Cuộc chiến chống lạm phát của châu Á nhắm vào nguồn cung ứng, không phải người tiêu dùng

Từ lệnh cấm xuất khẩu đến kiểm soát giá, các chính phủ ở châu Á đang thực hiện cách tiếp cận có mục tiêu hơn nhiều so với các nhà chức trách phương Tây trong việc kiềm chế áp lực lạm phát toàn cầu, một chiến lược dường như đang phát huy tác dụng ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại.

Trong khi lạm phát vẫn là một thách thức kinh tế nghiêm trọng ở châu Á, các biện pháp ở nhiều quốc gia đã giúp bảo vệ dân chúng khỏi một số đợt tăng giá và đồng nghĩa với việc hầu hết ngân hàng trung ương trong khu vực đã không phải tăng lãi suất nhanh chóng như ở những nơi khác, theo hãng tin Reuters.

Một người đàn ông đứng trước cửa hàng ở Tokyo, Nhật. Ảnh: REUTERS

Lạm phát vẫn trong biên độ mục tiêu

Những nỗ lực khác nhau cũng đã dịch chuyển phần lớn gánh nặng chi phí từ người tiêu dùng và các doanh nghiệp nhỏ sang bảng cân đối kế toán của chính phủ.

Ông Baskoro Santoso, nhân viên phụ trách quan hệ đầu tư tại công ty sản xuất đồ ăn nhanh Mayora Indah của Indonesia cho biết: “Chúng tôi không thấy có sự suy yếu nào về sức mua”.

Mayora Indah đã điều chỉnh giá từ nửa cuối năm ngoái nhưng không thấy hậu quả hữu hình nào ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong thời gian diễn ra lễ hội Ramadan, ông cho biết.

Indonesia, quốc gia có lịch sử biến động tài chính và thay đổi giá cả, tuần trước đã tăng trợ cấp năng lượng lên 24 tỉ USD để kiềm chế chi phí năng lượng, sau động thái dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu cọ gây tranh cãi.

Mặc dù nhiều nhà bán lẻ ở nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á vẫn phải tăng giá, nhưng nhu cầu hộ gia đình vẫn mạnh và lạm phát vẫn nằm trong biên độ mục tiêu 2-4% của ngân hàng trung ương.

Tại Hàn Quốc, các mức trần của chính phủ đối với hóa đơn tiền điện mang lại lợi thế cạnh tranh cho các nhà sản xuất toàn cầu như Samsung Electronics và Hyundai Motor, đồng thời giúp nâng cao thu nhập khả dụng của các hộ gia đình.

Tuy nhiên`, các mức trần này đã tác động mạnh đến tập đoàn điện lực nhà nước KEPCO; công ty này đã báo cáo mức lỗ kỷ lục hàng quý do chi phí nhập khẩu nhiên liệu tăng cao, khiến họ nhiều khả năng phải xin chính phủ rót vốn.

Trong tháng này, Ấn Độ đã cấm xuất khẩu lúa mì do đợt nắng nóng gay gắt làm giảm sản lượng và giá nội địa đạt mức cao kỷ lục.

Và trong tuần này, Malaysia cho biết họ sẽ ngừng xuất khẩu 3,6 triệu con gà hàng tháng kể từ tháng 6 cho đến khi giá ổn định. Nước này cũng áp dụng các cơ chế trợ giá nhiên liệu và dầu ăn. Ông Gareth Leather, chuyên gia kinh tế châu Á cấp cao tại Capital Economics, cho biết các khoản trợ cấp nhiên liệu nặng và phương tiện giao thông của Malaysia có thể đã làm giảm khoảng 1,5 điểm phần trăm trong tỉ lệ lạm phát của nước này, vốn ở mức 2,3% vào tháng 4.

Ấn Độ đã ban lệnh cấm xuất khẩu lúa mì. Ảnh: GETTY

Sự khác biệt trong đối sách

Sự can thiệp như vậy vào nguồn cung trong nước không phải là điều mới mẻ đối với nhiều chính phủ châu Á, vốn nhạy cảm với phản ứng dữ dội của dân chúng từ việc tăng giá, mặc dù các cải cách kinh tế và sự tập trung mạnh hơn vào kỷ luật tài khóa trong thập niên qua đã giúp mở rộng dư địa cho các lực lượng thị trường.

Ngược lại, các chính phủ phương Tây không muốn can thiệp vào dây chuyền sản xuất để hạ giá các mặt hàng chủ chốt như lương thực và nhiên liệu. Lạm phát ở Mỹ và Anh hiện đã tăng lên mức cao nhất trong thập niên qua, làm giảm lợi nhuận của các nhà bán lẻ và sức chi tiêu của người mua sắm.

Walmart, Target và Kohl's nằm trong số các nhà bán lẻ lớn của Mỹ đã báo cáo thu nhập trong tháng này không đạt được kỳ vọng của Phố Wall ở mức độ nghiêm trọng nhất trong ít nhất 5 năm trở lại đây do lạm phát gia tăng.

Gánh nặng kiềm chế giá cả ở châu Âu và Mỹ chủ yếu được đặt vào chính sách tiền tệ, với việc các ngân hàng trung ương Mỹ, Anh và Canada đang tham gia vào các chu kỳ tăng lãi suất tích cực.

Điều đó trái ngược với triển vọng chính sách “lành tính” hơn rõ rệt ở Đông Nam Á, nơi hầu hết ngân hàng trung ương gần đây bắt đầu chuyển hướng rất thận trọng khỏi lãi suất cực thấp, với việc thắt chặt dự kiến sẽ được tiến hành dần dần.

Tại Thái Lan, lạm phát chỉ mới vi phạm mục tiêu 1-3% của ngân hàng trung ương và người đứng đầu ngân hàng đã cam kết tiếp tục hỗ trợ tiền tệ để phục hồi kinh tế.

Tuy nhiên, trong khi triển vọng đó vẫn hỗ trợ rộng rãi cho hoạt động kinh doanh, nhiều nhà bán lẻ ở Thái Lan vẫn cảm thấy bị thắt chặt khi khách hàng từ chối chấp nhận việc tăng giá, một dấu hiệu cho thấy chỉ chính sách thôi sẽ không thể hỗ trợ tất cả các ngành.

Ông Radavadee Ratanachaiuchukorn, chủ tịch công ty xuất khẩu trái cây tươi Chotakkarasup, cho biết: “Vào thời gian cao điểm của mùa sầu riêng, bạn thường kiếm được lợi nhuận lớn. Nhưng do chi phí cao hơn, chúng tôi khó có được tỉ suất lợi nhuận. Điều này thực sự khiến chúng tôi đau đầu ... Đối với các đơn hàng mới, chúng tôi sẽ phải tăng giá hoặc không thể tồn tại được”.

TRÙNG QUANG