Đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công

Nhiều cơ quan, địa phương giải ngân thấp, rất thấp

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ giao cho 29 cơ quan khoảng 231.667 tỷ đồng. Số vốn đã phân bổ chi tiết khoảng 228.567 tỷ đồng, đạt 98,66%. Có 18 cơ quan đã phân bổ hết kế hoạch vốn được giao. Số vốn chưa phân bổ chi tiết khoảng 3.100 tỷ đồng, chiếm 1,34%. Số vốn chưa phân bổ hết thuộc 11 cơ quan.

Về tiến độ giải ngân, Bộ Tài chính cho biết, tổng số vốn đã giải ngân của 29 cơ quan là 87.073 tỷ đồng, đạt 37,59%, cao hơn mức bình quân cả nước là 34,68%. Trong đó, có 8 cơ quan giải ngân trên mức bình quân của cả nước (34,68%), 16 cơ quan giải ngân thấp (10 - 34%), 5 cơ quan giải ngân rất thấp (dưới 10%).

Nguyên nhân của tình trạng chậm phân bổ kế hoạch vốn, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp của một số bộ, ngành, địa phương là do: Chậm hoàn thiện thủ tục đầu tư; giảm nhu cầu so với kế hoạch vốn đã giao; chậm điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; vướng mắc trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; chưa cân đối đủ nguồn ngân sách đối ứng của địa phương để giao kế hoạch vốn năm 2024; tổ chức giải phóng mặt bằng, tái định cư chưa tốt…

Tại cuộc họp, các đại biểu đã tập trung thảo luận những giải pháp tăng cường nhân lực, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, kiểm kê và tiến độ thi công các khu tái định cư, sớm bàn giao mặt bằng cho dự án; nâng cao chất lượng chuẩn bị đầu tư, bám sát quá trình xử lý của các cơ quan chuyên môn để kịp thời giải trình, hoàn thiện hồ sơ theo quy định.

Bên cạnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang phối hợp với các cơ quan liên quan, xây dựng, hoàn thiện dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) theo hướng tăng cường phân cấp, nhằm rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn; tổng hợp, báo cáo cấp thẩm quyền điều chỉnh giảm 5.251,476 tỷ đồng (dự kiến) của 6 cơ quan để bổ sung cho các bộ, cơ quan, địa phương khác có nhu cầu.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương rà soát lại tiến độ giải ngân theo kế hoạch vốn được giao, chủ động xử lý những vấn đề thuộc thẩm quyền; phối hợp với cơ quan chuyên môn để rà soát, giải quyết các khó khăn, vướng mắc. Tại cuộc họp, lãnh đạo các tỉnh Thanh Hóa, Bình Định, Quảng Trị, Quảng Nam… khẳng định sẽ nỗ lực hết sức, phấn đấu cao nhất để đạt mục tiêu về tỷ lệ giải ngân đề ra của năm 2024 trên tinh thần bám sát nhiệm vụ, gỡ khó kịp thời hoặc nhanh chóng đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý.

Cần có những giải pháp tháo gỡ vướng mắc ngay từ giai đoạn chuẩn bị dự án mới có thể xử lý bất cập trong giải ngân vốn đầu tư công

Phải phân loại và cam kết tiến độ rõ ràng

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, cần có những giải pháp tháo gỡ vướng mắc ngay từ giai đoạn chuẩn bị dự án, phê duyệt chủ trương đầu tư, mới có thể xử lý thấu đáo khó khăn, bất cập trong giải ngân vốn đầu tư công. Đến giữa tháng 9/2024, các bộ, ngành, địa phương phải báo cáo kết quả rà soát, phân loại các dự án đầu tư công theo nhóm đang thực hiện với cam kết tiến độ rõ ràng và nhóm không thể triển khai do vướng mắc cơ chế, chính sách pháp luật. Từ đó đề xuất điều chỉnh giảm kế hoạch vốn đã được giao hoặc phân bổ thêm vốn cho các dự án có khả năng hấp thụ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét điều chỉnh, ứng trước nguồn vốn của trung ương để bảo đảm tiến độ triển khai các dự án mang tính chất liên vùng, biến đổi khí hậu… trong khi địa phương chưa bố trí được ngân sách đối ứng.

"Các địa phương cần chủ động triển khai những công việc thuộc thẩm quyền, trách nhiệm trong quá trình chuẩn bị dự án, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, giải phóng mặt bằng…, chỉ kiến nghị điều chỉnh, bổ sung vào kế hoạch đầu tư công trung hạn những dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư", Phó Thủ tướng lưu ý.

Liên quan đến vấn đề điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, tại Quyết định số 833/QĐ-TTg ngày 15/8 của Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương (NSTW) giai đoạn 2021 - 2025, đã quyết định điều chỉnh giảm 3.096,187 tỷ đồng kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn nước ngoài nguồn NSTW giai đoạn 2021 - 2025 đã phân bổ cho Bộ Khoa học và Công nghệ để điều chỉnh tăng tương ứng kế hoạch đầu tư công trung hạn cho Bộ Ngoại giao 117,627 tỷ đồng và các địa phương: Yên Bái 7,253 tỷ đồng, Bắc Kạn 22,147 tỷ đồng, Phú Thọ 48,898 tỷ đồng, Hải Dương 75,584 tỷ đồng, Nghệ An 589,298 tỷ đồng, Hà Tĩnh 162,4 tỷ đồng, Quảng Trị 205,776 tỷ đồng, Ninh Thuận 62,1 tỷ đồng, TP. Hồ Chí Minh 1.503,314 tỷ đồng và Hậu Giang 301,79 tỷ đồng.

Đồng thời, điều chỉnh giảm 6.038,954 tỷ đồng kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn NSTW giai đoạn 2021 - 2025 của các nhiệm vụ, dự án đã được giao kế hoạch đầu tư công trung hạn để điều chỉnh tăng tương ứng cho các nhiệm vụ, dự án trong nội bộ của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Giao 2.920,7 tỷ đồng từ nguồn tăng thu, cắt giảm, tiết kiệm chi NSTW năm 2021 còn dư sau khi thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế- xã hội cho Bộ Y tế 2.420,7 tỷ đồng, Đại học Quốc gia Hà Nội 500 tỷ đồng.

Trước đó vào ngày 8/8/2024, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Chỉ thị số 26/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2024. Theo đó, xác định năm 2024 phải là năm bứt phá trong giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tạo tiền đề thuận lợi hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 và phấn đấu đến hết năm 2025 hoàn thành ít nhất 3.000 km đường bộ cao tốc.

Đỗ Phạm