Đánh thức Kon Chiêng

Tỉnh lộ 666 đi qua địa bàn xã Kon Chiêng. Ảnh: Ngọc Sang

Tiềm năng lớn để phát triển trồng trọt, chăn nuôi

Kon Chiêng là xã mới được thành lập từ ngày 1-7-2025 trên cơ sở sắp xếp nguyên trạng xã Kon Chiêng (cũ) và Đăk Trôi, với tổng diện tích tự nhiên 273,51 km², dân số gần 10.000 người, trong đó hơn 90% là đồng bào dân tộc thiểu số Bahnar định canh, định cư tại 11 làng.

Nếu nói rằng 2 xã đặc biệt khó khăn hợp lại thì cái khó nhân đôi cũng chẳng sai. Nhưng ở chiều ngược lại, Kon Chiêng đang có tiềm năng, thế mạnh nhân đôi để phát triển.

Nông-lâm nghiệp là ngành kinh tế chủ lực của Kon Chiêng, trong đó trồng trọt giữ vai trò chủ đạo. Toàn xã có 14.366 ha rừng, tỷ lệ che phủ đạt 52,5%.

Tổng diện tích cây trồng toàn xã hiện có hơn 4.100 ha, trong đó, lúa 1.164 ha, cây công nghiệp dài ngày chiếm 732 ha, cây công nghiệp ngắn ngày 256 ha cùng với 300 ha cây ăn quả…

Đất đai rộng, màu mỡ nhưng làm thế nào để phát huy hết hiệu quả tiềm năng đất đai, đem lại đời sống no ấm cho người dân là nỗi trăn trở thường trực của lãnh đạo xã.

Hoa hòe là loài dược liệu phù hợp với điều kiện sản xuất của người dân xã Kon Chiêng, nhất là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Ảnh: Ngọc Sang

Ông Võ Đình Huy-Phó Chủ tịch UBND xã Kon Chiêng-chia sẻ: “Những năm qua, xã đã vận động bà con chuyển đổi hàng nghìn hecta mì kém hiệu quả sang trồng mía. Dọc tỉnh lộ 666 bây giờ là những cánh đồng mía xanh mướt, năng suất cao. Để chuyển đổi từ cây mì kém hiệu quả sang trồng mía, xã đã phối hợp với Công ty TNHH MTV Thành Công Gia Lai ký hợp đồng cung cấp giống, hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm đầu ra cho bà con”.

Đối với cây ăn quả, doanh nghiệp Nắng Vàng đã trồng hơn 30 ha chanh dây, dự kiến sẽ đầu tư xây dựng nhà máy chế biến chanh dây tại đây. Xã đang vận động bà con mở rộng diện tích chanh dây để đảm bảo nguồn cung nguyên liệu cho nhà máy, đồng thời có thêm một loại cây trồng hiệu quả để phát triển kinh tế.

Một tin vui nữa, cuối năm nay, 4 doanh nghiệp sẽ đồng loạt khởi công xây dựng các trang trại chăn nuôi heo công nghệ cao trên địa bàn Kon Chiêng. Trong đó, Công ty Nắng Vàng triển khai nuôi khoảng 600 con heo nái; Công ty TNHH Việt Mỹ có dự án quy mô 18.000 con; Công ty TNHH Châu Âu nuôi 20.000 con; Công ty TNHH Phát Lộc cũng triển khai trang trại nuôi heo quy mô tại xã.

Các khu vực được quy hoạch trang trại nuôi heo phần lớn là nơi “chó ăn đá, gà ăn sỏi”, chẳng cây gì sống nổi nên xã vận động người dân hoán đổi đất xấu cho doanh nghiệp, mua lại đất tốt hơn để trồng trọt.

“Chúng tôi yêu cầu các doanh nghiệp phải đầu tư công nghệ xử lý chất thải, tránh ô nhiễm môi trường. Công ty Nắng Vàng đã có dự án xây dựng nhà máy sản xuất phân ép từ phân heo, cung cấp phân bón cho sản xuất nông nghiệp của nông dân; nước thải từ quá trình chăn nuôi cũng được lên men, xử lý không màu, không mùi để tưới cho cây trồng, tạo nên những mô hình nông nghiệp tuần hoàn, khép kín hiệu quả.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn cam kết đào tạo nghề chăn nuôi cho người dân địa phương. Mỗi khóa đào tạo kéo dài 3-4 tháng, lao động sau đào tạo được nhận vào làm việc tại các trang trại, không chỉ tạo việc làm mà còn giúp nông dân học nghề, thay đổi tư duy làm ăn cũ”-ông Huy cho biết.

Thay đổi nếp nghĩ, cách làm để thoát nghèo

Để phát triển kinh tế-xã hội, Kon Chiêng cần cơ sở hạ tầng phát triển đồng bộ, trước hết là giao thông. Hiện hệ thống giao thông nội làng đã bê tông hóa gần 70%, nhưng đường vào các khu sản xuất mới chỉ đạt 30%. Xã đang tranh thủ các nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia để tiếp tục đầu tư mở đường, xây cầu, tạo thuận lợi cho vận chuyển nông sản, thông thương mua bán của người dân.

Dự kiến sắp tới, một cây cầu mới cùng tuyến đường hàng chục tỷ đồng sẽ được khởi công, mở hướng phát triển về khu vực Đăk Trôi (cũ) đến vùng lòng hồ Chư Sê.

Một góc trung tâm xã Kon Chiêng. Ảnh: Ngọc Sang

Điện cũng là yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển sản xuất. Một số làng hiện vẫn chỉ có điện sinh hoạt, thiếu nguồn điện 3 pha phục vụ sản xuất. “Dân muốn mở cơ sở xay xát, bơm tưới mà không có điện 3 pha thì khó lắm. Chính quyền xã đã nhiều lần kiến nghị ngành điện đầu tư mở rộng lưới điện để phục vụ nhu cầu sản xuất, góp phần thúc đẩy kinh tế hộ gia đình phát triển”-ông Huy cho biết thêm.

Trong kế hoạch nhiệm kỳ 2025-2030, UBND tỉnh giao chỉ tiêu cho xã thu hút 15 dự án công nghiệp, dịch vụ. Riêng năm 2026, đã có 4 doanh nghiệp xúc tiến xây dựng các dự án tại xã, như Huy Hoàng Farm, Nắng Vàng 4, nhà máy phân bón công nghệ cao và chăn nuôi gà quy mô lớn ở làng Klăh. Một bức tranh phát triển đa ngành đang dần hình thành nơi vùng đất còn nhiều khó khăn này.

Theo Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Nguyễn Văn Chất, xã đã hoàn thành xây dựng quy hoạch chung thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, trên cơ sở kế thừa các quy hoạch của xã Kon Chiêng (cũ) và xã Đăk Trôi (cũ). Quy hoạch sẽ là cơ sở nền tảng để phân bổ, sắp xếp nguồn lực, định hướng phát triển ngành nghề bền vững.

Hiện thu nhập bình quân đầu người của xã Kon Chiêng đạt 22,5 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 31,2% đầu nhiệm kỳ giảm còn 17,8% vào cuối nhiệm kỳ 2020-2025 và chỉ tiêu giảm nghèo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Kon Chiêng nhiệm kỳ 2025-2030 đề ra là 3,9%, cho thấy quyết tâm lớn của Đảng bộ, chính quyền và người dân trong xã.

Chỉ hơn 4 tháng sau sáp nhập, bộ máy chính quyền cấp xã đã đi vào ổn định và đang bắt tay vào việc triển khai thực hiện các giải pháp đưa nghị quyết Đại hội Đảng vào cuộc sống.

Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Văn Chất cho biết: Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2025-2030 đã xác định rõ các khâu đột phá để khai thác tiềm năng đất đai, thế mạnh nông nghiệp phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống cho bà con. Trong đó, trọng điểm là phát triển vùng sản xuất nguyên liệu gắn với hình thành chuỗi liên kết sản xuất; kêu gọi thu hút đầu tư xây dựng các nhà máy thu mua, chế biến nông sản. Và để làm được điều đó thì phải tiếp tục đẩy mạnh thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số để từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững” gắn với chuyển đổi số.

Hộ nghèo dân tộc thiểu số xã Kon Chiêng được chính quyền hỗ trợ heo giống để phát triển chăn nuôi. Ảnh: Ngọc Sang

Theo Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Nguyễn An Tâm, với đặc thù 90% dân số là người dân tộc thiểu số, trình độ dân trí thấp và không đồng đều nên nhận thức của bà con còn rất hạn chế. Để phát triển kinh tế - xã hội, trước hết phải thay đổi nhận thức, nếp nghĩ, cách làm cũ. “Với bà con người dân tộc Bahnar, tuyên truyền suông thì không hiệu quả. Phải có mô hình cụ thể, kết quả cụ thể để họ thấy và làm theo”-ông Tâm nhấn mạnh.

Thực tế, nhận thức của người Kon Chiêng hôm nay đã có nhiều chuyển biến tích cực. Khi thấy những hộ tiên phong trồng mía, chanh dây có thu nhập ổn định, bà con bắt đầu tin và làm theo. “Muốn thoát nghèo, phải thay đổi nếp nghĩ, cách làm”, câu khẩu hiệu nay đã trở thành hành động cụ thể ở từng làng, từng hộ.

* * *

Kon Chiêng hôm nay vẫn còn những con đường đất lầy lội, những ngôi làng xa trung tâm còn thiếu điện sản xuất, nhưng mía đã xanh trên rẫy, chanh dây trĩu quả trong vườn, những trang trại nuôi heo công nghệ cao sắp hình thành… Tất cả là những tín hiệu tích cực của một vùng đất đang vươn mình để thoát khỏi cái khó, cái nghèo.

NGỌC QUỲNH