Dẫn đầu điện gió Đông Nam Á, Việt Nam chiếm 73% công suất điện gió
Việt Nam hiện chiếm 73% tổng công suất điện gió đang vận hành tại Đông Nam Á và dự kiến đóng góp 45% công suất mới của khu vực vào 2030. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang đấu thầu công khai đang ghi nhận 10/11 gói thầu đã hoàn tất chỉ có một nhà đầu tư đủ điều kiện, dấy lên lo ngại về tính cạnh tranh.
73% công suất điện gió Đông Nam Á và kế hoạch đấu thầu 1,8 GW
Theo dữ liệu của BloombergNEF, Việt Nam hiện chiếm tới 73% tổng công suất điện gió đang vận hành ở Đông Nam Á, bỏ xa các nước trong khu vực. Đến năm 2030, quốc gia này dự kiến sẽ đóng góp 45% tổng công suất điện gió mới của khu vực, chủ yếu từ các dự án trên bờ và gần bờ.
Sau giai đoạn phát triển nhanh dưới cơ chế giá FIT, thị trường đang được khởi động lại thông qua các cuộc đấu thầu công khai. Tính đến tháng 10/2025, sáu trong số 34 tỉnh, thành đã phát hành hồ sơ mời thầu cho tổng cộng 1,8 gigawatt (GW) điện gió mới. Dự kiến có thêm 800 megawatt (MW) được mở thầu trước cuối năm.
Thách thức từ đấu thầu và tiềm năng 513.360 MW
Quá trình đấu thầu đang ghi nhận một số vướng mắc. Trong 11 gói thầu đã hoàn tất, chỉ có một gói có hơn một nhà đầu tư đủ điều kiện bước vào vòng đấu giá. Các gói còn lại, dù nhận được nhiều hồ sơ, cuối cùng chỉ xác định được một nhà phát triển đủ tiêu chuẩn. Theo BloombergNEF, tài liệu đấu thầu có thể chưa rõ ràng hoặc yêu cầu quá nghiêm ngặt, khiến nhiều nhà đầu tư bị loại sớm.
Dù vậy, triển vọng của ngành vẫn được đánh giá tích cực. BloombergNEF dự báo Đông Nam Á sẽ bổ sung 13,9 GW công suất điện gió mới trong giai đoạn 2025–2030, trong đó Việt Nam và Philippines sẽ dẫn đầu.
Theo báo cáo của công ty nghiên cứu B&Company, nhu cầu điện của Việt Nam dự kiến tăng 10,5–13% trong năm 2025 so với 2024. Công suất điện gió lắp đặt đã tăng từ 53 MW (năm 2013) lên 5.888 MW (năm 2023), chiếm khoảng 6% tổng công suất điện quốc gia. Con số này vẫn là phần nhỏ trong tiềm năng kỹ thuật được ước tính lên tới 513.360 MW, bao gồm gió trên bờ, gần bờ và ngoài khơi.
