Còn không ít trở ngại khi đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp

Một góc quang cảnh diễn đàn.

Đó là ý kiến của nhiều đại diện doanh nghiệp, chuyên gia tại Diễn đàn Hỗ trợ pháp lý đầu tư năm 2025 với chủ đề “Đầu tư phát triển hạ tầng khu công nghiệp: Cập nhật quy định và khuyến nghị thực thi”, do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức ngày 21/11 tại Thành phố.

Diễn đàn này là hoạt động thường niên nhằm tạo không gian đối thoại giữa cộng đồng nhà đầu tư và các chuyên gia pháp lý; đồng thời, là kênh tiếp nhận kiến nghị thực tiễn nhằm phục vụ công tác hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư của Thành phố. Trong bối cảnh Thành phố đang đẩy mạnh điều chỉnh quy hoạch, sắp xếp địa giới hành chính và định vị lại vai trò trung tâm công nghiệp-dịch vụ của cả nước, hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp được xác định là một trong những cấu phần then chốt để thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chất lượng cao, phát triển chuỗi cung ứng và nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Vietnam) Seck Yee Chung chia sẻ ý kiến tại diễn đàn.

Đi vào những vấn đề cụ thể, ông Seck Yee Chung-Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Vietnam) chia sẻ: Hiện các doanh nghiệp Singapore tham gia vào lĩnh vực đầu tư khu công nghiệp ở Việt Nam theo cả hai hình thức là đầu tư trực tiếp phát triển hạ tầng và thuê lại đất/hạ tầng để triển khai dự án. Trong đó, hình thức đầu tư trực tiếp mang lại nhiều lợi thế dài hạn và hấp dẫn nhờ chính sách ưu đãi mạnh mẽ của Chính phủ, điển hình là Công ty Liên doanh TNHH Khu công nghiệp Việt Nam-Singapore (VSIP).

Tuy vậy, thủ tục pháp lý phức tạp, tốn nhiều thời gian và thiếu tính liên thông giữa các cơ quan chức năng vẫn khiến nhà đầu tư gặp khó khăn. Trong khi đó, nếu thuê đất/hạ tầng, thời gian triển khai dự án sẽ được rút gọn hơn; kết hợp với hạ tầng và hệ sinh thái khu công nghiệp sẵn có, hình thức này sẽ đặc biệt phù hợp với doanh nghiệp sản xuất vừa và nhỏ.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Australia tại Việt Nam (AusCham Vietnam) Sam Conroy chia sẻ ý kiến tại diễn đàn.

Đồng quan điểm, ông Sam Conroy, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Australia tại Việt Nam (AusCham Vietnam) cũng cho rằng: Các bất cập pháp lý và thủ tục hành chính là thách thức lớn nhất đối với các nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia các dự án khu công nghiệp. Quy trình cấp phép kéo dài, liên quan nhiều cơ quan và đôi khi xuất hiện cách hiểu khác nhau về quy định pháp lý khiến nhà đầu tư bị động và làm tăng chi phí triển khai dự án.

Bên cạnh đó, tình trạng thiếu quỹ đất phù hợp, đặc biệt đối với các ngành sản xuất chuyên biệt, khiến nhiều doanh nghiệp Australia không thể mở rộng hoặc phát triển theo đúng chiến lược, làm giảm sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư dài hạn. Không những vậy, những hạn chế về hạ tầng kỹ thuật và khả năng kết nối logistics, vốn đặc biệt quan trọng với doanh nghiệp sản xuất hàng hóa xuất khẩu, làm tăng chi phí vận hành và giảm năng lực cạnh tranh.

Đồng cảm với các nhà đầu tư, luật sư Bùi Văn Thành, Phó Chủ tịch Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam, cho biết: Với hoạt động đầu tư phát triển hạ tầng khu công nghiệp dài hạn, khung pháp lý vẫn còn nhiều bất cập liên quan khả năng tiếp cận quỹ đất, gia hạn thời hạn sử dụng đất; thủ tục phê duyệt dự án đầu tư còn phức tạp và có sự điều chỉnh khác nhau giữa các địa phương.

Theo luật sư Thành, những bất cập đó khiến quá trình triển khai dự án kéo dài, chậm tiến độ. Chẳng hạn, công tác giải phóng mặt bằng của khu công nghiệp bị chậm trễ khiến chủ đầu tư không có đất triển khai; chủ đầu tư chậm triển khai hạ tầng khiến ban quản lý không thể thu hút doanh nghiệp thứ cấp; trách nhiệm giữa các bên không rõ ràng dẫn đến phát sinh xung đột…

Phát biểu tại diễn đàn, ông Lê Hồng Hạnh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) cho rằng: Sau khi hợp nhất với 2 tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và Bình Dương trước đây, Thành phố sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi để đầu tư phát triển các khu công nghiệp. Tuy nhiên, trong thực tế, các dự án đầu tư phát triển khu công nghiệp vẫn gặp nhiều trở ngại, đặc biệt trong vấn đề pháp lý với những điểm nghẽn về chính sách, cơ chế, thủ tục đầu tư.

Còn bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố (ITPC), cho biết: Hiện nhiều nhà đầu tư hạ tầng và doanh nghiệp sản xuất vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận quỹ đất; thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, giải phóng mặt bằng; triển khai mô hình khu công nghiệp xanh, khu công nghiệp-đô thị-dịch vụ tích hợp… “ITPC sẽ phối hợp chặt chẽ VIAC để lắng nghe, tổng hợp đầy đủ ý kiến doanh nghiệp tại diễn đàn, báo cáo Ủy ban nhân dân Thành phố và đề xuất các giải pháp cải thiện quy trình, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục pháp lý, nâng cao chất lượng dịch vụ hỗ trợ nhà đầu tư”, bà Vân khẳng định.

HOÀNG LIÊM