Cuốn sách kết nối hai nền văn hóa Việt Nam-Pháp

Sống làcâu chuyện về một người mẹ kể cho con gái về những kí ức li kì xuyên suốt khoảng thời gian bà sống và làm việc trong chiến khu.

Bìa cuốn truyện tranh được phát hành tại Việt Nam. (Nguồn: Nhà xuất bản Kim Đồng)

Với hai tuyến thời gian quá khứ - hiện tại cùng các nhân vật đan cài, cuốn sách song song khắc họa hình ảnh của hai người: cô thiếu nữ trong ký ức người mẹ, cô gái trẻ ấy cố gắng thích nghi và hòa mình vào cuộc sống tại chiến khu và cô thiếu nữ trẻ hiện đại đang cố gắng kết nối với mẹ và quá khứ, để hiểu thêm về mẹ mình và về cội nguồn.

Tuyến thời gian quá khứ lấy bối cảnh là cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc từ năm 1969 tới năm 1975.

Trong bảy năm sống tại chiến khu, cô thiếu nữ Linh (trong ký ức của người mẹ) đã làm quen các chiến sĩ cách mạng, những người đưa cô đến với kháng chiến giải phóng dân tộc cũng như đến với điện ảnh.

Các câu chuyện quá khứ trong tác phẩm không phải sự đối đầu gay cấn mà là những khoảnh khắc ngày thường nơi chiến khu.

Lướt qua những khung truyện về quá khứ, người đọc sẽ bắt gặp hình ảnh cô thiếu nữ Linh cùng cha mình và đồng đội sống, làm việc, làm phim đầy đam mê trong thiếu thốn đủ bề, trong làn bom rơi bão đạn và trong tiếng máy bay gầm rú trên bầu trời.

Đan xen với những kỷ niệm quá khứ đầy rung động của người mẹ là cuộc sống hiện tại, khắc họa dưới góc nhìn của người con gái.

Cô thiếu nữ tên Linh ngày nào giờ đã trở thành một đạo diễn đương đại nổi tiếng của Việt Nam, nhưng đâu đó bên trong con người bà vẫn chịu ảnh hưởng của quá khứ. Những trải nghiệm ấy tác động lớn đến cuộc sống của bà và mối quan hệ giữa bà và con gái.

Người con gái mang dòng máu Việt sinh ra và lớn lên tại Pháp gặp rất nhiều khó khăn để có thể kết nối với người mẹ sống trong thời chiến, kết nối với cội nguồn Việt Nam trong mình.

Theo từng câu chuyện, người con dần hiểu rõ hơn về người mẹ, về quá khứ của dân tộc để từ đó thông cảm, sẻ chia, tạo dựng chiếc cầu nối rút ngắn khoảng cách thế hệ và văn hóa.

Những câu chuyện giao cảm thế hệ của hai mẹ con trong cuốn truyện vừa góp phần tái hiện lịch sử của dân tộc ở một góc nhìn ít được nhắc đến, vừa khắc họa mối quan hệ phức tạp giữa mẹ và con gái, cùng mong ước tìm hiểu nguồn cội của một người trẻ Việt sinh ra và lớn lên ở nước ngoài.

Qua nét vẽ sinh động của một họa sĩ trẻ tài năng người Pháp, những trang sách phác ra mảng ký ức lịch sử của dân tộc, hình ảnh về những người Việt thời kháng chiến và thời nay, giao cảm tuổi trẻ của hai thế hệ mẹ-con; kháng chiến-hòa bình; dân tộc-hội nhập...

Lựa chọn hình thức tiểu thuyết bằng tranh mới lạ và hiện đại, Sống lần đầu ra mắt tại Pháp vào đầu năm 2023. Chỉ một thời gian ngắn sau đó, cuốn sách đã nhanh chóng gây ấn tượng với độc giả tại Pháp với 8.000 bản phát hành.

Trước đấy, ngay từ khi còn là bản thảo sách đã nhận được hỗ trợ từ Quỹ hỗ trợ xuất bản dành cho những tác phẩm xuất sắc bằng Pháp ngữ - La Scam.

Đầu năm 2024, vượt qua rất nhiều tác phẩm sách minh họa Pháp ngữ, cuốn sách đoạt giải Prix du Jury oecuménique de la BD 2024.

Chia sẻ tại lễ ra mắt sách, Đại sứ Pháp Olivier Brochet bày tỏ niềm vui khi cuốn sách được ra mắt bằng tiếng Việt tại Việt Nam.

Đại sứ khẳng định đây là câu chuyện giao cảm thế hệ của mẹ và con gái, vừa góp phần tái hiện lịch sử của dân tộc ở một góc nhìn ít được nhắc đến, vừa thể hiện mong ước tìm hiểu nguồn cội của một người trẻ Việt sinh ra và lớn lên ở nước ngoài.

Tại chương trình giao lưu, đạo diễn Việt Linh - mẹ của tác giả, cũng chia sẻ về tuổi trẻ một thời hoa lửa nơi chiến khu kháng chiến, về cuộc sống của những thế hệ đi trước, biết thêm về cuộc sống của những người con Việt Nam thế hệ thứ hai ở nước ngoài luôn hướng về cội nguồn của mình.

Với tác giả Hải Anh, việc dùng tiếng mẹ đẻ và giữ nguyên dấu để đặt tên cho cuốn tiểu thuyết bằng trang là điều hết sức quan trọng khi xuất bản lần đầu tiên ở Pháp.

Tác giả Hải Anh chia sẻ tại sự kiện. (Ảnh: Lê An)

Cuốn sách cũng là lời cảm ơn mẹ - người mà cô luôn khâm phục và muốn viết về bà ngay từ khi còn nhỏ.

Hải Anh chia sẻ: "Sống là từ nảy ra trong tâm trí tôi khi mẹ kể tôi nghe những cuộc phiêu lưu li kì thời niên thiếu của bà và mặc dù là câu chuyện cá biệt, tôi quyết định tóm tắt mỗi kí ức bằng một động từ tiếng Việt, để có thể ghi khác những kí ức ấy".

Đặc biệt, đồng hành cùng tác giả trong dự án này là họa sĩ Pauline Guitton và cũng là người bạn thân từ nhỏ. Lần đầu tiên vẽ cuốn truyện tranh Việt Nam, Pauline Guitton cho biết cô rất vui khi tác phẩm được đón nhận và phản hồi tốt, đặc biệt trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Với khởi đầu tốt đẹp này, đôi bạn sẽ còn hợp tác với các dự án mới trong tương lai.

Tác giả Hải Anh sinh năm 1993, lớn lên ở quận 13 Paris (Pháp), trong một gia đình luôn hướng về nguồn cội Việt Nam. Cô có bằng Thạc sĩ về kinh tế học, văn hóa và điện ảnh. Cô được tạp chí Forbes vinh danh Những gương mặt trẻ xuất sắc dưới 30 tuổi tại châu Á năm 2023.

Lê An