Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp căn cơ để ngăn chặn bạo lực học đường
Đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị Quốc hội, Chính phủ và toàn xã hội phải tạo ra một 'đột phá' trong ngăn chặn bạo lực học đường.
Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, cần thể hiện rõ quyết tâm ngăn chặn bạo lực học đường trong nghị quyết. (Nguồn: Quốc hội)
Sáng nay (20/11), Quốc hội thảo luận tại hội trường về một số luật liên quan đến giáo dục, trong đó vấn đề bạo lực học đường được quan tâm với nhiều ý kiến đáng chú ý.
Bạo lực học đường gia tăng ở mức độ nghiêm trọng
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) nêu thực trạng đáng lo ngại khi trong thời gian ngắn liên tiếp xảy ra những vụ việc gây chấn động trong trường học ở nhiều địa phương.
Ông dẫn chứng: “Một học sinh ở Lào Cai đâm bạn nhiều nhát, đẩy xuống hồ nước rồi thản nhiên bỏ đi. Một học sinh ở TP. Hồ Chí Minh bị đánh hội đồng gãy xương sườn.
Cuối tháng 10, học sinh ở Thanh Hóa bị bạn cùng trường đâm tử vong. Tại Hà Nội, có trường hợp học sinh túm tóc giáo viên chủ nhiệm. Một nam học sinh lớp 9 ở Hà Tĩnh bị bạn đánh phải vào viện và đã tử vong”.
Theo đại biểu Trí, nhiều ý kiến cho rằng bạo lực học đường đang gia tăng về mức độ nghiêm trọng. Ông cho rằng Thông tư 19 “chưa rõ, thể hiện chưa tới”, dẫn tới cách hiểu và triển khai thiếu đồng bộ, vô tình để nhiều hành vi bạo lực không được xử lý kịp thời.
Do đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị Quốc hội, Chính phủ và toàn xã hội phải tạo ra một “đột phá” trong ngăn chặn bạo lực học đường. Ông nhấn mạnh, Quốc hội cần thể hiện rõ quyết tâm ngăn chặn bạo lực học đường trong nghị quyết.
Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT cần xây dựng một thông tư riêng về các biện pháp phòng chống bạo lực học đường với yêu cầu xác định mức độ hành vi, cách xử lý và hệ thống chế tài phù hợp, nhân văn nhưng nghiêm khắc.
"Phải nêu rõ vai trò của nhà trường, gia đình và xã hội. Đặc biệt, chúng ta cần chú ý đến quyền được học trong môi trường không bạo lực của học sinh khác và quyền được làm thầy, được kính trọng của giáo viên", đại biểu Trí nhấn mạnh.
Đại biểu cho rằng, làm được như vậy thì mới giải quyết được căn cơ nạn bạo lực học đường.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai). (Nguồn: Quốc hội)
Thầy cô phải giữ chức trách nhà giáo trong mọi bối cảnh
Tranh luận với đại biểu Nguyễn Anh Trí, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) cho rằng, giải pháp ban hành một thông tư riêng về phòng chống bạo lực học đường vẫn chưa đủ tầm.
Ông Cảnh nêu quan điểm: “Bạo lực học đường không chỉ liên quan nhà trường hay gia đình mà còn tác động từ xã hội, môi trường mạng, văn hóa người lớn. Nhiều trường hợp cần áp dụng biện pháp giáo dục ngoài nhà trường, thậm chí phải có sự can thiệp của cơ quan pháp luật".
Từ đó, ông Cảnh cho rằng cần một văn bản có tính pháp lý cao hơn, mang tính liên ngành. “Việc thay đổi hình thức kỷ luật tác động đến 23 triệu học sinh nên không thể chỉ quy định trong một thông tư của Bộ GD&ĐT vì Bộ không đủ công cụ để giải quyết”.
Do vậy, đại biểu Cảnh đề nghị bổ sung vào luật nội dung giao Chính phủ ban hành quy định về hình thức kỷ luật học sinh, đồng thời xác định rõ lộ trình hỗ trợ tâm lý học đường, đầu tư cơ sở vật chất và xây dựng đội ngũ tư vấn tâm lý tại các trường.
Đồng thời, đề xuất cần xem xét áp dụng “biện pháp lao động công ích trong và ngoài nhà trường khi cần thiết”, nhằm tạo tính răn đe nhưng vẫn mang giá trị giáo dục.
Đặc biệt, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh nói về vai trò, vị thế của người thầy trong môi trường học đường. Ông nhấn mạnh yêu cầu: “Thầy cô phải giữ chức trách nhà giáo trong mọi bối cảnh. Phụ huynh phải phối hợp và tạo điều kiện để thầy cô thực hiện nhiệm vụ tiên dạy lễ, hậu dạy văn. Học sinh phải thực hiện đúng tinh thần tiên học lễ, hậu học văn”.
Đại biểu đề nghị bổ sung vào dự thảo luật một nội dung cấm mới: “Cấm phụ huynh, học sinh xúc phạm giáo viên dưới mọi hình thức”. Ông cho rằng từ quy định này, các cơ sở giáo dục sẽ có căn cứ để “làm rõ quyền và trách nhiệm của giáo viên và phụ huynh”, bảo đảm kỷ cương trường học.
Cần ban biên soạn sách giáo khoa tâm huyết và trách nhiệm
Góp ý về dự án Luật Giáo dục (sửa đổi) và Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng: "Nhằm làm cho việc dạy và học tốt hơn trong thời gian tới, chúng ta cũng nên trả lời câu hỏi tại sao việc sử dụng nhiều bộ sách được những người đề xuất cho là hay, nhưng trên thực tế đã bị thất bại ở nước ta?".
Theo đại biểu, có nhiều nguyên nhân, nhưng có hai nhóm lý do rất cơ bản. Thứ nhất, việc đó chưa phù hợp với cách học, văn hóa học ở Việt Nam và chưa được chuẩn bị tốt tâm thế để đón nhận cách học bằng nhiều bộ sách.
Thứ hai, do các bộ sách đã soạn thảo chưa tốt, không phải là sách "giáo khoa"; thậm chí là cẩu thả, sính ngoại và rất nhiều lỗi. Những bộ sách yếu kém đó do các ban soạn thảo không phải là người thực sự giỏi và trách nhiệm.
"Chính những bộ sách không đúng nghĩa là "giáo khoa" đó đã giáng những nhát búa làm vỡ vụn "sáng kiến" dùng nhiều bộ sách giáo khoa trước cả lúc Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị ra đời", ông Trí nhận định.
Theo đại biểu, trong dự thảo Luật sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Giáo dục có quy định Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định một bộ sách giáo khoa để sử dụng toàn quốc. Ông đồng ý, nhưng băn khoăn ai là người soạn sách giáo khoa.
"Đó là một sự bỏ ngỏ hết sức khó hiểu và mạo hiểm", ông Trí nói. Ông cho rằng để có được những thành công khi sử dụng một bộ sách thống nhất trong toàn quốc cần phải có một bộ sách giáo khoa đúng nghĩa "giáo khoa" thật tốt, thật chuẩn mực, không có lỗi.
Bộ sách đó theo ông Trí cũng phải hiện đại nhưng gần gũi, chứa đựng văn hóa Việt Nam, thấm đẫm đạo đức con người Việt Nam.
"Theo tôi, để có được một bộ sách dùng toàn quốc thật tốt như vậy phải có một ban biên soạn sách giáo khoa thật giỏi, tâm huyết và trách nhiệm. Điều này rất cần thiết, cũng phải được quy định ngay trong luật, như hội đồng thẩm định sách giáo khoa vậy. Rất mong ban soạn thảo cân nhắc ý kiến này", ông Trí kiến nghị.
Đại biểu cũng đề nghị ở phần "giải thích từ ngữ" cần bổ sung từ "sách giáo khoa là sách chuẩn, mẫu mực, đúng và không có lỗi, dùng để giảng dạy".
