Đánh thức quà quê

Từ nỗi tiếc của

Lặng lẽ và ít tham gia vào việc sản xuất, nhưng ít ai biết, chị Hoàng Thị Hương, vợ Giám đốc Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên Nguyễn Thế Hải chính là người đầu tiên tạo ra những sản phẩm từ chuối như chuối sấy dẻo, chuối chiên giòn…

Chi cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) hỗ trợ Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên các bước để hoàn thiện chất lượng sản phẩm.

Chị Hương là giáo viên trường Tiểu học Chiêu Yên. Năm 2018, khi anh Hải lúc này vẫn đang bôn ba, tìm kiếm cơ hội làm giàu ở Thủ đô Hà Nội, ở Chiêu Yên nói riêng và các xã lân cận nói chung, cây chuối tây đang từ cây trồng chủ lực bỗng dưng trở thành “của bỏ đi” khi Trung Quốc đóng cửa đường tiểu ngạch, không nhập khẩu. Những buồng chuối quả tròn căng lăn lóc sân vườn, góc nhà. Hương chuối chín thơm ngào ngạt, mà cho không ai lấy, bán chẳng ai mua.

Tiếc của, chị Hương cùng một người đồng nghiệp nghĩ đến chuyện chế biến thành món ăn vặt. Chị vào YouTube, tìm kiếm cách làm món chuối ngào đường, nhưng làm mẻ nào, đổ đi mẻ đấy. Mẻ thì chát, mẻ quá tay, mẻ vỡ, mẻ cứng… Tất cả đều do chưa có kinh nghiệm chọn nguyên liệu đầu vào. Chị Hương cười: Cũng may nguồn nguyên liệu sẵn có. Mẻ này hỏng, lại sắn tay vào thử mẻ khác. Nhiều khi mất cả ngày công, thành phẩm vừa cứng vừa vỡ, lại chát nhặng; có mẻ tưởng như thành công rồi, mà chỉ vì không để ý một chút lại cháy đen, chị Hương ức phát khóc, nghĩ hay là bỏ cả đi, cứ quày quả với thức quà này làm gì?

Nhưng nhìn những buồng chuối lăn lóc, nhìn công người nông dân cả mùa chăm sóc mà không thu được đồng nào, chị lại bắt tay lại từ đầu.

Chuối sấy dẻo của Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên phải mất hơn 30 tiếng để hoàn thành.

Sau này, học được cách làm chuối sấy giòn, chuối chiên giòn, chị Hương nghĩ đến chuyện… làm ăn lớn. Nhưng vì công việc bận rộn, sợ không có thời gian quản lý cũng như toàn tâm toàn ý cho công việc, chị bàn rủ chồng về quê làm ông chủ.

Chị Hương cười bảo, đây có lẽ là quyết định đúng đắn nhất của hai vợ chồng, vì thuận vợ thuận chồng, mình tát biển Đông cũng cạn mà...

Giấc mơ làm ăn lớn

Những mẻ chuối sấy khô đầu tiên được vợ chồng anh Hải, chị Hương vừa bán vừa tặng khách quen.

Khách ăn, phản hồi rất tốt. Lúc này, hai vợ chồng mới quyết định bỏ tiền mua máy thái, bếp chiên Inox, tủ sấy điện. Chuối sấy, chuối chiên giòn là hai sản phẩm đầu tiên chào sân thị trường.

Vợ chồng anh Nguyễn Thế Hải kiểm tra các sản phẩm trước khi xuất bán.

May mắn, hàng làm ra đến đâu, khách đặt hết đến đấy. Anh Hải bảo, ngay lúc ấy, trong đầu anh đã nghĩ đến việc xuất khẩu sản phẩm này, như một cách “phục thù” cho quả chuối quê mình. Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên được thành lập tháng 12-2023 với mục tiêu rõ ràng như thế.

Sau chuối chiên giòn, chuối sấy giòn, anh Hải tiếp tục cho ra sản phẩm Chuối sấy dẻo. Anh tự tin: So với các sản phẩm cùng loại trên thị trường, thì sản phẩm chuối sấy dẻo của Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên đặc biệt nhất.

Cái đặc biệt này, không chỉ là ngon nhất, thơm nhất, mà còn ở thời gian chế biến lâu nhất, tạo ra được sản phẩm chất lượng nhất.
Nếu như bình thường, chỉ cần 10 - 15 tiếng sấy trong máy sấy là xong, thì Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên dành hơn 30 tiếng cho 1 mẻ sản phẩm. Chuối được chọn từ những quả đã chín thơm, căng tròn, được sấy trong máy, đảo đều, sấy thêm một lượt rồi mang qua nhà kính phơi cho lên màu, lên mật. Anh Hải bảo, nếu chỉ dừng ở việc sấy bằng máy, thì thành phẩm dễ bị khô, quắt, có màu đen không đẹp mắt và không dẻo thơm. Khi được phơi trong nắng, quả chuối lên mật, lên hương, chất lượng thơm ngon hơn hẳn. Tất cả mọi công đoạn hoàn toàn không sử dụng bất cứ một loại hóa chất phụ gia nào mà chỉ dựa vào kỹ thuật để làm ra sản phẩm chuối sấy dẻo thơm ngon, đẹp mắt.

Xưởng chế biến được đặt ngay tại nhà, diện tích hơn 300 m2, lúc nào cũng tấp nập người ra người vào. Anh Hải cho biết, những ngày cuối năm, có hơn 30 nhân công làm việc, bình thường trên dưới 10 người, chủ yếu là lao động địa phương. Sản phẩm cũng đa dạng hơn, ngoài chuối sấy giòn, chuối chiên giòn, chuối sấy dẻo, Hợp tác xã cũng vừa thử nghiệm thành công tinh bột chuối tiêu điều trị dạ dày, hỗ trợ giảm cân… Năm 2023, Hợp tác xã xuất bán ra thị trường trên 80 tấn sản phẩm các loại. Riêng 3 tháng cuối năm, mỗi ngày xuất ra thị trường 5 tạ sản phẩm. Doanh thu đạt gần 500 triệu đồng/năm. Nguồn nguyên liệu cũng được mở rộng thu mua tại Chiêu Yên, các xã Lực Hành, Xuân Vân, Kim Bình sang các tỉnh lân cận như Yên Bái, Hà Giang.

Tháng 6-2024, sản phẩm Chuối sấy dẻo của Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên chính thức có mặt trong danh sách các sản phẩm xuất khẩu sang Anh, qua Công ty cổ phần R.Y.B (Hà Nội). Nhận tin vui, anh Hải lâng lâng, khi quyết tâm từ những ngày đầu thành lập Hợp tác xã của mình đã có trái ngọt. Để đáp ứng yêu cầu của thị trường, Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên quyết định mở rộng xưởng sản xuất, nâng công suất chế biến lên gấp đôi.

Chia tay khách, Giám đốc Hợp tác xã Chuối sạch Chiêu Yên Nguyễn Thế Hải không giấu được niềm tự hào, khi cái tên Chiêu Yên quê mình đã rộng đường ra thế giới. Bởi ngay từ lúc đặt tên Hợp tác xã, anh đã nhất định phải đưa tên xã Chiêu Yên vào, vì thực sự mong muốn được định danh một sản phẩm ngon, sạch, chất lượng, được làm ra từ chính mảnh đất quê mình.

Trần Liên