Đàn ông 'ở cữ' thay vợ, nằm trên giường suốt 40 ngày

Tại nhiều quốc gia châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, "ở cữ" được coi là một truyền thống lâu đời. Theo đó, khoảng thời gian 1 tháng sau sinh, người phụ nữ sẽ chỉ ở nhà nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng và hồi phục sức khỏe.

Dù ngày nay, văn hóa này hầu như được thực hiện bởi phụ nữ song từng có thời gian, đàn ông Trung Quốc cũng "ở cữ". Ở Trung Quốc cổ đại, "chan weng zhi" hay “mang thai đồng cảm” là tập tục mà người đàn ông trong gia đình cũng trải qua quá trình “hồi phục sau sinh”.

Trong quá khứ, đàn ông Trung Quốc mới là người "ở cữ" thay vì phụ nữ sau sinh/Ảnh: SCMP

Theo ghi chép từ các tài liệu lịch sử, tập tục này bắt nguồn vào khoảng những năm 60 trước Công nguyên. Đàn ông khi đó thường mặc quần áo phụ nữ và bắt chước cơn đau chuyển dạ khi người vợ sinh con, kèm theo là tiếng rên la và biểu cảm đau đớn.

Sau khi đứa con chào đời, "cánh mày râu" mới là những người phải tuân thủ loạt quy tắc nghiêm ngặt khi "ở cữ". Chẳng hạn, họ không được phép rời khỏi giường, tránh các món ăn cay, mặn và không được làm bất kỳ công việc tay chân nào khác ngoại trừ chăm sóc con cái.

Trong khi đó, người mẹ là những người thực sự phải trải qua đau đớn, vất vả và nguy hiểm khi sinh con sẽ thường quay lại làm việc ngay và thậm chí còn hỗ trợ chồng trong thời gian “hồi phục”.

Phong tục này từng phổ biến trong nhiều nhóm dân tộc ở Trung Quốc như Choang, Thái và Tây Tạng song vẫn chưa rõ mốc thời gian cụ thể.

Nhà thám hiểm người Italy Marco Polo từng ghi lại quan sát của ông về chuyện đàn ông "ở cữ" trong chuyến đi tới tây nam Trung Quốc vào thời nhà Nguyên (1271-1368). Marco viết, sau khi một phụ nữ sinh con, cô ấy sẽ tiếp tục công việc bình thường trong khi người chồng ở trên giường suốt 40 ngày.

Trong giai đoạn "ở cữ" này, người chồng sẽ nhận được những lời chúc tốt đẹp từ người thân và bạn bè.

Các học giả cho rằng, tập tục này xuất hiện trong quá trình chuyển đổi từ xã hội mẫu hệ sang xã hội phụ hệ. Trong các xã hội mẫu hệ, phụ nữ có địa vị cao hơn và nắm giữ vai trò thống trị xã hội còn đàn ông là đối tượng ở cấp dưới, chịu sự phụ thuộc nên phả hệ gia đình cũng được tính theo dòng dõi của người mẹ.

Tuy nhiên, khi đàn ông dần trở thành trụ cột gia đình và thay đổi địa vị, họ tìm cách thay đổi tình hình bằng cách khẳng định tầm quan trọng của mình trong việc sinh con.

Do đó, đàn ông giả vờ “ở cữ”, tượng trưng cho “tôi là người sinh con, đứa trẻ phải mang họ tôi” để nhấn mạnh vai trò chính của họ trong việc nuôi dạy con cái.

Ảnh minh họa/Nguồn: Getty

Theo Farong Xiao, Phó giáo sư tại Đại học Tây An, các nhà nhân chủng học đã tìm thấy bằng chứng về tập tục tương tự ở khu vực Đông Á, dãy núi Pyrenees ở Pháp, đông bắc Nam Mỹ và cao nguyên Bắc Mỹ. Nhóm dân tộc Ainus từ Nhật Bản và một số bộ lạc ở miền nam Ấn Độ cũng thực hành tục lệ này.

Ở miền nam Ấn Độ, có truyền thống người chồng mặc quần áo phụ nữ nhiều màu sắc và nằm trên ghế tựa cạnh vợ khi sinh con, quằn quại như thể đang trải qua cơn đau chuyển dạ cho đến khi đứa trẻ chào đời.

Trong thời hiện đại, phần lớn tục lệ này gần như đã biến mất hoàn toàn ở Trung Quốc.

Phương Anh (Theo SCMP)