Dấu mốc lịch sử: 1/7

(Ảnh minh họa)

Đây là một dấu mốc cải cách lớn trong tiến trình đổi mới tổ chức bộ máy chính quyền địa phương. Việc chọn mốc thời gian cụ thể, sớm hơn so với dự định, và triển khai hết sức khẩn trương xuất phát từ nhiều lý do chính trị, hành chính và thực tiễn. Từ ngày lập nước Việt Nam mới (9/1945) đến nay, chính quyền địa phương ba cấp đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử, để hôm nay đất nước có được những thành tựu to lớn, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới.

Cùng với việc thông qua Nghị quyết, Quốc hội cũng sẽ thông qua một loạt văn bản quy phạm pháp luật để triển khai kịp thời và đồng bộ. Đồng thời, Chính phủ công bố 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền triệt để cho địa phương. Tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” là như thế. Không có lý do để chần chừ do dự. Hãy bắt tay ngay vào công việc rồi thực tiễn sẽ cho chúng ta câu trả lời.

Vẫn biết trong những ngày này, cùng với niềm vui, niềm tin tưởng lớn, quyết tâm đổi mới, tinh gọn bộ máy, vẫn còn không ít tâm tư, băn khoăn, vướng mắc. Bởi đây là những thay đổi có tác động rất lớn tới tình cảm, thói quen sinh hoạt, tâm lý của cộng đồng. Nhớ sao mỗi tên làng tên núi, tên sông gắn liền với lịch, văn hóa và biết bao kỷ niệm yêu thương! Thế nhưng vì sự phát triển của đất nước, vì một không gian phát triển mới của quê hương mình mà mỗi cán bộ, đảng viên, người dân đã sẵn sàng chia sẻ, thậm chí hi sinh, mất mát. Sự chia sẻ, thống nhất cao của đồng bào cả nước chính là sức mạnh cốt lõi, là điểm tựa, là nền tảng tinh thần vững chắc để chúng ta đi đến bước khởi đầu chặng đường mới đầy kỳ vọng này.

Thống nhất cao cần phải sáp nhập các tỉnh, các xã, bỏ cấp huyện, thế nhưng vẫn còn những băn khoăn, rằng lộ tình gấp gáp quá chăng? Điều này đã được giải đáp. Đó là do yêu cầu cấp bách về tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả. Tổ chức bộ máy chính quyền hiện nay còn cồng kềnh, chồng chéo chức năng, “lắm sãi không ai đóng cửa chùa”. Hơn nữa, việc nhập tỉnh, nhập xã, hoặc sáp nhập đơn vị hành chính đã được thí điểm, rút ra những kinh nghiệm thiết thực, đã đến lúc cần tổng kết toàn quốc và tiến hành đồng bộ.

Việc sáp nhập, đưa bộ máy mới vào hoạt động gắn với cải cách hành chính và phân cấp, phân quyền. Quyết định lần này nằm trong lộ trình thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và các nghị quyết về đổi mới mô hình tổ chức chính quyền địa phương. Bộ máy cấp tỉnh/thành phố, xã/phường hoạt động đồng thời từ 1/7/2025 giúp đồng bộ hóa với kế hoạch ngân sách 2026–2030, cũng như chuẩn bị cho các kỳ bầu cử sắp tới.

Việc hôm nay chớ để ngày mai. Cái gì có thể làm dứt điểm thì cần làm ngay. Nếu không quy định thời hạn cụ thể, rõ ràng, việc sắp xếp có bị trì hoãn do tâm lý e ngại thay đổi, lợi ích cục bộ, sự bảo thủ trong tổ chức.

Cố nhiên, những khó khăn và vướng mắc trong quá trình triển khai là điều bình thường. Đó là tâm lý lo lắng, thiếu thông suốt, nhất quán trong đội ngũ cán bộ và người dân. Không phải không có những cán bộ buồn phiền, hẫng hụt, lo mất chức, mất quyền, nhất là ở cấp xã/phường sau sáp nhập. Rồi lo mai một bản sắc văn hóa địa phương; lo khó khăn về nhà ở, đi lại, làm thủ tục hành chính, vì trụ sở xa hơn, bởi không phải nơi nào cũng sẵn sàng về hạ tầng, mạng lưới hành chính, đặc biệt vùng sâu, vùng xa. Đó là lộ trình sau sáp nhập như thế nào; việc bồi thường, hỗ trợ cán bộ bị ảnh hưởng do sắp xếp bộ máy liệu có được thực hiện nghiêm túc như đã hứa, hay chỉ là “bánh vẽ”?

Đã bàn thảo kỹ lưỡng, đã lường trước khó khăn, trở ngại, chuẩn bị các phương án, trong Kết luận 167-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về chủ trương thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính, đã nêu rõ những công việc cấp bách phải tiến hành đồng bộ. Để bảo đảm bộ máy vận hành thông suốt), yêu cầu các đồng chí bí thư đảng ủy, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, thường trực các tỉnh ủy, thành ủy tập trung toàn bộ thời gian, lãnh đạo, chỉ đạo triển khai công việc.

Rà soát, hoàn thiện các văn bản quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, phương án bố trí nhân sự, trụ sở, phương tiện, cơ sở vật chất... bảo đảm sẵn sàng đưa bộ máy cấp tỉnh, cấp xã đi vào hoạt động đúng quy định, thông suốt, không bị gián đoạn. Xử lý trụ sở, tài sản, đất đai dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính, bảo đảm hiệu quả, tránh lãng phí, tận dụng tối đa cơ sở vật chất, trụ sở có sẵn trên địa bàn theo hướng ưu tiên chuyển đổi công năng sang phục vụ mục đích y tế, giáo dục, văn hóa... Đặc biệt phải khẩn trương thực hiện chi trả chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động nghỉ việc do sắp xếp.

Chỉ còn nửa tháng nữa bộ máy chính quyền địa phương hai cấp trong cả nước sẽ đi vào hoạt động. Với sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, với sự khởi đầu tốt đẹp nhờ sự đồng thuận trong Đảng, trong Dân, nhất định chúng ta sẽ hoàn thành tốt công cuộc đột phá xây dựng tổ chức chính quyền vững mạnh, hướng mạnh sang kiến tạo, chủ động phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Hải Đường