua bán nhà đất, sẽ không còn phải công chứng. Vậy có đúng từ 1/7, việc mua bán nhà đất sẽ không bắt buộc phải công chứng?
Luật sư Lương Thành Đạt (Công ty Luật TNHH Vì Chân Lý Themis) trả lời: Thông tin, quan điểm này là không phù hợp quy định pháp luật hiện hành và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu người dân không nắm vững quy định.
Cũng theo Luật sư Lương Thành Đạt, đầu tiên cần phân biệt rõ hai khái niệm công chứng và chứng thực, trong đó chứng thực là việc xác nhận bản sao đúng với bản chính hoặc xác nhận một sự kiện, hành vi nhưng người yêu cầu phải tự chịu trách nhiệm về nội dung, chẳng hạn như chứng thực giấy tờ tùy thân, tờ khai, di chúc…
Còn công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực và hợp pháp của nội dung giao dịch. Điều này áp dụng cho các giao dịch như mua bán, chuyển nhượng, tặng cho nhà đất, xe cộ, hợp đồng ủy quyền, thỏa thuận tài sản,… Công chứng không chỉ là hình thức pháp lý bắt buộc trong nhiều giao dịch mà còn là công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia.
Ảnh minh họa.
“Dù không có danh mục cố định nào liệt kê các loại văn bản bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực, nhưng nhiều luật chuyên ngành đã quy định rõ việc công chứng là yêu cầu bắt buộc đối với các giao dịch liên quan đến bất động sản”, theo Luật sư Lương Thành Đạt.
“Điều 164 Luật Nhà ở 2023 quy định: Mua bán, tặng cho, góp vốn, thế chấp nhà ở phải được công chứng; Khoản 3, Điều 27 Luật Đất đai 2024: Chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất phải công chứng; Khoản 4, Điều 9 Luật Kinh doanh bất động sản 2023: Cá nhân mua bán, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng phải công chứng hoặc chứng thực; Điều 44 Luật Kinh doanh doanh bất động sản: Hợp đồng giữa cá nhân với nhau đều phải công chứng hoặc chứng thực. Ngoài ra, các thỏa thuận liên quan đến tài sản vợ chồng (Luật Hôn nhân và gia đình 2014), thỏa thuận mang thai hộ… cũng đều phải lập văn bản và được công chứng hoặc chứng thực để có giá trị pháp lý”, Luật sư Lương Thành Đạt phân tích.
Luật sư Lương Thành Đạt cho biết: “Hình thức Hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất là phải được công chứng, chứng thực hiện nay vẫn là hình thức bắt buộc để hợp đồng có hiệu lực pháp luật, trường hợp không tuân thủ về hình thức có thể dẫn đến hợp đồng bị tuyên vô hiệu do vi phạm về mặt hình thức theo quy định.
Việc thực hiện công chứng hợp đồng mua bán nhà đất không chỉ là thủ tục mà đây còn là một trong những bước bảo vệ quyền lợi cho người tham gia giao dịch, đặc biệt trong các giao dịch nhà đất, tài sản có giá trị lớn, đồng thời việc Công chứng giúp công khai hóa thông tin của giao dịch, ràng buộc trách nhiệm giữa các bên. Do đó, Từ 1/7/2025, dù Luật Công chứng năm 2024 có hiệu lực và các thủ tục hành chính được đơn giản hóa bằng công nghệ thì các giao dịch liên quan đến mua bán nhà đất vẫn đảm bảo phải được công chứng, chứng thực theo đúng quy định để đảm bảo quyền lợi của mình khi có tranh chấp xảy ra”.
“Hãy hiểu đúng các quy định, chính sách của Nhà nước ban hành để bảo vệ quyền lợi chính đáng và giảm thiểu rủi ro khi tham gia giao dịch liên quan đến bất động sản”, Luật sư Lương Thành Đạt chia sẻ.
