'Đánh thức' Canh Tiến

"Nàng công chúa"... ngủ quên

Làng Canh Tiến (xã Canh Liên, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định) nằm lọt thỏm bởi sự bao bọc bởi núi, rừng, nước của hồ Núi Một rộng lớn. Làng có 188 hộ dân, với hơn 560 nhân khẩu, chủ yếu là người đồng bào dân tộc thiểu số: Bana, Chăm, Tày.

Làng Canh Tiến.

Do không có đường giao thông vào làng nên từ bao đời nay, để đến được Canh Tiến phải đi bộ theo đường mòn băng qua cánh rừng xuyên đèo Nha Sam hoặc phải đi đò ngang từ hồ Núi Một, xã Nhơn Tân, thị xã An Nhơn.

Người dân nơi đây sinh sống chủ yếu bằng nghề chăn nuôi, nương rẫy, lấy mật ong, bẻ lá nón, lượm dầu rái. Ruộng lúa chỉ trồng được một vụ vì phải nhờ vào nước trời do không có hệ thống tưới tiêu như vùng đồng bằng.

Không điện, không đường, sóng điện thoại lúc có lúc không khiến cho ngôi làng như biệt lập với thế giới bên ngoài, như một thung lũng “cô đơn”. Điều kiện sinh sống, sản xuất, học hành, tiếp cận thông tin của người dân Canh Tiến còn rất nhiều khó khăn, hạn chế.

Tuy là làng “nhiều không”, nhưng Canh Tiến được ví như “nàng công chúa ngủ quên trong rừng” khi có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế, nhất là kinh tế rừng và du lịch sinh thái. Trong đó, tổng diện tích đất sản xuất lúa nước và lúa rẫy trên 7ha; diện tích rừng trồng của người dân khoảng 30ha; rừng phòng hộ giao khoán cho người dân là trên 300ha. Làng nằm cạnh hồ Núi Một, có rừng nguyên sinh, sông suối, thác nước trong mát quanh năm…

Vượt hồ Núi Một vào làng Canh Tiến.

Bên cạnh đó, người dân vẫn còn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống mang tính cộng đồng của đồng bào dân tộc thiểu số, như: lễ đỗ đầu vào dịp Tết, lễ cầu được mùa, lễ cầu mưa, lễ rước dâu, lễ ăn mừng lúa mới… Các lễ hội diễn ra quanh năm, có thể phát triển loại hình du lịch cộng đồng.

"Đánh thức" Canh Tiến

Về Canh Tiến những ngày này sẽ chứng kiến cảnh nhộn nhịp, hối hả như một “đại công trình”. Đó là hình ảnh cán bộ công nhân viên ngành điện đang bám làng với quyết tâm đưa điện lưới quốc gia về “thắp sáng niềm tin” trong những ngày tháng Tư lịch sử. Đó là hình ảnh các đơn vị ngành giao thông đang “vượt nắng, thắng mưa” để hoàn thành tuyến đường huyết mạch vào làng.

Điện lưới quốc gia đã về làng Canh Tiến.

Theo ông Thái Minh Châu – Giám đốc Công ty Điện lực tỉnh Bình Định (PC Bình Định), dự án cấp điện cho làng Canh Tiến chính thức được khởi công vào cuối năm 2024, nhằm xóa vùng lõm điện lưới nơi đây.

Dự án có quy mô xây dựng mới 12,9 km đường dây trung áp 22kV; 2,2 km đường dây hạ áp và 3 trạm biến áp tổng dung lượng 137,5kVA. Tổng kinh phí thực hiện hơn 11 tỷ đồng, chưa bao gồm kinh phí các thủ tục đền bù, giải phóng mặt bằng.

“Đây là công trình trọng điểm, do Công ty Điện lực Bình Định làm chủ đầu tư, để đưa điện lưới quốc gia đến vùng sâu, vùng xa, nhằm nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Chúng tôi quyết tâm sẽ đóng điện và vận hành cấp điện đến các hộ gia đình vào ngày 26/4, để chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) và cũng là công trình kỷ niệm 50 năm thành lập Tổng công ty Điện lực Miền Trung (7/10/1975 – 7/10/2025)”, ông Thái Minh Châu chia sẻ.

Tin vui đã lan khắp làng, người dân Canh Tiến háo hức đếm từng ngày. Công tơ điện đã được lắp đặt đến toàn bộ các hộ gia đình. Nhiều nhà dân đã rục rịch mua sắm đồ dùng bằng điện, chạy dây bóng đèn… chờ ngày thử sáng. Không ai nói ra, nhưng tất cả đều hiểu, điện không chỉ soi sáng căn nhà, mà còn soi sáng cả giấc mơ, niềm tin và mở ra cánh cửa đến tương lai.

Lắp đặt công tơ điện tới tận các hộ dân, chỉ chờ ngày đóng điện.

Song song với điện, tuyến đường liên thôn, liên xã từ Canh Hiệp về làng Canh Tiến băng qua đèo Nha Sam dài hơn 13km, dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 8/2025. Con đường ấy sẽ nối Canh Tiến với thế giới bên ngoài – nơi những ước mơ học hành, khởi nghiệp, phát triển kinh tế sẽ có cơ hội được gieo mầm và đâm chồi. Nó cũng mang những dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa về gần với người dân hơn bao giờ hết.

Hạ tầng giao thông và lưới điện quốc gia luôn được coi là động lực thúc đẩy sự phát triển của mỗi địa phương. Không lâu nữa, khi điện, đường được hoàn thiện và đưa vào sử dụng, làng Canh Tiến sẽ có điều kiện thuận lợi để phát huy tiềm năng sẵn có, thúc đẩy phát triển lâm, nông nghiệp và du lịch sinh thái. Điều này không chỉ giúp nâng cao đời sống kinh tế, văn hóa của người dân mà còn được kỳ vọng đưa Canh Tiến trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch của tỉnh Bình Định nói riêng và cả nước nói chung.

Minh Thảo - Kim Cương