Đảm bảo cân đối cung cầu thị trường những tháng cuối năm

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 10/2022 đạt 486,4 nghìn tỷ đồng, tăng 1,5% so với tháng trước và tăng 17,1% so với cùng kỳ năm 2021. Tính chung 10 tháng năm 2022, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 4.643,6 nghìn tỷ đồng, tăng 20,2% so với cùng kỳ năm 2021. Nhìn chung, các loại hàng hóa trên thị trường đều dồi dào, nguồn cung ổn định và không có nhiều biến động về giá, sức mua được cải thiện khá rõ.

Công tác quản lý, điều hành giá cần tiếp tục thực hiện một cách chủ động và linh hoạt vừa phải đảm bảo kiểm soát lạm phát bình quân cả năm 2022 theo mục tiêu Chính phủ và Quốc hội giao.

Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) vẫn trong ngưỡng an toàn, không xuất hiện diễn biến bất thường. CPI tháng 10/2022 tăng 0,15% so với tháng 9/2022 và CPI bình quân 10 tháng tăng 2,89%. Thu ngân sách nhà nước (NSNN) đạt 103,7% dự toán, tăng 16,2% so với cùng kỳ. Vốn FDI thực hiện đạt 17,45 tỷ USD, tăng 15,2%. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt 616 tỷ USD, tăng 14,1%, xuất siêu 9,4 tỷ USD. Xuất khẩu nông sản đạt 45 tỷ USD và xuất khẩu gạo trên 6 triệu tấn. Sản xuất công nghiệp tăng 9%; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 20,2%. Trên 178 nghìn doanh nghiệp được thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 58,3% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy sự bình ổn trên thị trường suốt từ đầu năm đến nay và còn khá nhiều dư địa cho việc kiểm soát lạm phát tăng dưới 4% cho cả năm 2022.

Dù chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa là hết năm 2022 nhưng việc kiềm chế lạm phát vẫn là mục tiêu quan trọng cần theo sát tình hình, điều hành hợp lý để gặt hái một năm thành công trong hoạt động điều hành thị trường, giá cả. Dịp cuối năm và Tết Nguyên đán, nhu cầu tiêu dùng tăng cũng là lúc nạn hàng giả, hàng lậu hoạt động mạnh. Cùng với đó, khâu cung ứng hàng hóa còn nhiều tầng nấc trung gian, có thể ảnh hưởng đến quan hệ cung - cầu thị trường, đòi hỏi các cấp, ngành phải nắm sát tình hình, có phản ứng kịp thời. Đặc biệt, cung - cầu xăng, dầu - mặt hàng chiến lược đầu vào của nhiều ngành sản xuất, lưu thông hàng hóa gần đây xuất hiện tình trạng thiếu cục bộ. Sau các tỉnh, thành phố ở phía Nam, tình trạng này đã lan ra Hà Nội và một số địa phương ở miền Bắc, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất cũng như đời sống dân sinh. Trong khi đó, cơ quan quản lý gặp không ít lúng túng trong xử lý vấn đề trên.

Với mặt hàng xăng, dầu nói riêng, theo các chuyên gia kinh tế, cần phân tích đầy đủ, chính xác các nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu cục bộ, tìm biện pháp khắc phục thông qua việc tăng khối lượng và quy mô dự trữ nhiên liệu; chủ động tăng công suất của các nhà máy lọc dầu trong nước nhằm tăng khả năng tự chủ; minh bạch hóa và tính đúng, tính đủ các yếu tố cấu thành giá bán. Bên cạnh đó, hoàn thiện quy định về quản lý xăng, dầu và làm rõ trách nhiệm điều hành cung ứng xăng, dầu về một đầu mối là Bộ Công Thương.

Về thị trường hàng hóa nói chung, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, phát hiện sai phạm để xử lý triệt để. Trong đó, chú trọng tiền kiểm thay cho hậu kiểm (mặc dù xu hướng quản lý nói chung là thiên về hậu kiểm để tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông và tiêu dùng), nhất là đối với các loại thực phẩm bởi có liên quan trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.

Thời điểm hiện tại, thành phố Hà Nội đã xây dựng kế hoạch dự trữ hàng hóa và đề nghị các doanh nghiệp phân phối sẵn sàng triển khai các điểm bán hàng bình ổn giá dịp cuối năm. Cùng với đó, Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã triển khai kế hoạch chống hàng giả, hàng lậu, trong đó chú trọng kiểm tra chợ đầu mối, điểm tập kết hàng hóa, các tuyến giao thông đầu mối, trọng điểm.

Theo bà Trần Thị Phương Lan, quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng từ nay đến cuối năm, Sở đã chỉ đạo các cơ sơ sản xuất các mặt hàng phục vụ Tết có kế hoạch sản xuất bảo đảm nguồn cung đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đang có xu hướng ngày một tăng. Đồng thời, các đơn vị phân phối, cung ứng hàng hóa thiết yếu phải có kế hoạch khai thác nguồn hàng hợp lý, tổ chức các điểm bán hàng bảo đảm đầy đủ hàng hóa, giá cả ổn định và bảo đảm công tác phòng, chống dịch phục vụ nhân dân; tổ chức triển khai các chương trình khuyến mại để kích cầu tiêu dùng.

Hiện tại, sức mua tăng từ 10% đến 15% so với mức trung bình và là thực tế hợp lý. Dự báo nhu cầu và giá cả các mặt hàng thiết yếu sẽ không có biến động lớn. Theo chuyên gia kinh tế Lê Huy Khôi, Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công thương (Bộ Công Thương), năm nay sẽ đánh dấu sự thành công trong ổn định đời sống dân sinh và kiểm soát lạm phát. Nếu không có diễn biến đột ngột, chắc chắn lạm phát sẽ được khống chế dưới 4%.

Từ nay đến cuối năm 2022 và những tháng đầu năm 2023, Chính phủ, chính quyền địa phương tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt, hiệu quả những nhiệm vụ, giải pháp đề ra; khắc phục những hạn chế, yếu kém còn tồn tại. Kiên định mục tiêu ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Minh Châu