Dấu chân Đại tướng trong mùa Thu lịch sử

Cán bộ, nhân dân phường Thịnh Đán (nay là phường Quyết Thắng) đón tiếp Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ngày 13/8/1998.

Tháng Tám, trong ký ức của mỗi người dân, vừa thiêng liêng vừa bồi hồi. Đó là mùa của lá cờ đỏ sao vàng phấp phới, của những đoàn người xuống đường hô vang lời độc lập với giây phút đất nước bước sang trang sử mới. Trong niềm hân hoan ấy, người dân Thái Nguyên lại nhớ về những sự kiện lịch sử khó quên của mùa Thu cách mạng.

Tháng 5 và 6 năm 1945, sau khi thất bại trong các cuộc càn quét ở Khu giải phóng Việt Bắc, quân Nhật tập trung phòng thủ tại thị xã Thái Nguyên, biến nơi đây thành một cứ điểm mạnh nhằm uy hiếp vùng căn cứ. Lực lượng địch khi đó gồm khoảng 120 quân Nhật, 400 bảo an binh và 200 cảnh sát vũ trang.

Giải phóng thị xã Thái Nguyên trở thành nhiệm vụ cấp bách, không chỉ mở đường cho quân ta tiến về Hà Nội mà còn khích lệ tinh thần Tổng khởi nghĩa trong cả nước.

Ngày 16/8/1945, Đội Việt Nam giải phóng quân do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy tiến về thị xã Thái Nguyên. Ngày 19/8/1945, đội quân về tới Thịnh Đán. Tại đây, Đội tập kết ở chùa Đán, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã phổ biến kế hoạch tác chiến và giao nhiệm vụ cho các đơn vị.

Sáng 20-8, đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy một mũi quân từ chùa Đán tiến vào thị xã Thái Nguyên để bao vây, tấn công quân phát xít Nhật, giải phóng thị xã. Chiều cùng ngày, tại Sân vận động thị xã Thái Nguyên diễn ra cuộc mít tinh lớn, Ủy ban Khởi nghĩa chính thức tuyên bố xóa bỏ bộ máy chính quyền của địch, thành lập Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Thái Nguyên.

Nhà tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại chùa Đán.

Chùa Đán vốn có từ trước năm 1917, cùng với đình làng Đán và đền Hồ Sen tạo nên một không gian tín ngưỡng quen thuộc với người dân. Năm 1917, vua Khải Định ban hai sắc phong cho xã Thịnh Đán, cho phép thờ các vị tướng có công và mở hội mùa Xuân hằng năm.

Năm 1947, trong phong trào “tiêu thổ kháng chiến”, chùa bị phá, chỉ còn nền đất. Đến năm 1993, người dân mới góp công dựng lại bằng tre, lợp ngói đơn sơ. Năm 2002, chùa được xây mới khang trang, Tam bảo rộng 12 mét, mái uốn cong cổ kính, đầu đao chạm hình rồng, cột đá và vì kèo gỗ vững chãi. Hiện nay, hơn 400 phật tử thường xuyên sinh hoạt tại chùa.

80 năm đã trôi qua, nhưng sự kiện ở chùa Đán vẫn được kể lại trong các buổi sinh hoạt truyền thống ở trường học, các cuộc họp tổ dân phố, hay những dịp gặp gỡ của các cựu chiến binh. Và những người dân sinh sống ở phường Quyết Thắng luôn khắc ghi những lần Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm chùa Đán.

Ông Nguyễn Xuân Dẻo, 82 tuổi, ở tổ 3 phường Quyết Thắng, vẫn nhớ buổi sáng ngày 13/8/1998, khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp trở lại thăm chùa, ông được vinh dự cùng một số cán bộ, người dân đón Đại tướng. Ánh mắt không giấu nổi niềm xúc động, ông kể lại: Hôm đó, Đại tướng ôn lại những ngày tháng 8-1945, quân và dân Thái Nguyên sát cánh, giữ kín bí mật, tiếp tế từng bát gạo, can nước để bộ đội chuẩn bị cho trận đánh.

Ông Nguyễn Xuân Dẻo và bà Đoàn Thị Vĩ, tổ 3, phường Quyết Thắng, trân quý những tấm ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp trở lại Thái Nguyên và chùa Đán ngày 13/8/1998.

Lần trở lại đó, Đại tướng trồng một cây đa lưu niệm tại Chùa. Đại tướng cũng căn dặn người dân Thịnh Đán (nay là Quyết Thắng) phát huy truyền thống đoàn kết, tích cực phát triển kinh tế, góp công xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, phồn thịnh.

Thực hiện lời dặn của Đại tướng, nhân dân tổ 4 cũng như nhân dân phường Quyết Thắng đoàn kết phát triển kinh tế, xây dựng quê hương giàu đẹp; tích cực tham gia phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”.

Tổ 4 phường Quyết Thắng hiện có 364 hộ với 1.278 nhân khẩu, không còn hộ nghèo. Hơn 99% gia đình có nhà kiên cố, sắm sửa đầy đủ phương tiện sinh hoạt. Từ năm 2020 đến nay, bà con đã đóng góp hơn 3 tỷ đồng làm đường và xây dựng hạ tầng, 100% tuyến đường được bê tông hóa, xanh - sạch - đẹp...

Thảo Nguyên