Đà Nẵng: Sạt lở bủa vây, hàng trăm hộ dân sống trong nỗi lo mất đất, mất đường

Chưa bao giờ thấy sông lở như bây giờ

Ngày 15/12, đứng bên mép sông Vu Gia đoạn qua lang Mỹ Phiếm, nơi có 128 hộ dân sinh sống và tuyến đường ĐX3 là lối đi độc đạo của cả làng, ông Cao Nhật Thành chỉ tay về phía dòng nước đang ngày càng khoét sâu vào bờ kè.

Con đường độc đạo dẫn vào làng Mỹ Phiếm đang bị sạt lở nghiêm trọng.

"Chỉ mong bờ còn, đất còn để sống bình yên", người đàn ông ngoài 60 tuổi nói, giọng chùng xuống. Theo ông, trước đây, bờ sông còn cách xa khu dân cư, nhưng nay nhiều đoạn sạt lở đã áp sát mặt đường.

"Chỉ cần thêm vài trận mưa lớn nữa, con đường này có thể bị cuốn trôi, khi đó cả làng sẽ bị cô lập hoàn toàn", ông nói, không giấu được sự lo lắng.

Ông Hạnh cho biết, đây từng là nơi đất lành, nuôi sống người dân ở ven sông Vu Gia, nhưng nay đã trở thành đất dữ...

Tại thôn Mỹ Hảo, nơi xuất hiện điểm sạt lở mới dài hơn 300 m, ông Bùi Hạnh cho biết nhiều diện tích đất canh tác của người dân đã bị dòng nước cuốn trôi chỉ sau một mùa mưa. "Trước đây là đất lành, nơi mưu sinh của bao gia đình. Giờ nhìn lại chỉ thấy bờ sông lở loét, đất dữ rình rập", ông nói.

Cùng nỗi lo ấy, ông Ngô Văn Phê cho hay, chưa bao giờ chứng kiến tình trạng sạt lở nghiêm trọng như vài năm trở lại đây. Trước sông hiền, giờ thành sông dữ. Nếu không gia cố kè thì tương lai rất nguy hiểm, không chỉ cho nhà cửa mà cả đường đi lại của cả làng, ông Phê nói.

Hình ảnh quen thuộc tại khu vực ven sông quan xã Vu Gia hiện nay.

Không chỉ mất đất, nhiều hộ dân còn đứng trước nguy cơ mất sinh kế lâu dài khi hàng trăm hecta đất nông nghiệp bị bồi lấp bởi cát, không thể canh tác. "Chúng tôi không mong gì hơn ngoài việc giữ được đất để làm ăn, ổn định cuộc sống", bà Trần Thị Hương, một hộ dân có ruộng bị bồi lấp, chia sẻ.

Cần có giải pháp tổng thể khắc phục

Trao đổi với Người Đưa Tin, ông Lê Phan Minh, Chủ tịch UBND xã Vu Gia, nói, địa phương được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã: Đại Cường, Đại Minh và Đại Phong (huyện Đại Lộc cũ). Xã có địa hình đặc thù khi toàn bộ phía Bắc, Đông và phần lớn phía Nam đều giáp các con sông lớn như: Vu Gia, Quảng Huế và Thu Bồn, thường xuyên hứng chịu thiên tai.

Ông Lê Phan Minh, Chủ tịch UBND xã Vu Gia, tại một khu vực sạt lở ở địa phương.

Đợt mưa lũ kéo dài từ cuối tháng 10 đến đầu tháng 11/2025 đã khiến tình trạng sạt lở tại các tuyến kè trên địa bàn trở nên nghiêm trọng. Kè chỉnh trị sông Vu Gia được xây dựng từ năm 2000, nay đã xuống cấp nặng. Riêng đoạn dọc tuyến đường ĐX3 qua làng Mỹ Phiếm có hơn 400 m bị sụt lún, sạt lở, có nơi ăn sâu 5 đến 7 m, ảnh hưởng trực tiếp đến 128 hộ dân và nguy cơ cô lập khu dân cư trong mùa mưa bão.

Tại sông Quảng Huế, đoạn kè xây dựng năm 2009 cũng bị xói lở dạng hàm ếch, ăn sâu vào chân kè và mố cầu, đe dọa cầu Quảng Huế, đất sản xuất và khu dân cư tổ Quảng Xuyên. Dù đã được công bố tình trạng khẩn cấp và bố trí kinh phí khắc phục, song theo lãnh đạo xã, nguồn lực hiện tại không đủ để xử lý triệt để khi sạt lở tiếp tục lan rộng sau mưa lũ.

Đất bị sạt lở, khoét sâu vào các khu vực đất canh tác của người dân.

Không chỉ kè sông, sản xuất nông nghiệp của xã cũng chịu thiệt hại nặng. Thống kê cho thấy, 9/13 thôn có đất sản xuất bị xói lở, bồi lấp với tổng diện tích khoảng 180 ha, trong đó phần lớn bị phủ cát dày từ 0,5 đến 1 m, có nơi tới 2 m. Trong bối cảnh chuẩn bị bước vào vụ Đông Xuân, hàng trăm hộ dân đứng trước nguy cơ mất nguồn thu chính.

Trước thực trạng trên, ông Lê Phan Minh cho hay, việc khắc phục sạt lở cần được đặt trong tổng thể đầu tư hạ tầng lâu dài, không chỉ xử lý tình huống trước mắt. Xã Vu Gia kiến nghị thành phố chỉ đạo các ngành khảo sát, đánh giá cụ thể từng điểm sạt lở để bố trí nguồn vốn phù hợp, tránh để hư hỏng tiếp tục mở rộng.

Bên cạnh đó, địa phương đề xuất đầu tư tuyến đường ven sông ĐH17, kết nối từ đường ĐH16 đến nút giao ĐH11 – ĐT609C. Tuyến đường này không chỉ giải quyết tình trạng độc đạo vào làng Khương Mỹ mà còn đóng vai trò trục cứu hộ, cứu nạn trong mùa mưa bão, giảm tải cho ĐT609C và mở ra không gian phát triển kinh tế, du lịch ven sông.

Người dân vô cùng lo lắng trước cảnh bờ sông ngày càng bị khoét sâu.

Một kiến nghị khác là đầu tư tuyến đường tránh lũ khu vực phía Nam xã, nối Đại Phong – Đại Cường (cũ). Đây là tuyến có cao trình tốt, nhiều năm qua được người dân sử dụng như "đường sinh mệnh" khi nước lũ dâng cao, song hiện mới chỉ được bê tông hóa từng đoạn. Nếu hoàn thiện, tuyến đường sẽ hỗ trợ hiệu quả cho công tác sơ tán, cứu hộ và kết nối với Quốc lộ 14B đi trung tâm Đà Nẵng.

Đặc biệt, xã đề xuất sớm đầu tư đoạn kè từ thôn Mỹ Hảo đến cầu An Bình dài khoảng 800 m, vị trí đang sạt lở mạnh, đe dọa trực tiếp đất sản xuất và mố cầu. "Nếu không làm kè kịp thời, nguy cơ mất thêm đất và ảnh hưởng công trình giao thông là rất lớn", ông Minh nhấn mạnh.

Với diện tích đất bị bồi lấp, địa phương kiến nghị được hỗ trợ kinh phí cải tạo, tập kết cát và có hướng dẫn cụ thể để xử lý, tận thu khoáng sản theo quy định, sớm trả lại đất sản xuất cho người dân.

Nguyễn Duy Cường