Đang có khoảng trống lớn về nhân lực ESG

Tại Hội thảo chuyên đề “Giải pháp chuyển đổi số và thực hành ESG - Chìa khóa hướng tới hội nhập nền kinh tế toàn cầu” do báo Dân trí và VietinBank tổ chức sáng nay 24/6 tại Hà Nội, TS. Phùng Văn Đông, Giám đốc AIT Việt Nam, chuyên gia cao cấp về Tư duy thiết kế và Đổi mới sáng tạo, đã chia sẻ câu chuyện điển hình về thực trạng thiếu hụt nhân lực ESG tại Việt Nam.

Một CEO của công ty đầu tư lớn tại TP. HCM dù đã triển khai thực hành ESG từ sớm nhưng vẫn gặp khó trong việc tìm kiếm đội ngũ nhân sự đáp ứng yêu cầu. “Dù doanh nghiệp rất cần nhân lực có khả năng đánh giá và tư vấn về ESG cho đối tác, nhưng tìm khắp mối quan hệ vẫn không có người phù hợp. Thậm chí đến giờ đi ngủ anh ấy vẫn phải vắt tay lên trán nghĩ xem có ai quen biết có thể đảm nhiệm vai trò này hay không”, ông Đông kể lại.

TS. Phùng Văn Đông trình bày tham luận tại hội thảo.

Từ năm 2022, các doanh nghiệp xuất khẩu, ngân hàng, công ty niêm yết tại Việt Nam đã chịu áp lực lớn từ các tiêu chuẩn ESG của chuỗi cung ứng toàn cầu, nhà đầu tư nước ngoài và các định chế tài chính.

Nghị định 06/2022 của Chính phủ về giảm phát thải khí nhà kính cũng yêu cầu các doanh nghiệp phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính và giảm phát thải khí CO2. Các ngân hàng trong nước cũng đã nhanh chóng áp dụng tiêu chí ESG vào hoạt động tín dụng. Đây là cơ hội tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, song cũng đặt ra áp lực buộc doanh nghiệp nâng cao năng lực thực thi ESG.

Theo khảo sát của PwC, 78% CEO Đông Nam Á xem ESG là trọng tâm chiến lược, nhưng tới 40% thiếu đội ngũ nhân sự đáp ứng yêu cầu.

TS Phùng Văn Đông đánh giá, ESG là lĩnh vực liên ngành, cần tư duy tích hợp. Tại Việt Nam thiếu nhân sự được đào tạo bài bản, có bằng cấp và kinh nghiệm thực hành, đặc biệt ở cấp quản lý trung/cao cấp, trong khi con người là yếu tố then chốt để thực thi thành công ESG.

“80% doanh nghiệp Việt Nam đã cam kết hoặc lên kế hoạch triển khai ESG trong 2 - 4 năm tới. Tuy nhiên, 60% cho rằng thiếu kiến thức chuyên môn là rào cản lớn nhất. 54% chưa từng tổ chức đào tạo ESG cho nhân viên; 38% chưa có bộ phận lãnh đạo ESG chuyên trách và 41% giao cho các quản lý kiêm nhiệm thêm mảng ESG”, ông Đông dẫn số liệu.

Đặc biệt, ESG không thể tách rồi chuyển đổi số, tuy nhiên, khoảng trống nhân lực công nghệ tại Việt Nam cũng đang rất lớn. Vị chuyên gia dẫn số liệu cho thấy, Việt Nam đặt mục tiêu đạt 700.000 nhân lực công nghệ thông tin vào năm 2025, nhưng hiện mới chỉ có khoảng 530.000 người. Mỗi năm có khoảng 57.000 sinh viên công nghệ thông tin tốt nghiệp, nhưng chỉ 30% đạt yêu cầu doanh nghiệp ngay sau khi ra trường.

Riêng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), NVIDIA dự báo trong vòng 3 năm tới, Việt Nam cần bổ sung thêm hàng trăm nghìn kỹ sư AI để đáp ứng nhu cầu phát triển ngành.

Sự thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, cả về số lượng lẫn chuyên môn, đang trở thành điểm nghẽn lớn trên hành trình số hóa và thực thi ESG bền vững.

Phiên thảo luận về cơ hội, thách thức trong thực thi ESG tại Việt Nam với sự tham gia của ông Sam Hanna, Giám đốc điều hành và Phó chủ tịch Strategy ASEAN Shell Global Lubricants; TS Lương Thái Bảo, trưởng bộ môn Tài chính Quốc tế, Viện Ngân hàng Tài chính, Đại học Kinh tế Quốc dân.

Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng thách thức lớn nhất hiện nay trong thực thi ESG chính là thiếu tư duy tích hợp và năng lực hoạch định dài hạn. Điều này cũng xuất phát từ hạn chế về đội ngũ nhân sự có nền tảng kiến thức cũng như kinh nghiệm thực tiễn để triển khai hiệu quả, trong khi đây là kết quả của quá trình đào tạo chuyên sâu và bài bản.

“Đào tạo ESG không thể dừng ở lý thuyết. Phải gắn chặt với chuyển đổi số, đào tạo thực chiến, linh hoạt, đo lường được hiệu quả, từ đó tạo ra nguồn nhân lực có thể làm được việc ngay trong thực tế”, TS. Phùng Văn Đông nhấn mạnh.

Để khắc phục khoảng trống này, cần sự phối hợp giữa nhà nước, các trường đại học, tổ chức đào tạo, hiệp hội nghề nghiệp và chính các doanh nghiệp. Những chương trình đào tạo ESG chuẩn hóa quốc tế, kết hợp kỹ năng công nghệ số, tài chính xanh, phân tích dữ liệu và quản trị bền vững sẽ là lời giải bền vững cho bài toán hiện nay.

Đỗ Kiều