Đại biểu đồng tình việc sửa đổi Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, khắc phục bất cập thực tiễn

Đề cập thực trạng hiện nay có nhiều tài liệu chứa bí mật nhà nước mới ở dưới dạng dự thảo, chưa được ký ban hành nhưng đã bị chia sẻ, lan truyền trên mạng xã hội; bên cạnh đó, cũng có nhiều dự thảo văn bản chứa bí mật nhà nước được gửi xin ý kiến các đơn vị hoặc nghiên cứu trực tiếp tại các cuộc họp, hội thảo..., ông băn khoăn, việc chia sẻ, sao chụp, tiết lộ những nội dung này có được coi là làm lộ bí mật nhà nước hay không?

ĐBQH Nguyễn Tiến Nam.

"Vì thực tế văn bản chưa được ký ban hành, nội dung có thể thay đổi nên bất cứ ai cũng có thể tạo ra được dự thảo như vậy. Do đó, đề nghị nghiên cứu, làm rõ thêm nội dung bảo vệ bí mật nhà nước đối với đối tượng là dự thảo các văn bản", đại biểu góp ý.

ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) nhất trí với Tờ trình số 779 ngày 15/9/2025 của Chính phủ về sự cần thiết ban hành dự án luật nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng; khắc phục những hạn chế, bất cập của pháp luật hiện hành về bảo vệ bí mật nhà nước, phục vụ việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đồng thời bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn công tác bảo vệ bí mật nhà nước.

Đặc biệt, việc sửa luật để phù hợp với ngành, lĩnh vực sau sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, một số cơ quan ở Trung ương, địa phương và phù hợp với chủ trương đột phá, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, tăng cường hội nhập quốc tế, cần sửa đổi, bổ sung phạm vi bí mật nhà nước làm cơ sở để Thủ tướng Chính phủ quyết định ban hành danh mục bí mật nhà nước, bảo đảm thống nhất, chính xác, toàn diện.

ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa.

"So với luật hiện hành, dự thảo luật quy định văn bản điện tử bí mật nhà nước là văn bản dưới dạng thông điệp dữ liệu được tạo lập hoặc được số hóa từ văn bản giấy đã xác định, đóng dấu chỉ độ mật và trình bày đúng thể thức, kỹ thuật, định dạng theo quy định của luật này và pháp luật về văn thư", ông so sánh và đề nghị nghiên cứu, bố trí 1 mục riêng quy định về văn bản điện tử bí mật nhà nước, trong đó quy định việc tạo lập, truyền tải, quản lý, sử dụng và tiêu hủy văn bản điện tử bí mật nhà nước.

ĐBQH Đỗ Đức Hồng Hà (Hà Nội) đánh giá rất cao hồ sơ dự thảo luật của Chính phủ liên quan Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, được soạn thảo rất công phu, đầy đủ và nội dung thể hiện rất rõ. Góp ý thêm, ông bày tỏ mong muốn dự thảo luật hoàn thiện hơn, bảo đảm rõ ràng, khả thi, chặt chẽ, dễ áp dụng.

Bên cạnh đó, đại biểu băn khoăn quy định đương nhiên giải mật có thể tiềm ẩn rủi ro về an ninh (khoản 3, Điều 22). Cụ thể, tại khoản 3 quy định trường hợp quy định tại điểm a, điểm c, điểm d khoản 2 điều này thì đương nhiên giải mật. Trong đó, điểm a quy định: "Hết thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước quy định tại Điều 19 của luật này và thời gian gia hạn quy định tại Điều 20 của luật này".

ĐBQH Đỗ Đức Hồng Hà.

"Qua nghiên cứu tôi thấy, quy định đương nhiên giải mật khi hết thời hạn bảo vệ theo điểm a, khoản 2 cần được cân nhắc thêm, vì có thể tiềm ẩn rủi ro về an ninh. Nguyên tắc bảo vệ bí mật nhà nước là "mặc định đóng", luôn là mật, cho đến khi có quyết định giải mật. Quy định đương nhiên giải mật là theo hướng "mặc định mở", tự động hết mật nếu không có hành động gia hạn. Trong thực tiễn có thể xảy ra tình trạng chậm trễ về thủ tục hành chính, khiến cơ quan chủ quản có thể chưa kịp ban hành quyết định gia hạn theo Điều 20 dù thông tin đó vẫn tuyệt đối cần được bảo vệ. Nếu áp dụng quy định đương nhiên giải mật, bí mật quốc gia có thể bị lộ một cách hợp pháp chỉ vì sơ suất thủ tục", ông phân tích.

Để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bí mật nhà nước, ĐBQH Đỗ Đức Hồng Hà đề nghị xem xét, sửa đổi khoản 3 Điều 22 theo hướng bỏ điểm a - đương nhiên giải mật" và sửa lại như sau: "Trường hợp quy định tại điểm c và điểm d, khoản 2 điều này thì đương nhiên giải mật. Trường hợp quy định tại điểm a điều này, người đứng đầu cơ quan tổ chức xác định bí mật nhà nước có trách nhiệm tổ chức rà soát và ra quyết định gia hạn hoặc quyết định giải mật". Theo ông, quy định này bảo đảm rằng, thông tin chỉ hết mật khi có một quyết định hành chính chính thức, tránh các rủi ro chậm trễ do thủ tục...

Bảo Quân