Đại học Harvard kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump

Trong đơn kiện dài 51 trang, nộp tại tòa án liên bang ở TP Boston, bang Massachusetts, ngày 21.4, trường Harvard cáo buộc hành động của chính quyền Tổng thống Donald Trump là "tùy tiện và thất thường", đồng thời vi phạm Tu chính án thứ nhất, các điều khoản theo luật định của Mục VI của Đạo luật Dân quyền.

Sinh viên, giảng viên và các thành viên của cộng đồng Đại học Harvard biểu tình vào ngày 17.4.2025. Ảnh: AP

Đơn kiện nêu rõ: "Vụ kiện này liên quan đến việc chính phủ sử dụng việc đình chỉ tài trợ liên bang như một công cụ gây áp lực nhằm kiểm soát các quyết định học thuật tại Harvard". Đồng thời, đơn kiện cho biết nhiều tổ chức khác cũng là mục tiêu của ông Donald Trump.

Theo đơn kiện, Harvard cho rằng "chính phủ đã không thể xác định mối liên hệ hợp lý nào giữa lo ngại về chủ nghĩa bài Do Thái và việc đóng băng các nghiên cứu y tế, khoa học, công nghệ nhằm cứu sống người Mỹ, thúc đẩy thành công, bảo vệ an ninh quốc gia và duy trì vị thế dẫn đầu toàn cầu về đổi mới sáng tạo của Mỹ".

Trong vòng vài giờ, Nhà Trắng đã phản ứng dữ dội. Người phát ngôn Nhà Trắng Harrison Fields cho biết trong một email hôm 21.4 rằng hỗ trợ của liên bang cho các tổ chức như Harvard, nơi làm giàu cho các viên chức được trả lương cao bằng tiền thuế từ các gia đình Mỹ, đang gặp khó khăn và sắp kết thúc.

"Tiền của người nộp thuế là một đặc quyền và Harvard không đáp ứng được các điều kiện cơ bản cần thiết để tiếp cận đặc quyền đó" – ông Harrison Fields nêu rõ.

Trong khi đó, cựu sinh viên Anurima Bhargava ủng hộ trường Harvard, ca ngợi việc đệ đơn kiện và cáo buộc chính quyền ông Donald Trump "tấn công liều lĩnh và bất hợp pháp" vào Harvard.

Hội đồng Giáo dục Mỹ, đại diện cho hơn 1.600 trường cao đẳng và đại học tại nước này, cũng hoan nghênh hành động của trường Harvard, cho rằng chính phủ đã vi phạm quy trình tố tụng và pháp quyền.

Trước đó, trong một lá thư gửi Harvard ngày 11.4, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã kêu gọi trường cải cách toàn diện lãnh đạo, đồng thời thay đổi chính sách tuyển sinh. Chính quyền cũng yêu cầu trường đại học kiểm soát hoạt động biểu tình trong khuôn viên trường và ngừng công nhận một số câu lạc bộ sinh viên. Chính quyền đã lập luận rằng các trường đại học đã dung túng chủ nghĩa bài Do Thái với việc không kiểm soát tại các cuộc biểu tình của sinh viên nhằm phản đối cuộc chiến của Israel ở Gaza.

Hiệu trưởng Harvard Alan Garber sau đó tuyên bố trường sẽ không nhượng bộ trước các yêu cầu. Vài giờ sau, chính phủ đã đóng băng hàng tỷ đô la tiền tài trợ liên bang, điều mà trường cho rằng đã vi phạm Hiến pháp.

Vụ kiện của trường Harvard diễn ra sau khi chính quyền ông Donald Trump lên kế hoạch cắt thêm 1 tỉ USD, bên cạnh khoản cắt 2,2 tỉ USD đã công bố trước đây.

Quỳnh Vũ