Đẩy mạnh cải cách thể chế, nâng cao vai trò doanh nghiệp nhà nước
Nhiều năm qua, khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đã tạo những thay đổi và đạt kết quả tích cực cho sự nghiệp phát triển chung. Từ thực hiện Nghị quyết T.Ư 3, khóa IX về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN, đến Nghị quyết T.Ư 5, khóa XII về cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN, các DNNN đã đảm trách vai trò là lực lượng quan trọng của nền kinh tế, góp phần điều tiết, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và thúc đẩy kinh tế - xã hội. DNNN đóng vai trò nòng cốt, dẫn dắt trong một số ngành, lĩnh vực then chốt của nền kinh tế như: tài chính - ngân hàng, dầu khí, điện, than, khai khoáng, viễn thông, giao thông vận tải, cung ứng xăng dầu, lương thực… vừa bảo đảm nền tảng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, ngành kinh tế khác, vừa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của nhân dân và xuất khẩu. Bên cạnh đó, các DNNN còn là những đơn vị đi đầu thực hiện công tác an sinh xã hội theo chủ trương của Đảng, Nhà nước…
Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh của DNNN còn hạn chế, chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ; công tác quản trị chưa theo kịp yêu cầu quản trị doanh nghiệp hiện đại; còn nhiều yếu kém trong quản lý và sử dụng đất đai, hoạt động đầu tư. Công tác quản lý nhà nước đối với DNNN còn bất cập; cổ phần hóa, thoái vốn chậm. Một số DNNN yếu kém, làm ăn thua lỗ, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, làm thất thoát lớn tài sản nhà nước, gây bức xúc cho xã hội…
Vậy giải pháp nào để đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN? Các nhà nghiên cứu kinh tế và hoạch định chính sách phần lớn đều nhấn mạnh yếu tố thể chế và quản trị hiện đại, đồng thời coi sự yếu kém về chất lượng thể chế và quản trị nói chung, chính là một trong những nguyên nhân gây ra sự khác biệt lớn giữa các nước về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Do đó, việc cải cách thể chế hỗ trợ quản trị doanh nghiệp nhằm cải thiện hiệu quả, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nói chung và DNNN nói rêng, được xem là rất quan trọng đối với quá trình tái cơ cấu nền kinh tế trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.
Tôi cho rằng, cần xác định rõ cải cách chất lượng thể chế theo hướng thị trường và nâng cao năng lực quản trị nhà nước theo hướng hiện đại. Cải cách thể chế nhằm mục đích tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và bình đẳng giữa các thành phần kinh tế theo cơ chế thị trường. DNNN chỉ giữ vai trò cung cấp những hàng hóa và dịch vụ mà các thành phần kinh tế khác không muốn hoặc không có khả năng. Nhà nước cần đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa DNNN. Điều quan trọng không thể coi nhẹ, đó là yếu tố con người. Đảng, Nhà nước cần có cơ chế, chính sách xây dựng đội ngũ quản trị giỏi trong DNNN, đủ trình độ, năng lực, phẩm chất dẫn dắt doanh nghiệp đi đúng định hướng, kinh doanh có lãi, vươn lên chiếm lĩnh thị trường trong nước và mở rộng đầu tư ra nước ngoài…
TÙNG LÊ
(Quận Ba Đình, Hà Nội)
