Đại biểu Quốc hội kiến nghị rút ngắn thời gian xây sân bay Gia Bình

Sáng 19-11, theo nghị trình, Quốc hội thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư dự án xây dựng cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Thời gian thực hiện dự án “hơi dài”

Nêu ý kiến, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn TP.HCM) đánh giá đây là dự án cấp thiết. Theo ông, việc đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình không chỉ là một dự án giao thông đơn lẻ, mà còn là cú hích lớn để phá vỡ “điểm nghẽn” về năng lực vận tải hàng không; giảm tải cho các cảng hàng không trong khu vực, đặc biệt là sân bay quốc tế Nội Bài đang quá tải.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM). Ảnh: QH

Cùng với đó, dự án được kỳ vọng tạo động lực thu hút đầu tư, thúc đẩy du lịch, thương mại, phát triển các vùng lân cận, khu công nghiệp và dịch vụ chất lượng cao; góp phần hoàn thiện mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông theo tinh thần các nghị quyết của Trung ương và Quốc hội về quy hoạch tổng thể các cảng hàng không trong cả nước.

Phân tích thêm, đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn Hà Nội) cho hay cảng hàng không quốc tế Nội Bài hiện nay đang khai thác vượt công suất, khi giai đoạn 2014 – 2024, lượng hành khách tăng nhanh, khoảng 11,8%/năm.

"Bộ Xây dựng đã nghiên cứu, mở rộng cảng hàng không quốc tế Nội Bài về phía Nam nhưng gặp nhiều khó khăn, phải di dời số lượng lớn dân cư, chi phí giải phóng mặt bằng lớn, mất nhiều thời gian...”- bà Lan nói, đồng thời đánh giá dự án có ý nghĩa rất quan trọng đảm bảo an ninh - quốc phòng, phục vụ các sự kiện đối ngoại lớn của đất nước, đặc biệt là APEC được tổ chức vào năm 2027.

Đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Đà Nẵng). Ảnh: QH

Đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Đà Nẵng) cũng nhận định đây là quyết sách đúng đắn, không chỉ phục vụ vận chuyển hàng không mà còn tạo động lực phát triển vùng Thủ đô.

Với quy hoạch gần 2.000ha và thêm 15.000ha cho các khu vệ tinh nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng Thủ đô, việc xây dựng sân bay Gia Bình sẽ mở ra thị trường mới cho hàng không Việt Nam, đồng thời khuyến khích nhà đầu tư tư nhân tham gia.

Dù vậy, ông Tạ Văn Hạ cho rằng thời gian thực hiện dự án từ 2026 đến 2050 là "hơi dài". Giai đoạn một dự kiến triển khai từ 2026-2030 để đạt công suất 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm là phù hợp, tuy nhiên, giai đoạn hai không nhất thiết kéo dài đến năm 2050.

Từ đó, đại biểu đề nghị Chính phủ thúc đẩy tiến độ dự án, triển khai khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.

Đề nghị kiểm soát chặt để bảo đảm chất lượng

Tại phiên thảo luận tổ, nhiều đại biểu bày tỏ sự quan tâm đến công tác giải phóng mặt bằng. Đại biểu Tạ Văn Hạ cho rằng cần nghiên cứu cơ chế đặc thù cho dự án, bởi khu vực xây dựng sân bay là vùng Kinh Bắc - nơi mỗi tấc đất, mỗi mái nhà đều “thấm đẫm giá trị văn hóa, lịch sử”.

Theo ông, người dân sẵn sàng hy sinh, ủng hộ chủ trương lớn, vì vậy khi triển khai cần có cách ứng xử và chính sách tương xứng. Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị cần quan tâm đến khoảng 6.000 hộ dân chưa có sổ đỏ nhưng thực tế sinh sống ổn định qua nhiều năm tại đây.

Đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Ninh). Ảnh: QH

Đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Ninh) đề nghị xem xét thêm nội dung áp dụng cơ chế đặc thù với hai di tích nằm trên dự án tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình.

Dự thảo nghị quyết cho phép di chuyển 25 công trình tôn giáo, văn hóa được công nhận di tích ra khỏi phạm vi dự án cảng hàng không. Tuy nhiên, quá trình triển khai phát sinh một dự án quan trọng khác là tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình. Tuyến đường này đi qua hai di tích trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

Tương tự, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng lưu ý diện tích giải phóng mặt bằng và tái định cư rất lớn, trong khi đây là yếu tố then chốt quyết định tiến độ dự án và sự đồng thuận của người dân địa phương. Ông đề nghị việc triển khai giải phóng mặt bằng dự án cần quy định chặt chẽ, nhân văn và công bằng.

Liên quan đến chất lượng thi công dự án, đại biểu Đoàn TP.HCM đề nghị cần kiểm soát chặt từ khâu thiết kế, giám sát, thi công đến nghiệm thu, tránh phát sinh các vấn đề liên quan đến chất lượng như từng xảy ra với Nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất. Hay một cây cầu ở Tây Ninh vừa khánh thành, chưa thông xe, đã xảy ra vấn đề.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (đoàn Hà Nội). Ảnh: QH

Đại biểu Nguyễn Thị Lan đề nghị quan tâm tính hiệu quả của dự án, khi triển khai bảo đảm khả thi hơn. "Hồ sơ đã cung cấp, phân tích kỹ tác động, ảnh hưởng hạ tầng... nhưng cần quan tâm hơn vấn đề giải phóng mặt bằng, khi có 7.100 hộ dân có thể bị ảnh hưởng”- Bà Lan nói và lưu ý cần có phương án đảm bảo sinh kế cho người dân khi thu hồi đất.

Các vấn đề tác động môi trường, như tiếng ồn, dòng chảy, hạ tầng thoát nước, đầu tư, xử lý chất thải... cũng cần nghiên cứu kỹ để không bị giảm thiểu tác động lâu dài sau này

Nữ đại biểu cũng lưu ý quan tâm về dự báo nhu cầu vận tải, cơ cấu khai thác để đầu tư quy mô phù hợp, đảm bảo hiệu quả cao.

"Tôi cho rằng nếu Việt Nam đầu tư sân bay đúng chuẩn quốc tế, thông minh, xanh, bền vững, đạt tiêu chuẩn 5 sao... thì cũng là điều tốt, tự hào cho Việt Nam, giúp nâng cao uy tín, đẳng cấp, thương hiệu của Việt Nam, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển"- bà bổ sung.

NHÓM PHÓNG VIÊN