Cuốn từ điển Pháp - Nga và tấm gương học tập suốt đời của Bác

Nhân dịp kỉ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức chương trình Tọa đàm Bác Hồ - Tấm gương học tập suốt đời chiều ngày 28/8.

Chương trình có sự tham gia của Tiến sĩ Chu Đức Tính - Nguyên Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh; Tiến sĩ Nguyễn Thị Thúy Hằng - Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn. Hai diễn giả đã chia sẻ nhiều câu chuyện về tinh thần học tập suốt đời của Bác.

Tọa đàm "Bác Hồ - Tấm gương học tập suốt đời". Ảnh: Việt Hà.

Tấm gương về tinh thần học tập suốt đời

Chia sẻ với Tri thức - Znews, ông Chu Đức Tính cho biết câu chuyện về cuốn từ điển Pháp - Nga khiến ông ấn tượng nhất về sự ham học của Bác. Khi Bảo tàng Hồ Chí Minh kiểm kê các tài sản của Bác sau khi Bác mất, mọi người phát hiện ra ở đầu giường Bác có cuốn từ điển Pháp - Nga. Cuốn từ điển chứa nhiều nét gạch, ghi chú, dấu chấm hỏi, chứng tỏ tần suất sử dụng rất lớn.

Bác thường nghe đài và đọc báo nước ngoài, nếu thấy từ mới lạ, Bác ghi lại, chờ khi gặp các nhà ngoại giao là Bác hỏi trực tiếp luôn. Ông Vũ Quang (Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên Công sản Hồ Chí Minh) từng kể, khi ông Quang ra sân bay đón đoàn Nga tới thăm Việt Nam cùng Bác, vô tình khi lấy đồ trong túi áo, Bác làm rơi ra một số mảnh giấy nhỏ. Ông Vũ Quang nhặt lên, thấy Bác viết các từ tiếng Nga vào đó. Hóa ra, Bác tranh thủ trên đường ra sân bay ôn lại từ vựng tiếng Nga chủ đề chính trị.

Không chỉ thông thạo tiếng Pháp, Nga, Bác còn biết các ngoại ngữ khác gồm Anh, Trung Quốc, Italy, Tây Ban Nha, Thái Lan, Đức. Theo thống kê, Bác đã làm khoảng 13, 14 nghề khác nhau, miễn là có tiền để sống và để học tập, để đọc. Bác thường xuyên tới các thư viện công cộng của Boston, đăng ký học dự thính ở MIT.

Không chỉ chăm đọc, chăm học, Bác còn chăm viết. Bác viết báo, viết truyện ngắn, làm thơ. Bác có 173 bút danh, tên gọi, bí danh khi viết bài, 2.000 bài báo, riêng trên Báo Nhân Dân có hơn 1.200 bài, 300 bài thơ, 500 trang truyện ký. Khi bài viết được đăng tải, Bác còn so lại với bản gốc để học tập từ các lỗi được sửa.

Bởi tinh thần đề cao tri thức và việc học như vậy, sau ngày 2/9/1945, Bác đã khởi xướng và lãnh đạo phong trào “bình dân học vụ” để diệt giặc dốt, coi loại giặc này nguy hiểm ngang với giặc đói, giặc ngoại xâm. Chỉ một năm sau ngày Nha Bình dân học vụ được thành lập, 75.000 lớp học được mở với hơn 95.000 giáo viên. Kết quả, có hơn 2.500.000 người thoát nạn mù chữ.

Kiến tạo môi trường đề cao việc học tập suốt đời

Trong cuốn Búp sen xanh, có chi tiết ông Nguyễn Sinh Sắc - thân phụ của Bác Hồ - đã mua sách cho Bác đọc từ thuở nhỏ. Cụ Sắc nói với con “cuốn sách này bằng tiền gạo ăn của gia đình một tháng, nhưng vì việc học cần thiết nên vẫn phải cần có sách”. Cụ Sắc đỗ Phó bảng, nhưng lại có tư tưởng cởi mở, hướng cho các con biết cả chữ Quốc ngữ, tiếng Pháp.

Bộ sách về Chủ tịch Hồ Chí Minh được Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu trong sự kiện. Ảnh: Nhà xuất bản Kim Đồng.

Nhờ lớn lên trong một gia đình đề cao việc học, sự học của Bác tự nhiên như một lẽ thường trong cuộc sống. Câu chuyện thuở thiếu thời của Bác đã nhắc nhở các gia đình hiện đại cần dành thời gian xây dựng thói quen đọc cho con, và chính các phụ huynh cũng cần là người chăm đọc.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Thúy Hằng chia sẻ, trong giai đoạn chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, thế hệ trẻ càng cần khắc ghi và học theo tinh thần học tập suốt đời của Bác.

Chương trình tọa đàm trong khuôn khổ triển lãm của ngành xuất bản, thuộc nhóm 12 ngành công nghiệp văn hóa, tại Triển lãm 80 năm thành tựu đất nước, tổ chức tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam. Triển lãm giới thiệu tới bạn đọc nhiều cuốn sách quý hiếm, có giá trị lịch sử và văn hóa lớn.

Thúy Hạnh