Da giày đa dạng hóa thị trường tận dụng cơ hội xuất khẩu

Giày dép là mặt hàng chủ lực xuất khẩu.

Lo sức mua suy giảm

Hiện nay, kinh tế thế giới diễn biến rất phức tạp, nhiều nước ban hành các chính sách thương mại mới. Trong đó có chính sách thuế đối ứng của Mỹ sẽ tác động tới dòng chảy xuất nhập khẩu. EVFTA cũng đang đẩy nhanh tiến trình đàm phán, ký kết FTA với nhiều đối tác khác, có thể làm tăng áp lực cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam. Việc sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ hoặc chứng từ chứng nhận xuất xứ trong khuôn khổ EVFTA tăng dần. Các mặt hàng khác nhau có tỷ lệ cấp giấy chứng nhận xuất xứ hoặc chứng từ chứng nhận xuất xứ khác nhau.

Cùng với thủy sản và dệt may, da giày là một trong những mặt hàng đang chiếm ưu thế xuất khẩu vào những thị trường khó tính. Đối với mặt hàng giày dép, con số liên quan đến cấp giấy chứng nhận xuất xứ và con số liên quan đến kim ngạch xuất khẩu sang EU như năm 2024 là 5,74 tỷ USD trong khuôn khổ EVFTA. "Tỷ lệ sử dụng chứng từ chứng nhận xuất xứ da giày gần như trên 95%, gần đạt 100% kim ngạch xuất khẩu là tín hiệu tích cực" - một DN cho biết.

Bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam. Ảnh: Nghiêm Lan

Là người trực tiếp gắn bó trong lĩnh vực, bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam cho hay, Mỹ là thị trường rất quan trọng đối với ngành da giày, tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu chiếm tới gần 40%. Tác động của thuế đối ứng của Mỹ đối với lợi thế cạnh tranh của ngành Da giày không đến mức quá báo động, nhưng ảnh hưởng đến sức tiêu thụ của thị trường và sức mua có sự suy giảm.

Do đó, bất cứ một động thái nào thay đổi về mặt chính sách của thị trường này cũng đều thu hút sự quan tâm của các DN. Tất nhiên với cái mức thuế đối ứng áp cho Việt Nam là 20% thì việc đầu tiên là làm tăng chi phí của các DN, nhất các khách hàng cũng như các nhà máy sẽ phải có sự đàm phán lại đối với giá cả. Nếu so sánh với các đối thủ cạnh tranh hiện nay như các nước như từ Trung Quốc, Indonesia, Ấn Độ hay Bangladesh thì mức chênh lệch về thuế đối ứng không quá nhiều, chỉ chiếm khoảng một 1% thôi, Việt Nam 20% thì các nước khác 19%, riêng Trung Quốc thì cao hơn rất nhiều.

Tận dụng lợi thế duy trì đà tăng trưởng

Ông Đỗ Ngọc Hưng - Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Mỹ cho hay, các Hiệp định thương mại tự do FTA mà Mỹ ký kết luôn đặt trọng tâm rất lớn về quy tắc xuất xứ. Điều đó không chỉ là rào cản kỹ thuật, rào cản thương mại mà còn là tấm vé thông hành để cho DN chứng minh tính minh bạch, đáp ứng các chuẩn mực chuỗi cung ứng toàn cầu. Ngoài ra, phải tái cấu trúc nguồn cung ứng, nguyên liệu đầu vào, tăng hàm lượng nội địa trong sản xuất trong khối FTA; đưa ra các tiêu chuẩn, cách đáp ứng ngày càng tốt hơn đối với các yêu cầu về vấn đề lao động, vấn đề về môi trường…

Da giày là một trong những mặt hàng đang chiếm ưu thế về xuất khẩu.

Cần giảm sự phụ thuộc vào các thị trường có sự tăng trưởng “nóng”, các thị trường truyền thống, đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu. Tiếp tục tận dụng các FTA thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết để phân tán rủi ro cũng như duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu ổn định.

Vì vậy, EVFTA tạo lợi thế lớn cho các sản phẩm giày dép chủ lực của Việt Nam xuất khẩu sang EU. Thị trường EU chiếm khoảng từ 24 - 26% trong tổng tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của cả ngành Da giày. Do đó, tăng trưởng xuất khẩu sang EU duy trì rất tốt, bù đắp cho sự sụt giảm ở các thị trường khác

Theo bà Thanh Xuân, thị trường EU là một thị trường truyền thống của ngành da giày, không phải chỉ từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực mà trước đấy DN cũng đã được hưởng ưu đãi thuế GSP (thuế quan ưu đãi phổ cập) cho ngành da giày và tăng trưởng xuất khẩu đối với thị trường này rất tốt.

Đương nhiên, với EVFTA tạo một lợi thế lớn hơn khi mà các dòng sản phẩm giày dép như giày thể thao là mặt hàng chủ lực của Việt Nam đã được tận dụng ngay thuế suất 0% khi mà xuất khẩu vào thị trường này. Đấy cũng là một trong những điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển xuất khẩu vào thị trường EU và cho đến nay chiếm vào khoảng từ 24 - 26% tổng tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của cả ngành.

Yếu tố thứ hai là thị trường này với quy tắc xuất xứ đối với mặt hàng da giày khá là thuận lợi khi yêu cầu chỉ cần đạt khoảng 40% giá trị gia tăng tại Việt Nam; với các yêu cầu như vậy thì thực sự để đáp ứng của ngành da giày rất thuận lợi. Đấy cũng là một trong những lý do DN xuất khẩu khá thành công vì sử dụng được quy tắc xuất xứ của lợi thế GSP trước đây.

Thứ ba, lượng khách hàng xuất khẩu truyền thống của ngành da giày đã được duy trì từ trước và khi mà có thêm lợi thế thì tăng trưởng xuất khẩu đối với đối với thị trường này vẫn được duy trì rất tốt với mức tăng trưởng của chúng tôi thấy khoảng 14%. Cũng nhờ thế qua đại dịch Covid-19 trong khi các thị trường khác rất suy giảm, nhưng riêng với EU thì vẫn có sự tăng trưởng và bù đắp lại thiếu hụt của các thị trường khác.

Tuy nhiên, bà Phan Thị Thanh Xuân phân tích, thị trường EU khó tính và các yêu cầu kỹ thuật rất cao bắt buộc DN phải tuân thủ và đáp ứng. Các DN cần chuẩn bị về mặt nội lực và kịp thời các thông tin để xuất khẩu thành công. Bởi, DN Việt Nam vẫn chủ yếu tập trung vào các dòng giày có thế mạnh, chưa tận dụng được các dòng giày khác mà EU có nhu cầu tiêu dùng rất mạnh.

Khắc Kiên