Công diễn lần đầu tiên của tập ca khúc 'Hành trình mùa đông' bằng tiếng Việt tại Vienna, Áo

Các nghệ sĩ tham gia buổi công diễn.

Đại sứ Việt Nam tại Áo Nguyễn Trung Kiên và một số cán bộ ngoại giao cùng cộng đồng người Việt tại châu Âu đã tham dự.

Trong lời phát biểu chào mừng, Đại sứ Nguyễn Trung Kiên đã đánh giá buổi công diễn thành công tốt đẹp với các nhạc phẩm nổi tiếng của Franz Schubert được trình diễn bằng tiếng Việt lần đầu tiên. Đây là một hoạt động văn hóa hiệu quả nhằm đưa thế giới đến với Việt Nam và đưa Việt Nam ra thế giới góp phần quan trọng cho công tác quảng bá, trao đổi nghệ thuật giữa hai đất nước.

Buổi trình diễn "Hành trình mùa đông" bằng tiếng Việt là một hoạt động đóng góp cho chuỗi hoạt động kỷ niệm trao đổi văn hóa nằm trong chương trình kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Áo.

Hoạt động này đưa người Việt ở Áo cũng như ở một số quốc gia châu Âu khác đến gần hơn với nghệ thuật hát opera thính phòng nói riêng và nền âm nhạc Áo nói chung.

Quan hệ hợp tác văn hóa giữa Việt Nam và Áo có những bước phát triển tích cực trong những năm qua. Năm 2006, Nhạc viện Hà Nội phối hợp với Nhà hát Opera Áo tổ chức dàn dựng và biểu diễn tại Hà Nội vở opera “Cây sáo thần” của Nhà soạn nhạc vĩ đại người Áo Mozart;.

Vài nét về "Hành trình mùa đông"

"Hành trình mùa đông" là tập ca khúc gồm 24 bài hát dành cho 1 giọng nam với piano đệm do Franz Schubert phổ nhạc trên các tác phẩm của nhà thơ Đức Wilhelm Müller (1794-1827) và hoàn thành mùa thu năm 1827, một năm trước khi ông mất.

Tình cờ đọc được tập thơ của Wilhelm Müller, Franz Schubert vô cùng xúc động và lập tức bắt tay vào soạn nhạc phổ cho tập thơ. Tập thơ được phổ nhạc vào đúng năm Wilhelm Müller mất. Một năm sau đó, Franz Schubert cũng qua đời.

“Tới đây ta là người lạ xa, đến đi rồi cũng xa lạ” câu thơ này mở đầu tập Hành trình mùa đông. Hành trình mùa đông là một trong những tập ca khúc nổi tiếng nhất trong dòng nhạc lãng mạn, trong đó Schubert đã thể hiện nỗi đau phải rời xa quê hương của một con người.

Suốt dọc tập ca khúc, người nghe sẽ ngày càng bị cuốn theo dòng nhạc, dường như trở thành một người đồng hành với kẻ lữ khách, nhân vật chính trong "Hành trình mùa đông" ấy. Kẻ lữ khách ấy, sau một mối tình không trọn vẹn đã quyết định rời xa vùng đất dấu yêu, không mục đích, không hy vọng dấn thân vào đêm đông sâu thẳm.

24 bài hát là 24 chặng đường kẻ lữ khách trẻ tuổi ấy đi qua, 24 bài hát miêu tả những cung bậc tình cảm của chàng trai ấy, từ những niềm hạnh phúc, sướng vui tột độ đến nỗi tuyệt vọng vô tình tràn ngập. Những cung bậc tình cảm ấy được Schubert miêu tả một cách tài tình qua những thay đổi đột ngột của các gam nhạc khác nhau.

Những cung bậc tình cảm ấy có đôi nét tươi sáng, hạnh phúc phản chiếu lại từ quá khứ trong những bài đầu và dần dần chìm trong một miền u ám mịt mùng không lối thoát về cuối.

Tập ca khúc kết thúc bằng cuộc gặp gỡ của kẻ lữ hành với người quay đàn dạo. “Khúc nhạc của ta này đệm bằng cây đàn kia chăng?” kết thúc Tập ca khúc "Hành trình mùa đông". Người nghệ sĩ đã nhập hồn vào người quay đàn kỳ lạ thản nhiên trong lạnh lẽo băng giá.

Bản tiếng Việt của tập ca khúc này do dịch giả Chu Thu Phương và Ngô Tự Lập dịch.

Dịch giả Chu Thu Phương, hội viên Hội nhà văn Việt Nam và Hội nhà văn Hà Nội là một dịch giả mạnh về mảng dịch thơ, đặc biệt là thơ Đức. Tác phẩm nổi bật của chị là tập Khúc đệm trữ tình của Heinrich Heine.

Dịch giả, Nhạc sĩ Ngô Tự Lập là Hội Vienna hội nhà văn Việt Nam và hội nhà văn Hà Nội, tác giả của hàng chục đầu sách về triết học, ngôn ngữ, trong đó có cuốn “Dịch và dịch ca từ” (NXB Đại học quốc gia Hà Nội, 2016).

Các nghệ sĩ

Florian Pejrimovsky, là ca sĩ bass baritone (giọng nam trung trầm), nhà giáo, giám đốc nghệ thuật nhà hát Vienna, giám đốc nghệ thuật nhà hát Oper in der Krypta. Anh là một nghệ sĩ solo nổi tiếng tại Áo, đã tham gia biểu diễn tại nhiều liên hoan âm nhạc lớn ở châu Âu. Anh đã hát "Hành trình mùa đông" bằng tiếng Đức 10 năm nay và đảm nhiệm phần thể hiện tiếng Đức của tập ca khúc này trong đêm Công diễn đầu tiên.

Hans-Jörg Gaugelhofer, ca sĩ tenor (giọng nam cao) tốt nghiệp Đại học Âm nhạc và Nghệ thuật biểu diễn Wien với giáo sư Gerhard Kahry nổi tiếng dạy thanh nhạc và thầy Michael Pinkerton dạy nghệ thuật biểu diễn nhạc kịch, thường xuyên được mời làm giáo sư thỉnh giảng tại một số trường Đại học âm nhạc ở Trung Quốc, hiện là giọng ca solist nam cao tại nhà thờ thánh Karl và Nhà hát Hoàng gia Áo nổi tiếng. Anh đã hát "Hành trình mùa đông" được 5 năm và đây là lần đầu tiên anh hát bằng tiếng Việt.

Nghệ sĩ piano Ekaterina Nokkert là nhà giáo, Giáo sư dạy piano và nhạc thính phòng tại Prayner Konservatorium tại Vienna, thành Vienna của Kashu-Do Studios quốc tế, giảng Vienna của Học viện Opera & Festival Härnösand tại Thụy Điển và là giám đốc âm nhạc của Nhà hát Oper in der Krypta. Chị từng nhận được nhiều giải thưởng như giải ca khúc tại Sofia hoặc giải A. Dvorak tại Kárlovy Vary. Chị đã đệm cho "Hành trình mùa đông" được 3 năm.

Franz Peter Schubert (1797-1828) là nhà soạn nhạc vĩ đại người Áo. Ông là người mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa lãng mạn trong âm nhạc cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX. Cuộc đời 31 năm của ông tuy ngắn ngủi, nhưng di sản tinh thần ông để lại vô cùng đồ sộ.

Ông đã sáng tác hơn 600 ca khúc, 7 bản giao hưởng hoàn thiện và 5 bản giao hưởng còn đang dang dở, cùng nhiều tác phẩm âm nhạc phụng vụ, hợp xướng, ca kịch, nhạc piano và thính phòng… Năm nay là năm kỷ niệm 225 năm ngày sinh của nhà soạn nhạc vĩ đại Franz Schubert.

(theo ĐSQ Việt Nam tại Áo)

Chu An