Cơ quan trình dự án luật phải chịu trách nhiệm đến cùng

Chủ tịch nước Lương Cường, Đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh dự họp tổ. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh mục đích là bộ máy phải tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Việc tổ chức lại phải làm cho bộ máy mới tốt hơn, hiệu quả hơn bộ máy cũ. Để bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả, qua rà soát thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW cho thấy, hiện còn vướng khoảng hơn 5.000 văn bản (luật và văn bản dưới luật), trong đó có hơn 200 luật phải sửa đổi, bổ sung.

Chủ tịch nước nêu rõ, Kỳ họp bất thường lần thứ 9 tập trung sửa đổi 4 luật gồm: Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội; Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) và 5 dự thảo nghị quyết để thực hiện việc sắp xếp tổ chức, bộ máy để triển khai Nghị quyết 18-NQ/TW.

Chủ tịch nước đề nghị tập trung cho ý kiến vào: dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội và dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi); lưu ý việc sửa đổi phải phù hợp với thực tiễn và đạt yêu cầu bộ máy tốt hơn, mạnh hơn.

Chủ tịch nước yêu cầu, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế, đạt ít nhất 8% năm 2025 thì phải tháo gỡ vướng mắc thể chế; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ để đời sống của nhân dân ổn định và có nhiều cải thiện.

Tiếp tục đơn giản hóa hệ thống văn bản quy phạm pháp luật

Dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) tập trung 7 vấn đề đổi mới quan trọng, mang tính đột phá về quy trình xây dựng pháp luật. Theo đó, tiếp tục đơn giản hóa hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; tăng cường kiểm soát quyền lực; phân định rõ thẩm quyền lập pháp và lập quy; bổ sung quy định Chính phủ ban hành nghị quyết quy phạm; đổi mới việc xây dựng Chương trình lập pháp của Quốc hội.

Bên cạnh đó, đổi mới quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; về trách nhiệm của các cơ quan trình dự án luật; tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng và trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan trong quá trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; hướng dẫn áp dụng văn bản quy phạm pháp luật.

Thủ tướng Phạm Minh Chính, Đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ dự họp tổ. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Đáng chú ý, dự thảo Luật quy định cơ quan trình chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan thẩm tra và các cơ quan có liên quan trong việc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội để chỉnh lý dự thảo luật. Đồng thời, bổ sung các quy định nhằm phân định rõ vai trò, tăng cường cơ chế phối hợp giữa cơ quan trình với cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong quá trình trình, thẩm tra, cho ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật.

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã thực hiện được một thời gian và mang lại những kết quả tích cực. Các cơ quan liên quan đã nỗ lực phối hợp để hoàn thiện về trình tự, thủ tục trong các văn bản quy phạm pháp luật, mục tiêu là đơn giản hóa thủ tục và giải quyết hiệu quả các vấn đề thực tiễn đặt ra. Tuy nhiên, quá trình phát triển phát sinh mâu thuẫn mới cần phải giải quyết, do đó, việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện là cần thiết.

Theo Thủ tướng, việc thực hiện cuộc cách mạng về bộ máy để tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đi đôi với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, cơ cấu lại đội ngũ này để phù hợp với tổ chức mới. Đây là chủ trương lớn rất đúng đắn của Đảng.

"Trong cải cách bộ máy lần này làm sao cho "đúng vai thuộc bài"; phân cấp, phân định rõ ràng để dễ đánh giá và xác định trách nhiệm; tinh thần là giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Đó là những nguyên tắc rất cơ bản cần bám sát để triển khai... Nếu thấy vướng trên thực tiễn thì phải sửa", Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ.

Phát biểu tại tổ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, theo Tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) được bố cục gồm 8 chương, 72 điều (giảm 9 chương, 101 điều so với Luật năm 2015). Số điều giảm đi, rút khỏi luật là những quy định về nghị định, thông tư, thực hiện theo đúng quan điểm mới về xây dựng pháp luật là vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội thì Quốc hội quy định, còn Chính phủ sẽ ban hành các nghị định, thông tư để chủ động điều hành.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, hướng tới là phải tăng cường vai trò của cơ quan trình; cơ quan trình phải chịu trách nhiệm đến cùng.

"Trước đây, cơ quan trình làm 50-60% rồi đưa sang Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội phải vào cuộc rất vất vả. Có luật, Chủ tịch, Phó Chủ tịch Quốc hội phải ngồi 7-8 cuộc. Tôi đã nhắc nhở trong các cuộc họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội rằng Bộ trưởng, Trưởng ngành phải chịu trách nhiệm đến cùng trong xây dựng luật; không thể giao cho thứ trưởng, vụ trưởng", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Chủ tịch Quốc hội nhất trí bổ sung nghị quyết của Chính phủ là văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện đúng theo sự chỉ đạo của cấp có thẩm quyền; đề nghị rà soát kỹ lưỡng quy định nội dung ban hành nghị quyết của Chính phủ tại khoản 2 Điều 4, tránh trùng lặp nội dung khi ban hành nghị định.
Chủ tịch Quốc hội cũng đồng tình định hướng đổi mới quy trình lập pháp theo hướng các dự án luật, nghị quyết về nguyên tắc sẽ xem xét thông qua trong 1 kỳ họp nhưng chỉ quy định chung theo hướng là tại kỳ họp sẽ thảo luận các ý kiến các nhau. "Vấn đề này phải xác định hồ sơ, trình tự thủ tục. Đây là vấn đề cần quan tâm", Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Theo Chủ tịch Quốc hội, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) được Quốc hội thông qua sẽ tạo điều kiện xây dựng, hoàn thiện pháp luật trong năm nay cũng như nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI.

Phát huy vai trò của đại biểu Quốc hội chuyên trách

Thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, các đại biểu tán thành việc xác định phạm vi sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Quốc hội như đã nêu trong Tờ trình. Để đáp ứng yêu cầu sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước, các đại biểu cho rằng, trong lần sửa đổi này cần tập trung chủ yếu vào các quy định về cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội; về phân định thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội với thẩm quyền của Chính phủ; đồng thời, kết hợp sửa đổi, bổ sung một số nội dung liên quan đến hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội mà qua tổng kết thực tiễn hoạt động có phát sinh vướng mắc, bất cập.

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) cho biết, theo quy định hiện hành, đại biểu Quốc hội chuyên trách vẫn chung nhiệm vụ, quyền hạn, địa vị pháp lý như các đại biểu khác. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định để xác định rõ hơn về vị trí pháp lý của đại biểu Quốc hội chuyên trách trong hệ thống chính trị, nhằm tạo điều kiện cho đại biểu Quốc hội chuyên trách tiếp tục phát huy vai trò, hiệu quả trong hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội ở địa phương.

Phan Phương - Hiền Hạnh (TTXVN)