Đặc biệt quan trọng và cần thiết!

Theo thống kê, đến ngày 23.8.2023, với 20 luật, nghị quyết được Quốc hội ban hành từ đầu nhiệm kỳ đến hết Kỳ họp thứ Tư đã có hiệu lực pháp luật và có nội dung giao quy định chi tiết, Chính phủ, các Bộ đã ban hành 39/50 văn bản quy định chi tiết, đạt tỷ lệ 78%. Đối với các luật được thông qua tại Kỳ họp thứ Năm đã có hiệu lực pháp luật, Chính phủ đã ban hành 1 nghị định, Bộ trưởng Bộ Công an ban hành 4 thông tư.

Như vậy, về cơ bản, con số nợ đọng là có thể chấp nhận được. Thế nhưng, như phát biểu khai mạc Hội nghị của Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn thì bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, công tác giám sát của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban đối với việc triển khai luật, nghị quyết có trọng tâm, trọng điểm, nhưng chưa bảo đảm tính toàn diện, chưa chú trọng đối với các luật, nghị quyết mới được ban hành. Việc giám sát văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết trong một số trường hợp chưa đánh giá đầy đủ về tính hợp pháp, thống nhất, tính khả thi và hiệu lực của văn bản. Chưa bám sát yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội, kịp thời kiến nghị giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc…

Một số nội dung được luật giao quy định chi tiết thuộc trách nhiệm ban hành văn bản của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhưng chưa được các cơ quan chuẩn bị, trình theo đúng kế hoạch, dẫn đến ban hành văn bản chậm, chưa kịp thời. Về phía Chính phủ, công tác tổ chức triển khai một số luật, nghị quyết còn chậm. Một số luật được ban hành từ năm 2022 nhưng đến nay chưa ban hành kế hoạch triển khai thực hiện. Một số văn bản chưa bảo đảm chất lượng, vừa ban hành thời gian ngắn đã phải sửa đổi, bổ sung hoặc ngưng hiệu lực thi hành do không phù hợp với thực tiễn hoặc có bất cập, gây vướng mắc...

Cho nên vấn đề đặt ra ở đây là phải gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành. Để thực hiện được điều này, trước tiên cần hoàn thiện cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật. Tiếp đó, cần đầu tư nguồn lực và các điều kiện để thực hiện tốt các nhiệm vụ xây dựng cũng như tổ chức thi hành pháp luật. Hoàn thiện cơ chế tiếp nhận, xử lý kịp thời, hiệu quả kiến nghị, phản ánh của người dân, doanh nghiệp. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu, kiên quyết chống tiêu cực, “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ” trong công tác xây dựng, thi hành pháp luật.

Bên cạnh đó, cần tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm tổ chức thi hành Hiến pháp, pháp luật. Kịp thời ban hành kế hoạch triển khai thi hành các luật, nghị quyết đã được Quốc hội thông qua, bảo đảm nguồn lực và các điều kiện cần thiết cho việc thi hành luật, nghị quyết.

Thực tế, thời gian qua, hệ thống pháp luật pháp luật của nước ta ngày càng hoàn thiện cả về số lượng và chất lượng, cơ bản bao quát các mặt đời sống xã hội. Quá trình xây dựng cũng ngày càng dân chủ, công khai, minh bạch, bảo đảm tính khả thi. Vậy nhưng so với thực tiễn, công tác xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thi hành pháp luật vẫn còn không ít bất cập, hạn chế.

Đặc biệt, khâu tổ chức thi hành pháp vẫn bị xem là khâu yếu và tồn tại qua nhiều nhiệm kỳ nhưng chưa được khắc phục, trong đó có việc chậm ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành. Bởi vậy, như yêu cầu của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại Hội nghị là phải thẳng thắn nhìn nhận những mặt còn hạn chế để cùng trao đổi, thống nhất giải pháp khả thi, thiết thực... bảo đảm đưa các luật, nghị quyết của Quốc hội vào cuộc sống, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Ninh Hà