Coi chừng sập bẫy 'nhà ở xã hội'

Cam kết bằng… niềm tin

Trước nhu cầu mua NOXH tăng cao, trên thị trường bất động sản xuất hiện cụm từ “suất ngoại giao”, “suất chủ đầu tư”, “suất con ông cháu cha”…đang được nhiều môi giới sử dụng để rao bán các dự án NOXH. Không ít người dân sẵn sàng chi cả chục triệu, thậm chí trăm triệu đồng cho môi giới với niềm tin nhận lại chỉ là mấy chữ viết tay, thậm chí là cam kết bằng niềm tin, để mong ước mua được căn nhà làm nơi an cư lạc nghiệp.

Công an khởi tố, bắt tạm giam đối tượng trục lợi dự án Nhà ở xã hội

Tham gia vào nhóm “nhà ở xã hội TP Hồ Chí Minh” với hơn 20.000 thành viên, chúng tôi được lực lượng môi giới hùng hậu “chăm sóc” tưởng như “cháy” cả điện thoại. Tại đây, rất nhiều khách hàng hễ có nhu cầu nhà ở xã hội cũng đều được chăm sóc tận tình như vậy. Các dự án NOXH môi giới tung ra quảng cáo cho người mua như: nhà ở xã hội thuộc dự án khu dân cư Tân Thuận Tây, (quận 7 cũ); dự án xã hội Lê Thành Tân Kiên tại xã Tân Kiên (huyện Bình Chánh cũ); dự án nhà ở xã hội tại (quận 12 cũ); nhà ở xã hội thuộc dự án Khu nhà ở phường Trường Thạnh (TP Thủ Đức cũ)… đây đều là những dự án NOXH được công bố rộng rãi trên các phương tiện truyền thông, yếu tố này ăn điểm về độ chính xác, tin cậy khi người mua có thể tra cứu thông tin trên mạng. Sau khi lấy được lòng tin, môi giới bắt đầu dẫn dắt khách đến bằng “mồi nhử”: “Bên em còn vài suất ngoại giao của chủ đầu tư, anh chị đăng ký gấp không thì hết”.

Chưa kịp phản hồi lại thì môi giới tên Thành gửi riêng cho chúng tôi một loạt bản vẽ về dự án. Các mẫu căn hộ được thiết kế chi tiết bằng AI sống động và chân thật đã thu hút ngay người xem. “Anh chị xem bản vẽ căn hộ rồi chọn ngay để em giữ chỗ”, Thành hối thúc.

Thành cho biết, vì dự án đang trong tiến độ xây dựng nên không thể dẫn đi xem thực tế, khách hàng chọn căn rồi nộp tiền giữ chỗ, hẹn đến đầu tháng 1/2026 sẽ làm hợp đồng đặt cọc. Thủ tục giữ chỗ rất đơn giản, chỉ cần chuyển khoản từ 30 - 50 triệu đồng/căn: “Anh chị yên tâm, nội dung chuyển khoản anh chị cứ ghi tiền giữ chỗ mua căn hộ là đủ cơ sở pháp lý, bên công ty sẽ gửi biên nhận về tận nhà cho anh chị”, môi giới Thành trấn an khi khách hàng hỏi về tính pháp lý giao dịch.

Đang trao đổi với môi giới Thành thì tài khoản BĐS Phương Nam nhảy vào hỏi thăm chúng tôi và ra ngay lời mời: “Bên em là đại lý số 1 nhận hồ sơ và phân phối các dự án NOXH tại TP Hồ Chí Minh. Anh chị có nhu cầu em xin tư vấn”. Phương Nam gửi hàng loạt hình ảnh khởi công dự án NOXH, hình ảnh người dân reo vui nhận nhà, cắt băng khánh thành cùng một xấp bản hợp đồng mua NOXH. “Dự án NOXH tại TP Hồ Chí Minh bên em đang có nhiều suất nội bộ, giá ưu đãi. Anh chị chỉ cần nộp tiền giữ chỗ là có ngay một suất”, Phương Nam mời chào.

Cũng như nhiều khách hàng, chúng tôi đòi hỏi phải đi xem dự án thực tế thì mới xuống tiền giữ chỗ. Sau một hồi quanh co, vòng vèo, môi giới này xin thông tin cơ bản của khách hàng để sắp xếp đoàn tham quan trong một ngày gần nhất. Sau đó, chúng tôi nhận được điện thoại của người tên Tâm, giới thiệu bên chăm sóc khách hàng của công ty liên hệ mời tham quan dự án NOXH ở xã Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh).

Vì khách hàng ở rải rác nhiều địa chỉ và công ty ở xa nên môi giới Tâm hướng dẫn chúng tôi tự đi tới địa điểm được cho là nhà mẫu của dự án NOXH, tọa lạc trên đường Nguyễn Văn Linh.

Nhóm khách hàng đi xem khoảng gần 20 người, được gần chục môi giới tiếp đón tại căn hộ mới toanh nằm giáp hai mặt sông rất mát mẻ, trong lành. Theo các môi giới, đây là căn hộ mẫu của dự án NOXH sẽ được bàn giao vào cuối năm 2026. Nhiều người tin tưởng, khấp khởi trong lòng, xuống tiền giữ chỗ cho môi giới và nhận biên lai viết tay.

Mặc dù dự án chưa được mở bán nhưng giá được môi giới đưa ra từ 25 - 30 triệu đồng/m2, giữ chỗ 50 triệu đồng cho đến ngày mở bán sẽ làm hợp đồng đặt cọc. “Suất nội bộ” có ưu thế là được chọn căn đẹp và bao hồ sơ trúng. Sau buổi đi thực tế ít ngày, bà L.T.N (48 tuổi, ngụ phường Phú Mỹ, TP Hồ Chí Minh) gọi điện cho chúng tôi than rằng, bà quá nông nổi khi đã xuống tiền giữ chỗ mua NOXH. “Căn hộ mẫu mà môi giới đưa đi xem lần trước nằm trong dự án NOXH của chủ đầu tư khác, không phải căn mẫu NOXH của dự án tôi đặt mua. Tôi liên hệ với môi giới đòi lại tiền thì họ nói sẽ bị trừ 20% phí và phải chờ đến khi dự án mở bán, có người mua lại suất đó thì mới được hoàn lại tiền. Tôi tiếp tục gọi điện lên chủ đầu tư dự án NOXH thì được biết, dự án này chưa được phép mở bán nên không có thông tin gì”, bà N. kể hành trình sập bẫy NOXH.

Ma trận thông tin

Thực tế, những quảng cáo, rao bán NOXH trên mạng xã hội cũng như các hội nhóm đều do một lực lượng “cò” bất động sản tự vẽ ra chiêu trò để “lùa” khách hàng tham gia mua bán. Họ tự xưng là người quen biết chủ đầu tư, hoặc được ủy quyền tư vấn, nộp hồ sơ cho người mua, dù dự án còn là bãi đất trống, chưa đủ điều kiện pháp lý. Khi đã chèo kéo thành công, người mua được yêu cầu đặt cọc hàng trăm triệu đồng để giữ chỗ hoặc đảm bảo hồ sơ xét duyệt trong các phiếu ủy thác hay hợp đồng tư vấn, môi giới cam kết sẽ giúp hoàn tất thủ tục và chuyển quyền sở hữu khi có kết quả xét duyệt chính thức. Cái bẫy nằm ở chỗ, những văn bản này hoàn toàn không có giá trị pháp lý, trong khi số tiền người dân bỏ ra lại không được bảo vệ bởi bất kỳ cơ quan nào.

Một người đặt cọc mua NOXH ở khu vực Thuận An (Bình Dương cũ) là chị M.T (40 tuổi, ngụ phường Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh) đã bị “cò” dẫn dắt đi xem một dự án NOXH ở tận Thủ Dầu Một, cách nơi quảng cáo và giới thiệu hơn 20km và xem nhà mẫu của dự án khác đã hoàn thành. “Môi giới nói nhà mẫu của dự án NOXH nào cũng như nhau và đây là căn nhà trong tương lai của chúng tôi. Sau khi đặt tiền giữ chỗ, môi giới liên hệ lại với chúng tôi thông báo dự án NOXH mà tôi đặt chỗ có khả năng chậm tiến độ, không biết khi nào khởi công nên đề xuất tôi một dự án khác sắp bàn giao nhà. Tuy nhiên, tôi phải đóng thêm hơn một trăm triệu so với giá hiện hành để lấy suất nội bộ còn sót lại, tôi được hứa sẽ có hợp đồng trực tiếp với chủ đầu tư”, chị T. kể.

Rất nhiều người đang mắc kẹt trong mớ thông tin hỗn mang về NOXH giống như chị T., một số người trót đặt tiền giữ chỗ lại càng rối ren và không biết phải giải quyết thế nào khi phát hiện ra mình lọt vào cái bẫy của môi giới. Việc công khai danh sách người mua nhà ở xã hội tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân. Kẻ xấu có thể dùng thông tin này để đe dọa, hoặc đơn giản là một số người không muốn đời tư của mình bị công khai trước xã hội. Ngoài ra, nếu danh sách đăng ký mua nhà bị công bố nhưng chưa chắc chắn được xét duyệt, các thông tin nhạy cảm như thu nhập, hoàn cảnh gia đình, hoặc thông tin về con cái có thể bị công khai không cần thiết, gây tâm lý bất an cho những người liên quan. Điều này đặc biệt nhạy cảm với con em của các gia đình trong danh sách, vì có thể ảnh hưởng đến cuộc sống và tâm lý của họ.

Một dự án NOXH tại TP Hồ Chí Minh khởi công, hứa hẹn cho nhiều gia đình có thu nhập thấp cơ hội sở hữu nhà để an cư lạc nghiệp

Nắm bắt được chính yếu tố này, môi giới lợi dụng để đối phó với khách hàng khi được hỏi về các thông tin nội bộ hoặc hồ sơ mua NOXH. Cùng với đó, các đối tượng xấu cũng lợi dụng vấn đề NOXH để thực hiện các hành vi gian dối, lừa đảo người dân nhằm trục lợi.

Một vụ án liên quan đến hành vi lừa đảo trục lợi từ dự án NOXH đang được Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội điều tra, xử lý. Theo kết quả điều tra, Trần Duy Hưng (sinh năm 1976, trú tại phường An Nhơn, TP Hồ Chí Minh) không có chức năng, nhiệm vụ quyền hạn trong việc nhận hồ sơ mua nhà ở xã hội tại Dự án nhóm nhà ở Đông Nam đường Tố Hữu, phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm (nay là phường Đại Mỗ, TP Hà Nội).

Tuy nhiên, Trần Duy Hưng đã nhận hồ sơ, tiền đặt cọc của nhiều người rồi sau đó chiếm đoạt số tiền của người mua lên đến hàng tỷ đồng rồi bỏ trốn. Sau đó, Trần Duy Hưng đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hà Nội ra quyết định khởi tố bị can, tạm giam về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Trên địa bàn TP Đà Nẵng thời gian qua cũng xuất hiện nhiều thông tin giả mạo liên quan đến việc mua bán, sang nhượng nhà ở xã hội. Không ít đối tượng lợi dụng nhu cầu cấp thiết về nhà ở của người dân có thu nhập thấp để trục lợi.

Công an TP Đà Nẵng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Phạm Ngọc Diệu Huyền (55 tuổi, TP Đà Nẵng) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Từ năm 2022, đối tượng này đã lợi dụng việc người dân có nhu cầu thuê căn hộ chung cư thuộc diện chính sách xã hội để trục lợi. Khi biết người có nhu cầu về chỗ ở, đối tượng Huyền tự giới thiệu bản thân có quen biết với cán bộ làm việc tại các cơ quan, ban ngành của nhà nước và có khả năng chạy thủ tục để được thuê chung cư nhà ở xã hội trên địa bàn Đà Nẵng.

Người dân tập trung đến một dự án Nhà ở xã hội để tìm hiểu thông tin

Huyền cũng nói rằng căn hộ nơi mình đang ở là chung cư nhà ở xã hội được nhà nước cấp cho Huyền. Nhiều người dân tin tưởng nhờ Huyền giúp đỡ và được Huyền hướng dẫn lập hồ sơ đăng ký thuê chung cư nhà ở xã hội, kèm theo phí thuê căn hộ là 40 triệu đồng/căn. Từ tháng 1/2022 đến tháng 1/2024, Huyền đã thực hiện 14 vụ lừa đảo, chiếm đoạt hơn 500 triệu đồng của hàng chục người.

Ngày 26/11, UBND thành phố Đà Nẵng ban hành công văn triển khai chỉ đạo của Bộ Xây dựng, yêu cầu chấn chỉnh việc nộp hồ sơ mua, thuê mua NOXH sau khi xuất hiện tình trạng chen lấn, giành chỗ xếp hàng, giữ “suất ngoại giao” tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự. Người dân phải tìm hiểu quy định pháp luật và thông tin dự án qua các kênh chính thống, làm việc trực tiếp với cán bộ, nhân viên chủ đầu tư, tuyệt đối không giao dịch qua cò mồi hay tin vào “suất ngoại giao” và chỉ nộp hồ sơ tại một dự án theo kê khai trung thực.

Ngọc Thiện