Cùng lan tỏa lối sống xanh

Chính vì vậy, “Chống ô nhiễm nhựa” tiếp tục được Liên hợp quốc chọn phát động trên toàn thế giới như lời cảnh tỉnh mạnh mẽ, lời kêu gọi hành động khẩn thiết không chỉ từ các chính phủ, doanh nghiệp, mà còn từ cộng đồng và từng cá nhân.

Tại Việt Nam, ước tính mỗi năm phát sinh khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa, nhưng chỉ khoảng 27% được tái chế. Phần lớn còn lại bị chôn lấp hoặc đốt bỏ, gây lãng phí tài nguyên và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí. Thực trạng này đòi hỏi chúng ta không thể tiếp tục “sống nhanh”, mà cần quyết liệt chuyển sang “sống xanh” - lối sống văn minh, bền vững và có trách nhiệm với môi trường.

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã thể hiện quyết tâm chính trị rõ rệt với việc ban hành nhiều văn bản pháp lý quan trọng: Luật Bảo vệ môi trường 2020, các nghị định hướng dẫn, Chương trình Hành động quốc gia về nhựa, đồng thời tích cực tham gia đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về chấm dứt ô nhiễm nhựa…

Tại Hà Nội, việc triển khai thi hành Luật Thủ đô sửa đổi, nhất là các quy định về giảm phát thải nhựa đang được cụ thể hóa qua nhiều kế hoạch, nghị quyết và hành động đồng bộ. Ngày 27-12-2024, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Văn bản số 4392/UBND-TNMT về việc triển khai đồng bộ, hiệu quả công tác phân loại rác thải tại nguồn gắn với nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường trên địa bàn thành phố.

Tuy nhiên, nếu chính sách không đi kèm hành động quyết liệt và giám sát chặt chẽ thì vẫn chỉ là khẩu hiệu. Thực tế cho thấy, ở nhiều nơi, rác thải vẫn được đổ lẫn lộn; túi ni lông vẫn tràn lan ngoài chợ; nhiều hộ gia đình chưa coi trọng phân loại rác, tái sử dụng. Thậm chí, một số doanh nghiệp vẫn lạm dụng vật liệu nhựa rẻ tiền để sản xuất...

Lối sống xanh không thể dừng lại ở nhận thức, mà phải được biến thành hành vi cụ thể, từ bỏ thói quen cũ, chấp nhận thay đổi, dù là từ những điều nhỏ nhất, như mang theo túi vải, hạn chế dùng đồ nhựa một lần, sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

Thành công trong việc lan tỏa lối sống xanh không thể chỉ trông chờ vào một chiến dịch truyền thông hay một tháng cao điểm, mà là quá trình dài hơi, đòi hỏi sự tham gia đồng bộ từ cộng đồng dân cư, các tổ chức xã hội đến các cấp chính quyền.

Để lối sống xanh trở thành nếp sống, thành văn hóa, cần đặt trọng tâm vào giáo dục và truyền thông thay đổi hành vi, nhận thức. Học sinh cần được giáo dục về tiêu dùng bền vững ngay từ trên ghế nhà trường. Người dân cần thấy rõ lợi ích trực tiếp từ lối sống xanh, như tiết kiệm, giữ gìn sức khỏe, bảo vệ môi trường...

Cùng với đó, những hành vi như xả thải sai quy định, không phân loại rác tại nguồn, vứt tràn lan túi ni lông, chai nhựa ra môi trường… phải bị xử lý nghiêm minh.

Lan tỏa lối sống xanh không đòi hỏi những hành động lớn lao, mà bắt đầu từ chính mỗi người. Chẳng hạn, một hộ gia đình thay túi ni lông bằng túi vải; một tổ dân phố phát động ngày không rác nhựa; một trường học tổ chức đổi rác lấy cây xanh... Những hành động nhỏ ấy nếu được duy trì bền bỉ sẽ tạo nên thay đổi sâu rộng trong toàn xã hội.

Chúng ta không còn nhiều thời gian để do dự. Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và khủng hoảng nhựa là vấn đề cấp bách, hiện hữu. Nếu không hành động ngay hôm nay, cái giá phải trả không chỉ là tài nguyên cạn kiệt, mà còn là sức khỏe, sinh kế, tương lai của chính chúng ta và các thế hệ sau cũng bị ảnh hưởng.

Vì một Thủ đô xanh - sạch - đẹp, vì một Việt Nam phát triển bền vững, hãy bắt đầu ngay từ mỗi hành động thiết thực trong đời sống hằng ngày. Bởi, hành động của mỗi người chính là chìa khóa tạo nên sức mạnh cộng đồng. Và chỉ có cùng hành động mới có thể lan tỏa được lối sống xanh.

Hoàng Sơn