Đấu giá đất phải tránh 'thừa hàng'

Vụ đấu giá đất xuyên đêm này có thể tác động đến thị trường bất động sản vì một số lý do. Thứ nhất, thời điểm này thị trường đang kỳ vọng vào 3 luật liên quan vừa có hiệu lực, đặc biệt là Luật Đất đai năm 2024 với nhiều quy định mở rộng khả năng tiếp cận đất đai của người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Điều này có thể khiến nhu cầu sẽ tăng lên mạnh mẽ trong thời gian tới, nhà đầu tư gom đất để chờ cơ hội tìm kiếm lợi nhuận cho những "đợt sóng" bất động sản.

Thứ hai, khi được mua đất từ nhà nước thông qua đấu giá, nhà đầu tư cũng kỳ vọng sắp tới đây, việc điều chỉnh bảng giá đất ở nhiều địa phương sẽ theo xu hướng tăng, thậm chí tăng vọt.

Thứ ba, giai đoạn hiện nay, khi mới triển khai Luật Đất đai năm 2024, việc thực hiện thủ tục đất đai tại một số địa phương bị trì trệ vì nhiều lý do, như: chờ điều chỉnh bảng giá đất; điều chỉnh, cập nhật chỉ tiêu, quy hoạch sử dụng đất… Trong khi đó, khi nhận quyền sử dụng đất thông qua phương thức đấu giá với quy trình đăng ký cụ thể sẽ nhanh chóng, không bị rơi vào tình trạng "tiền mua đã chi mà đất chưa được đăng ký, sang tên". Bên cạnh đó, Luật Đấu giá tài sản sửa đổi năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1-1-2025 cũng sẽ tạo tâm lý an tâm hơn cho nhà đầu tư.

Những yếu tố trên phần nào làm cho hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất hiện nay nóng lên.

Từ thực tiễn trên, để hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất phát huy tối ưu hiệu quả, quyết định đưa đất ra đấu giá cần được thực hiện thống nhất từ UBND cấp tỉnh. Cụ thể là cần rà soát, xác định số lượng, vị trí các khu đất, thửa đất thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất trong tỉnh, thành trên cơ sở xác định nhu cầu ở từng địa phương.

Song song đó, xây dựng kế hoạch đưa đất ra đấu giá phù hợp, không để tình trạng "đấu giá nhỏ giọt" tạo sự khan hiếm. Việc xác định diện tích khai thác đấu giá cũng cần xem xét tính liên kết giữa các địa phương, vùng lân cận.

Nếu làm tốt việc rà soát, sắp xếp và công bố danh mục khu đất, thửa đất để đấu giá sẽ góp phần hiệu quả trong việc điều tiết hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất giai đoạn hiện nay. Tất nhiên, việc đấu giá đất cũng không nên công bố ồ ạt bởi dễ dẫn đến tình trạng "thừa hàng".

Ngoài ra, việc xác định giá khởi điểm cũng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất. Tuy chưa thể vội kết luận kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm như vụ đấu giá đất ở huyện Hoài Đức, TP Hà Nội bất ổn nhưng nếu xác định giá đất khởi điểm quá thấp thì có thể chưa phản ánh đúng giá thị trường tại thời điểm tổ chức đấu giá.

Bên cạnh đó, giải pháp cần xem xét là hiệu quả sử dụng đất, thời gian khai thác của người trúng đấu giá sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính và nhận quyền sử dụng đất từ kết quả trúng đấu giá.

Theo TS CHÂU HOÀNG THÂN

Trưởng Bộ môn Luật Hành Chính, Khoa Luật - Trường Đại học Cần Thơ