Đại dương cạn kiệt oxy ở mức kỷ lục

Đại dương mang oxy hòa tan dưới dạng khí và cũng giống như động vật trên cạn, động vật sống dưới nước cần ôxy đó để thở. Khi các đại dương ấm lên do biến đổi khí hậu, nước của chúng có thể chứa ít oxy hơn.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Giao thông Thượng Hải vừa công bố một nghiên cứu trên tạp chí Geophysical Research Letters của AGU cho biết sẽ có khoảng 70% đại dương trên thế giới bị chết ngạt vì thiếu oxy do biến đổi khí hậu vào năm 2080.

Nghiên cứu mới phát hiện ra rằng độ sâu giữa đại dương (từ khoảng 200 đến 1.000 mét), được gọi là vùng trung sinh, sẽ là vùng đầu tiên mất đi lượng oxy đáng kể do biến đổi khí hậu. Trên toàn cầu, khu vực trung đại là nơi sinh sống của nhiều loài đánh bắt thương mại trên thế giới, khiến phát hiện mới trở thành dấu hiệu tiềm ẩn của khó khăn kinh tế, thiếu hụt hải sản và phá vỡ môi trường.

Nhiệt độ tăng dẫn đến nước ấm hơn có thể chứa ít oxy hòa tan hơn, tạo ra ít lưu thông giữa các lớp của đại dương. Lớp giữa của đại dương đặc biệt dễ bị khử oxy vì nó không được làm giàu oxy bởi khí quyển và quá trình quang hợp như lớp trên cùng, và sự phân hủy tảo – một quá trình tiêu thụ oxy – xảy ra nhiều nhất ở lớp này.

70% đại dương trên thế giới bị chết ngạt vì thiếu oxy. (Ảnh minh họa)

Các nhà nghiên cứu đã xác định sự khởi đầu của quá trình khử oxy ở ba vùng độ sâu đại dương – nông, trung bình và sâu – bằng cách mô hình hóa khi lượng oxy mất đi từ nước vượt quá mức dao động tự nhiên của mức oxy.

Bằng cách sử dụng dữ liệu từ hai mô hình mô phỏng khí hậu: một là mô phỏng kịch bản phát thải cao và một là đại diện cho kịch bản phát thải thấp, các nhà nghiên cứu đã dự đoán được khi nào quá trình khử oxy sẽ xảy ra trong các lưu vực đại dương toàn cầu.

Điều đáng lưu ý, trong cả hai mô hình mô phỏng, ở vùng độ sâu trung bình mất oxy với tốc độ nhanh nhất và trên diện tích lớn nhất của các đại dương toàn cầu. Trong kịch bản phát thải thấp, điều này sẽ bắt đầu xảy ra khoảng 20 năm sau. Như vậy, việc giảm lượng khí thải CO2 và các khí thải gây hiệu ứng nhà kính khác có thể giúp trì hoãn sự suy thoái của môi trường biển toàn cầu.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, các đại dương gần các cực, như phía tây và bắc Thái Bình Dương và các đại dương phía nam là những nơi dễ bị khử oxy.

Yuntao Zhou, nhà hải dương học tại Đại học Giao thông Thượng Hải và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Khu vực này thực sự rất quan trọng đối với chúng tôi vì rất nhiều cá thương mại sống trong khu vực này. "Quá trình khử oxy cũng ảnh hưởng đến các nguồn tài nguyên biển khác, nhưng nghề cá có thể liên quan nhiều nhất đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta."

Matthew Long, một nhà hải dương học tại NCAR, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết những phát hiện mới có liên quan sâu sắc và tăng thêm tính cấp thiết phải tham gia có ý nghĩa vào việc giảm thiểu biến đổi khí hậu.
Ông nói: “Nhân loại hiện đang thay đổi trạng thái trao đổi chất của hệ sinh thái lớn nhất hành tinh, với những hậu quả thực sự chưa được biết đến đối với hệ sinh thái biển. "Điều đó có thể biểu hiện bằng những tác động đáng kể đến khả năng duy trì nghề cá quan trọng của đại dương".

Nguyễn Linh (T/h)