Đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả nghề trồng dâu nuôi tằm

Ứng dụng đồng bộ kỹ thuật trong trồng dâu nuôi tằm

Hiện nay, toàn tỉnh Lào Cai có khoảng 1.500 ha cây dâu tằm, tập trung chủ yếu tại xã Trấn Yên với gần 700 ha; diện tích còn lại phân bố dọc các xã ven sông Hồng, như: Quy Mông, Hưng Khánh, Chấn Thịnh, Liên Sơn, Mậu A, Đông Cuông, Phúc Khánh, Văn Bàn, Bảo Hà... Đây là vùng có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp cho cây dâu sinh trưởng, phát triển, tạo nền tảng quan trọng cho nghề nuôi tằm của địa phương.

Cây dâu tằm phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của Lào Cai.

Những năm gần đây, cùng với sự đồng hành của ngành nông nghiệp, người trồng dâu đã từng bước thay đổi tập quán canh tác, chú trọng áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến. Các vùng trồng dâu hiện nay chủ yếu sử dụng phương pháp trồng bằng cây con nhân giống từ hạt và trồng bằng hom, với mật độ đạt 28 - 30 nghìn cây/ha. Ngành chuyên môn đã hướng dẫn người dân tuân thủ chặt chẽ mật độ tiêu chuẩn, áp dụng biện pháp thâm canh hợp lý, sử dụng phân bón cân đối, tăng cường phân hữu cơ nhằm giúp cây dâu phát triển ổn định, lá dày, chất lượng tốt và hạn chế sâu bệnh.

Nhờ được đào tạo, tập huấn thường xuyên, đa số hộ trồng dâu đã nắm vững kỹ thuật trồng, chăm sóc, xử lý sâu bệnh hại và thu hoạch. Cây dâu không chỉ cho năng suất cao hơn mà còn ổn định về chất lượng lá, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nghề nuôi tằm theo hướng hàng hóa.

Tại thôn Khe Nhài, xã Trấn Yên, ông Hà Kim Sơn đã mạnh dạn chuyển từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang nghề trồng dâu, nuôi tằm. Gia đình ông hiện có khoảng 1.400 m² đất bãi để trồng dâu.

Ông Sơn cho biết, vừa qua, các cơ quan chuyên môn đã đẩy mạnh tuyên truyền về sản xuất nông nghiệp hàng hóa chủ lực của địa phương, trong đó có nghề trồng dâu nuôi tằm. Hội Nông dân đã tích cực vận động người dân cải tạo diện tích dâu cũ, trồng mới bằng các giống có năng suất, chất lượng cao như S7, GQ2. Bên cạnh đó, Trạm Dịch vụ hỗ trợ nông nghiệp Trấn Yên cũng trực tiếp hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc dâu cho bà con. Nhờ vậy, người dân yên tâm hơn, tự tin bước vào vụ sản xuất mới với nhiều kỳ vọng.

Gia đình ông Hà Kim Sơn mạnh dạn chuyển đổi 1.400 m2 đất bãi để trồng dâu.

Việc thay thế giống dâu cũ bằng các giống mới, kết hợp quy trình chăm sóc khoa học đã góp phần nâng cao năng suất lá dâu, giảm chi phí sản xuất và tạo tiền đề quan trọng để nâng cao hiệu quả nuôi tằm, đặc biệt trong bối cảnh giá cả thị trường có nhiều biến động.

Song song với trồng dâu, lĩnh vực nuôi tằm tại Lào Cai cũng đang có những bước chuyển rõ nét nhờ ứng dụng mạnh mẽ tiến bộ khoa học kỹ thuật. Toàn tỉnh hiện có hơn 1.700 hộ trồng dâu nuôi tằm và 26 hộ nuôi tằm con tập trung. Người dân đang áp dụng phổ biến kỹ thuật nuôi tằm hai giai đoạn, gồm nuôi tằm con tập trung và nuôi tằm lớn lấy kén, giúp nâng cao tỷ lệ sống và chất lượng đàn tằm.

Nhiều tiến bộ kỹ thuật mới đã được đưa vào sản xuất như nuôi tằm trên khay trượt, nuôi tằm bằng dâu cắt cành, kết hợp các biện pháp phòng trừ dịch bệnh và xử lý môi trường nuôi. Đối với các hộ nuôi tằm con, hệ thống nhà tằm được đầu tư xây dựng theo đúng tiêu chuẩn, bảo đảm đầy đủ diện tích và các phòng chức năng riêng biệt. Các thiết bị theo dõi, điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm được trang bị đầy đủ, giúp kiểm soát tốt điều kiện nuôi, từ đó nâng cao tỷ lệ nhân giống và bảo đảm chất lượng con giống sạch bệnh.

Nhiều hộ dân mạnh dạn ứng dụng kỹ thuật mới trong nuôi tằm.

Ở khâu nuôi tằm lớn, nhiều hộ đã chuyển từ sử dụng né tre truyền thống sang né gỗ. Việc thay đổi này không chỉ giúp nâng cao chất lượng kén, hạn chế tình trạng kén méo, kén xấu, mà còn phù hợp với công nghệ ươm tơ tự động, tạo điều kiện thuận lợi cho liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị.

Hướng tới sản xuất bền vững

Theo đánh giá của ngành chuyên môn, việc ứng dụng đồng bộ khoa học kỹ thuật trong nuôi tằm đã góp phần giảm rủi ro dịch bệnh, ổn định năng suất, nâng cao thu nhập cho người dân.

Từ một nghề phụ mang tính nhỏ lẻ, trồng dâu, nuôi tằm đang từng bước trở thành ngành sản xuất có tính hàng hóa, gắn với thị trường và doanh nghiệp tiêu thụ.

Chăm sóc cây dâu tằm sau ảnh hưởng của ngập lụt để duy trì vùng trồng dâu tằm của tỉnh.

Để nghề trồng dâu, nuôi tằm tiếp tục phát triển ổn định, bền vững, vai trò của công tác khuyến nông và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật ngày càng trở nên quan trọng.

Bà Nguyễn Thị Hà - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Cai cho biết: Thời gian tới, trung tâm sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất.

Trọng tâm là xây dựng các vùng trồng dâu, nuôi tằm theo hướng tuần hoàn, bền vững, lựa chọn và nhân rộng các giống dâu chất lượng cao, áp dụng quy trình kỹ thuật tiên tiến để tăng năng suất, chất lượng lá dâu, đồng thời từng bước mở rộng vùng nguyên liệu, thay thế diện tích dâu cũ kém hiệu quả; sử dụng phế phụ phẩm nuôi tằm ủ phân comspot cung cấp cho vùng trồng dâu.

Cùng với đó, các chương trình đào tạo, chuyển giao kỹ thuật mới như nuôi tằm trên nền nhà, nuôi tằm trên khay trượt, nuôi tằm bằng dâu cắt cành, phòng trừ dịch bệnh và xử lý môi trường nuôi sẽ tiếp tục được tổ chức sâu rộng.

Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh hướng dẫn người dân chăm sóc cây dâu tằm sau ảnh hưởng bởi thiên tai.

Ngoài yếu tố kỹ thuật, Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh cũng chú trọng nâng cao năng lực tư vấn, hỗ trợ các hộ dân liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm.

Các dịch vụ về tổ chức, quản lý sản xuất, khởi nghiệp trong nông nghiệp, xúc tiến thị trường, xây dựng thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm được xác định là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm tằm tơ Lào Cai.

Nghề trồng dâu, nuôi tằm tạo sinh kế cho người dân xã Phúc Khánh.

Có thể thấy, việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật đang tạo ra những chuyển biến tích cực cho nghề trồng dâu, nuôi tằm trên địa bàn tỉnh. Từ thay đổi giống, quy trình canh tác đến đổi mới phương thức nuôi tằm và tổ chức sản xuất, tất cả đang hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh tế, ổn định đời sống người dân và phát triển ngành tằm tơ theo hướng hiện đại, bền vững. Đây không chỉ là hướng đi phù hợp với xu thế nông nghiệp hiện nay, mà còn là cơ hội để Lào Cai khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của một nghề truyền thống gắn bó lâu đời với vùng đất ven sông Hồng.

Thúy Phượng