Đan Mạch giảm thuế sách từ 25% về 0%

Ảnh: The Local DK

Bộ trưởng Văn hóa Đan Mạch Jakob Engel-Schmidt ngày 20/8 thông báo chính phủ Đan Mạch sẽ bãi bỏ thuế bán hàng đối với sách để thu hút thêm người dân mua và đọc sách.

Mức thuế sách của quốc gia Bắc Âu này trước khi bãi bỏ là 25%, mức cao nhất ở châu Âu.

"Chúng ta cần phải làm mọi điều có thể để khắc phục cuộc khủng hoảng đọc đã lan rộng trong những năm gần đây", ông Jakob Engel-Schmidt phát biểu với hãng thông tấn Ritzau, đồng thời thông báo rằng đạo luật ngân sách của chính phủ sẽ đề xuất bãi bỏ thuế bán hàng đối với sách.

Biện pháp này sẽ khiến Đan Mạch sụt giảm ước tính 330 triệu krone (51 triệu USD) tiền thuế mỗi năm.

Cuộc khủng hoảng đọc tại châu Âu

Báo cáo giáo dục mới nhất của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã gây báo động tại Đan Mạch khi phát hiện 24% trẻ em 15 tuổi ở Đan Mạch không thể hiểu một văn bản đơn giản, tăng thêm 4% chỉ trong một thập kỷ.

Ngành xuất bản của Đan Mạch cũng thúc đẩy việc cắt giảm thuế. Trong báo cáo xuất bản tháng 5, họ cho biết chính phủ cần "đảm bảo quyền tiếp cận sách giấy cho tất cả người Đan Mạch, cả trẻ em và người lớn".

Tại quốc gia láng giềng của Đan Mạch là Thụy Điển, cuộc khủng hoảng đọc sách cũng đang dấy lên nhiều lo ngại. Báo cáo giáo dục của OECD cũng cho biết 25% học sinh Thụy Điển thiếu kĩ năng đọc viết cơ bản. Năm 2000, tỷ lệ này chỉ là 13%.

Tình trạng trẻ thiếu kĩ năng đọc đang gia tăng tại châu Âu. Ảnh minh họa: PA.

Giáo sư ngành văn học cổ Elisabeth Friis tại Đại học Lund, chia sẻ với tờ báo địa phương Sydsvenskan tháng 11/2024: "Hiện tôi có 55 sinh viên đang theo học lịch sử văn học, và nhiều sinh viên trong số này nói rằng họ gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp thu các văn bản của khóa học. Thật đáng buồn vì đáng lẽ những sinh viên này phải rất giỏi đọc sách dài".

Cũng theo báo cáo trên, tình trạng sụt giảm kỹ năng đọc diễn ra nghiêm trọng đối với cả Mỹ và khu vực châu Âu và là xu hướng đáng báo động từ 2018 tới nay. Theo báo cáo của OECD năm 2023, 30% học sinh EU không đạt điểm số tối thiểu cho kĩ năng toán. Con số cho kĩ năng đọc và khoa học là 25%.

Tại Đức, Peter Kraus vom Cleff, Tổng giám đốc Börsenverein des Deutschen Buchhandels (Hiệp hội các nhà xuất bản và nhà bán sách Đức) đã liên tục cảnh báo về sự sụt giảm kỹ năng đọc của học sinh. Ông Peter Kraus vom Cleff nói: “Nếu các em không biết đọc, các em sẽ không thể giải một bài toán bằng lời giải hoặc ghi lại một thí nghiệm khoa học”.

Ngày càng nhiều quốc gia châu Âu bỏ/giảm thuế với sách

Ngành sách Đức đang khẳng định cam kết cải thiện kỹ năng đọc thông qua nhiều sáng kiến như “Hiệp ước đọc quốc gia”, hệ thống hóa ngôn ngữ, tài liệu để hướng tới cải thiện khả năng đọc và sáng kiến #NeustartBildungNow, kêu gọi một hội nghị thượng đỉnh giáo dục quốc gia.

Tại các quốc gia châu Âu khác, việc cắt hoặc giảm một phần thuế đối với sách được cho là có thể phần nào đối phó cuộc khủng hoảng đọc và hỗ trợ cho ngành xuất bản đang gặp khó khăn.

Cuối năm 2024, chính phủ Slovakia đã lên kế hoạch tăng thuế VAT đối với sách từ 10% lên 23%. Tuy nhiên, sau làn sóng phản đối rộng rãi và các chiến dịch truyền thông xã hội, đến tháng 3/2025, họ đã đảo ngược quyết định. Thay vì tăng thuế, Slovakia đã giảm thuế đối với sách xuống còn 5%.

Juraj Heger, chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất bản và phát hành sách Slovakia (ZVKSR) kiêm giám đốc nhà xuất bản Slovart có trụ sở tại Bratislava, chia sẻ với Publishing Perspectives: “Doanh số sách điện tử và sách nói đều tăng ngang bằng với sách in ngay khi thuế giảm xuống còn 5%”.

Ông Heger cũng cho biết việc cắt giảm thuế chắc chắn sẽ giúp giảm bớt một số áp lực mà ngành xuất bản Slovakia hiện phải chịu, mặc dù không chắc chắn sẽ nhìn thấy kết quả rõ ràng.

Năm 2020, chính phủ Anh đã bỏ mức thuế 20% đối với sách điện tử và báo trực tuyến. Sách và báo in đã được hưởng mức thuế 0% từ lâu. Động thái này là nỗ lực nhiều năm của các nhà xuất bản sách và đơn vị tin tức, dẫn đầu là tờ News UK của tỷ phú Rupert Murdoch.

Ngoài Anh, tại châu Âu còn có Na Uy, Ireland và Cộng hòa Séc đều không đánh thuế mua sách. Trong khi đó, Luxembourg và Síp chỉ đánh thuế 3%. Italy và Tây Ban Nha cũng chỉ đánh mức thuế 4%.

Sau khi Đan Mạch bãi bỏ thuế với sách, Iceland sẽ vươn lên là quốc gia có mức thuế với sách cao nhất châu Âu, với 11%. Theo sau là Serbia, Phần Lan và Áo, đều có mức thuế suất là 10%.

Minh Hoa