Đảng mới nổi làm rung chuyển chính trường Nhật Bản, liên minh của Thủ tướng Ishiba gặp thách thức

Liên minh cầm quyền do Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Shigeru Ishiba và đảng Komeito nhiều khả năng sẽ không đạt được 50 ghế cần thiết để duy trì thế đa số tại Thượng viện.

Theo NHK, đây là kết quả yếu kém nhất trong hơn một thập kỷ qua, nối tiếp thất bại trước đó của LDP tại Hạ viện hồi tháng 10, làm gia tăng rủi ro chính trị cho ông Ishiba trong bối cảnh Nhật Bản đang gấp rút đàm phán thương mại với Mỹ trước hạn chót ngày 1/8.

Phát biểu sau khi kết thúc thăm dò cử tri, ông Ishiba thừa nhận kết quả khắc nghiệt, nhưng khẳng định vẫn tiếp tục vai trò Thủ tướng và Chủ tịch đảng.

Ông nhấn mạnh chính phủ đang dồn mọi nguồn lực để bảo vệ lợi ích quốc gia trong các cuộc đàm phán với Mỹ, vốn có ảnh hưởng lớn đến thị trường xuất khẩu của Nhật Bản.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba. Ảnh: Kyodo News

Trong khi đó, đảng đối lập chính, Đảng Dân chủ Lập hiến, giành được vị trí thứ hai, nhưng tâm điểm chú ý thuộc về đảng cực hữu Sanseito, một đảng mới nổi vốn khởi đầu từ nền tảng YouTube.

Với khẩu hiệu “Nhật Bản là trên hết”, Sanseito đã giành được sự ủng hộ đáng kể thông qua các thông điệp phản đối nhập cư, kêu gọi giảm thuế và tăng chi tiêu cho phúc lợi trẻ em. NHK dự báo đảng này có thể giành tới 22 ghế trong Thượng viện.

Sohei Kamiya, lãnh đạo đảng 47 tuổi, mô tả cương lĩnh của Sanseito là sự phản ứng trước toàn cầu hóa và tuyên bố muốn cải thiện sinh kế cho người Nhật thay vì loại trừ người nước ngoài.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng chính lập trường cứng rắn về nhập cư và việc tận dụng tâm lý bất mãn về chi phí sinh hoạt tăng cao đã giúp Sanseito thu hút được lượng lớn cử tri trẻ tuổi và trung lưu.

Giáo sư Yu Uchiyama từ Đại học Tokyo nhận định: “Việc liên minh cầm quyền mất thế đa số buộc họ phải thỏa hiệp nhiều hơn với các đảng đối lập, gây áp lực lên ngân sách vốn đã căng thẳng.”

Sanseito lần đầu tạo dấu ấn vào năm 2022 và nhanh chóng mở rộng ảnh hưởng, đặc biệt trên không gian mạng. Kênh YouTube của đảng hiện có khoảng 400.000 người theo dõi, vượt xa các đảng truyền thống.

Lãnh đạo Kamiya cho biết mục tiêu tiếp theo là đạt 50-60 ghế tại quốc hội, đủ để ảnh hưởng đến việc thông qua chính sách.

Trong cuộc bầu cử lần này, 29% cử tri cho biết an sinh xã hội và tỷ lệ sinh thấp là mối quan tâm chính, trong khi 28% lo ngại về chi phí sinh hoạt.

Vấn đề nhập cư chỉ chiếm 7% mối bận tâm, nhưng những quan điểm mạnh mẽ của Sanseito về chủ đề này vẫn tạo được sức hút trong bối cảnh Nhật Bản đang chứng kiến số lượng cư dân nước ngoài tăng lên mức kỷ lục - khoảng 3,8 triệu người, tương đương 3% dân số.

Dù quy mô dân số nhập cư tại Nhật vẫn thấp so với Mỹ hay châu Âu, việc Sanseito thành công bước đầu cho thấy chính trường Nhật Bản đang có sự chuyển dịch nhất định.

Giới phân tích cảnh báo nếu liên minh cầm quyền không nhanh chóng khôi phục lòng tin cử tri và kiểm soát giá cả, các đảng dân túy có thể tiếp tục mở rộng ảnh hưởng trong thời gian tới.

Tùng Lâm