Cổ phiếu phân phối lạc nhịp

Nhóm phân phối thiết bị công nghệ chưa thu hút được dòng tiền

Tiêu dùng thiết yếu hút vốn, nhóm phân phối ICT rớt nhịp

Từ đầu tháng 8 đến ngày 10/9, nhóm cổ phiếu tiêu dùng - bán lẻ được đánh giá khá tích cực khi tăng vượt trội so với VN-Index (tăng 9%), bất chấp những nhịp điều chỉnh của thị trường. Cụ thể, Masan Consumer (MCH) dẫn đầu với mức tăng gần 23%, Thế giới Di dộng (MWG) tăng hơn 15%, Masan (MSN) tăng 11,7%...

Ngược lại, nhóm cổ phiếu phân phối - vốn giữ vai trò đầu chuỗi giá trị, kết nối giữa nhà sản xuất và bán lẻ - lại không được thị trường quan tâm, thậm chí còn giảm sâu. Trong đó, Petrosetco (PET) giảm mạnh nhất gần 21%, Petrosetco Distribution (PSD) giảm 15,82%, Digiworld (DGW) giảm nhẹ nhất với 2,74%.

Xét về định giá, P/E trung bình của nhóm phân phối hiện ở mức 17,8 lần, trong đó DGW và PET quanh 19 lần, riêng PSD chỉ khoảng 7 lần. Các con số này thấp hơn đáng kể so với MWG ở mức 23,1 lần, MSN 43,7 lần, MCH khoảng 19 lần.

Diễn biến này phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư đang tập trung nhiều hơn vào các doanh nghiệp tiêu dùng thiết yếu, vốn được hưởng lợi từ sự phục hồi niềm tin tiêu dùng và có biên lợi nhuận sau thuế cao hơn (2-8%), so với các doanh nghiệp phân phối ICT (thiết bị công nghệ) - chỉ đạt 1-3%.

Do vậy, FPT Retail (FRT) dù thuộc nhóm bán lẻ nhưng với hai động lực tăng trưởng chính là kinh doanh điện thoại, laptop và dược phẩm (thuộc nhóm phòng thủ), cổ phiếu cũng giảm hơn 15%, nằm ngoài nhịp tăng của các doanh nghiệp cùng ngành.

Theo Công ty Chứng khoán MB (MBS), các doanh nghiệp bán lẻ tiêu dùng đang ở giai đoạn đầu của chu kỳ phục hồi và xứng đáng với mức P/E cao hơn, nhờ triển vọng gia tăng thị phần của mô hình bán lẻ hiện đại, khi Chính phủ tập trung đưa thị trường bán lẻ vào quy chuẩn.

Bà Trần Hương Mỹ, Giám đốc Nghiên cứu Ngành hàng tiêu dùng, Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC) nhận định, ngành tiêu dùng đã phục hồi từ đầu năm, nhưng niềm tin người tiêu dùng vẫn thấp. Theo khảo sát của Kantar World Panel, chỉ số niềm tin tiêu dùng đã chạm đáy trong quý II/2025, thậm chí thấp hơn cả giai đoạn dịch Covid-19 năm 2021.

Bà Mỹ kỳ vọng, các chính sách quyết liệt của Chính phủ như nới lỏng tài khóa, thu hút FDI, hay 4 trụ cột chính sách (phát triển kinh tế tư nhân, cải cách thể chế, hội nhập quốc tế, đẩy mạnh khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo) sẽ dần lan tỏa đến thu nhập người dân, từ đó thúc đẩy tiêu dùng.

“Dự báo, từ quý IV năm nay, doanh số bán lẻ sẽ quay lại mức tăng trưởng hai con số, đạt khoảng 11%. Trong đó, nhóm hàng hóa không thiết yếu sẽ có dư địa tăng trưởng lớn hơn so với hàng thiết yếu”, bà Mỹ nhận định. Lý do là trong giai đoạn thu nhập giảm những năm vừa qua, người dân cắt giảm chi tiêu cho sản phẩm không cần thiết để tập trung vào nhu yếu phẩm. Khi thu nhập phục hồi, nhu cầu đối với các mặt hàng không thiết yếu như mỹ phẩm, quần áo, công nghệ, trang sức, gia dụng… sẽ bật tăng từ nền thấp.

Theo dự báo của HSC, chi tiêu cho nhóm sản phẩm không thiết yếu sẽ tăng trưởng hai con số trong năm 2026, so với mức tăng trưởng một con số của nhóm hàng tiêu dùng thiết yếu. Kịch bản này cũng phù hợp với dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 và 2026 lần lượt ở mức 7,3% và 7,1%.

Doanh nghiệp phân phối kỳ vọng tăng trưởng

Đối với các doanh nghiệp phân phối, động lực chính đến từ việc mở rộng danh mục nhãn hàng và sản phẩm, nhằm thúc đẩy tăng trưởng doanh thu.

Digiworld đặt mục tiêu duy trì trên 45 thương hiệu hiện hữu, mỗi năm bổ sung ít nhất 3 thương hiệu toàn cầu, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm bằng việc gia nhập thêm từ 2 ngành hàng mới. Doanh nghiệp cũng định hướng thực hiện 1-2 thương vụ M&A/năm, tối ưu hóa cơ cấu tổ chức và quy trình vận hành, ứng dụng các nền tảng công nghệ tiên tiến như S/4HANA cùng hệ thống dữ liệu chuẩn hóa. Trong giai đoạn 2025-2030, Digiworld kỳ vọng doanh thu tăng trưởng 15-25%/năm, nâng biên lợi nhuận gộp lên 10% nhờ sản phẩm biên lợi nhuận cao, duy trì ROE trên 15%. Chiến lược đa dạng hóa sang thiết bị văn phòng, gia dụng, FMCG và kế hoạch phát triển mảng ô tô giúp Công ty vừa giảm phụ thuộc vào ICT truyền thống, vừa mở rộng dư địa tăng trưởng dài hạn và phân tán rủi ro.

Với Petrosetco, mảng phân phối ICT hiện chiếm tỷ trọng lớn, tới 76% trong năm 2024. Từ cuối 2024 đến đầu 2025, Công ty đã ký thêm hợp đồng phân phối với Honor, Meizu (điện thoại), Belkin (phụ kiện), dịch vụ fulfillment cho TCL, cũng như hợp tác với Transcend và Zotac…

“Dù các thương hiệu này chưa thuộc nhóm tên tuổi lớn, nhưng từ đầu năm 2025, các sản phẩm mới đã bắt đầu mang lại doanh thu và lợi nhuận, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung của Petrosetco”, ông Vũ Tiến Dương, Tổng giám đốc Petrosetco cho biết.

Ngoài mảng phân phối, Petrosetco còn kỳ vọng lớn vào mảng catering (dịch vụ đời sống). Công ty đang chiếm gần 100% thị phần dịch vụ offshore (ngoài khơi) ngành dầu khí Việt Nam và đang mở rộng sang các phân khúc mới như hệ thống bệnh viện. Trong thời gian qua, Công ty đã đầu tư mạnh vào nhân lực và trang thiết bị cho mảng này, với kỳ vọng tối ưu hóa hoạt động và nâng cao hiệu quả kinh doanh trong phân khúc catering trên bờ, hướng tới khu công nghiệp và trường học.

Công ty con của Petrosetco là Petrosetco Distribution cũng đẩy mạnh tìm kiếm cơ hội mới. Gần đây, Petrosetco Distribution đã ký kết hợp tác phân phối thương hiệu Zotac, phát triển hệ sinh thái công nghệ theo chiều sâu, đặc biệt ở mảng gaming, hiển thị hiệu năng cao; đồng thời hợp tác với Casper - thương hiệu điện tử, điện lạnh của Thái Lan.

Với nhãn hàng truyền thống Samsung, từ năm 2025, Petrosetco Distribution đã chuyển sang mô hình trực tiếp mua hàng từ Samsung để bán ra thị trường, thay vì chỉ nhập hàng về kho như trước. Mô hình mới giúp biên lợi nhuận cải thiện từ 4,8% lên 5,1% trong nửa đầu năm, song cũng đòi hỏi mức đầu tư lớn hơn về hệ thống và nguồn lực bán hàng. Ban lãnh đạo doanh nghiệp tin rằng, đây sẽ là nền tảng cho tăng trưởng trong những quý tới.

Trong ngắn hạn, hai quý cuối năm thường là mùa cao điểm của doanh nghiệp phân phối khi nhu cầu tiêu dùng tăng nhờ nhiều yếu tố: mùa tựu trường (mua sắm laptop, điện thoại), mùa Tết (cao điểm sức mua toàn thị trường), cùng với việc Apple, Samsung ra mắt sản phẩm mới, tạo thêm động lực tăng trưởng doanh thu.

Xét về định giá, P/E dự báo 2025 của DGW khoảng 16,9 lần, PET ở mức 13,1 lần, PSD là 6,8 lần. Như vậy, thị trường đã “trả trước” cho kỳ vọng lợi nhuận của nhóm phân phối, giúp định giá trở nên hấp dẫn hơn so với hiện tại. Tuy nhiên, cần lưu ý cổ phiếu PET đã tăng mạnh trong tháng 7 nhờ kỳ vọng về câu chuyện PVN thoái vốn.

Dù vậy, thực tế dòng tiền thị trường vẫn ưu tiên nhóm bán lẻ tiêu dùng thiết yếu, trong khi cổ phiếu phân phối ICT tiếp tục “lạc nhịp” so với mặt bằng chung. Theo MBS, trong chiến lược đầu tư ngành bán lẻ, cơ hội hấp dẫn vẫn nằm ở nhóm tiêu dùng bán lẻ có định giá hợp lý và tốc độ tăng trưởng cao, tiêu biểu là MWG và MSN.

Kiều Trang