Đẩy nhanh tiến độ nhà ở xã hội: Đề xuất thủ tục song song

Nhà ở xã hội là chủ trương quan trọng nhằm đảm bảo an sinh xã hội cho người dân, đặc biệt là những người thu nhập thấp tại Việt Nam. Tuy nhiên, để phát triển hiệu quả lĩnh vực này, việc tháo gỡ những rào cản về thủ tục và chính sách đang trở thành nhu cầu cấp bách. Những doanh nghiệp lớn trong ngành bất động sản như HUD, Vingroup, Becamex, Viglacera, Kim Oanh… đã đưa ra nhiều kiến nghị thiết thực nhằm cải thiện quy trình và thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội ngày 6/3/2025 do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì.

Thủ tục hành chính- Thách thức lớn cần tháo gỡ

Một trong những rào cản lớn nhất khi triển khai các dự án nhà ở xã hội chính là thủ tục hành chính phức tạp và kéo dài. Đại diện từ nhiều doanh nghiệp đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc triển khai thủ tục song song với lập dự án để tiết kiệm thời gian. Điển hình, Vingroup đề xuất thực hiện quy trình vừa làm quy hoạch, vừa thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng, tránh tình trạng chồng chéo và kéo dài như hiện nay. Becamex cũng đồng ý với quan điểm này, đồng thời kêu gọi áp dụng cơ chế "một cửa" để xử lý nhanh hơn các vấn đề liên quan đến pháp lý.

Các doanh nghiệp tham dự Hội nghị (Ảnh: Chinhphu.vn).

Bên cạnh đó, HUD còn kiến nghị Chính phủ rút ngắn quy trình đấu thầu và hướng tới chỉ định thầu cho các doanh nghiệp đã đủ năng lực để thực hiện nhanh chóng. Phương pháp này có thể giúp tiết kiệm thời gian, giảm bớt gánh nặng hành chính mà vẫn đảm bảo hiệu quả.

Đảm bảo nguồn vốn ổn định là yếu tố cốt lõi để phát triển nhà ở xã hội bền vững. Đại diện từ Becamex và Kim Oanh kêu gọi Chính phủ triển khai chương trình tín dụng ưu đãi với lãi suất thấp cố định trong 25 năm, giống như các quốc gia phát triển đã áp dụng. Điều này không chỉ hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư mà còn giúp người dân dễ dàng tiếp cận nhà ở với chi phí hợp lý.

Bên cạnh đó, các tập đoàn lớn như Viglacera và Phú Cường đề xuất thành lập quỹ phát triển nhà ở quốc gia. Quỹ này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tài chính dài hạn, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo tính ổn định cho toàn ngành.

Quỹ đất là một vấn đề nổi cộm khi phát triển nhà ở xã hội. Tại nhiều địa phương, quỹ đất dành cho nhà ở xã hội còn bị bỏ hoang hoặc không được sử dụng hiệu quả do vướng mắc pháp lý. Các doanh nghiệp như Phú Cường, Becamex và Kim Oanh đã kiến nghị Chính phủ và địa phương rà soát lại quỹ đất, nhanh chóng giải quyết các vướng mắc để tránh lãng phí. Đồng thời, UDIC cho rằng chính quyền nên mạnh dạn thí điểm cơ chế giao quỹ đất không qua đấu thầu nhằm thu hút và tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư có năng lực tham gia.

Một đề xuất khác là gắn kết quy hoạch nhà ở xã hội với quy hoạch giao thông và phát triển vùng. Điều này giúp kết nối các khu đô thị vệ tinh, hình thành hệ thống hạ tầng hoàn chỉnh, giảm thiểu sự phát triển manh mún. Becamex đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quy hoạch đồng bộ này trong việc xây dựng các khu đô thị tích hợp, đóng góp tích cực vào diện mạo đô thị và chất lượng đời sống người dân.

Đa dạng hóa mô hình và nâng cao chất lượng

Hướng tới nhu cầu ngày càng đa dạng của người dân, các doanh nghiệp như Kim Oanh đã đề xuất áp dụng mô hình nhà ở phù hợp với gia đình đa thế hệ. Đây là một trong những yếu tố khiến nhà ở xã hội tại Singapore trở nên thành công, với thiết kế bền vững phục vụ nhiều thế hệ và đảm bảo giá trị lâu dài.

Đại diện Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: Chinhphu.vn).

Áp dụng công nghệ xây dựng mới như nhà bê tông lắp ghép cũng là một giải pháp hiệu quả để đảm bảo chất lượng và tiết kiệm chi phí. Kim Oanh tin rằng những ứng dụng công nghệ này sẽ đặc biệt phù hợp trong điều kiện địa chất yếu, giúp các dự án hoàn thành nhanh chóng và bền vững trong thời gian dài.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp lưu ý rằng cơ chế giải ngân vốn cần được cải thiện. Đối với nhiều dự án nhà ở xã hội, kể cả khi hoàn thiện, việc ngân hàng chưa kịp giải ngân gây khó khăn lớn cho doanh nghiệp và người mua nhà. Vì vậy, việc đảm bảo chương trình tín dụng ưu đãi trị giá 120.000 tỷ đồng phải đi cùng với cơ chế giải ngân nhanh chóng và hiệu quả.

Bên cạnh đó, các tập đoàn như Viglacera và UDIC nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập cơ chế hợp tác công – tư (PPP) trong phát triển nhà ở xã hội. Điều này không chỉ thúc đẩy sự phối hợp giữa chính quyền và doanh nghiệp mà còn giúp huy động nguồn lực hiệu quả hơn. Cùng với đó, việc ban hành các cơ chế đặc thù như giao đất không qua đấu thầu hay ưu đãi tài chính sẽ khuyến khích đầu tư vào các dự án này.

Những kiến nghị từ các doanh nghiệp không chỉ nhằm tháo gỡ khó khăn hiện tại mà còn mở đường cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Nếu các giải pháp này được thực hiện đồng bộ và hiệu quả, nhà ở xã hội tại Việt Nam sẽ không chỉ đáp ứng nhu cầu của người dân mà còn tạo điểm nhấn quan trọng trong diện mạo đô thị và chính sách an sinh xã hội.

Đình Khương