ĐBQH: Bỏ tử hình một số tội danh không phải là khoan dung với tội phạm
Theo ĐBQH, việc bỏ hình phạt tử hình trong một số tội danh không có nghĩa là khoan dung với tội phạm, mà là sự điều chỉnh phù hợp với bối cảnh pháp lý, nhận thức nhân quyền và thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm hiện nay.
Sáng 27/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự. Theo dự án luật, Chính phủ đề xuất bỏ hình phạt tử hình tại 8/18 (chiếm 44,4%) tội danh có khung hình phạt tử hình ở bộ luật hiện hành.
Tại phiên thảo luận sáng nay, nhiều đại biểu bày tỏ ý kiến về các đề xuất này, đặc biệt với một số tội danh như vận chuyển trái phép chất ma túy; sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; tham ô tài sản, nhận hối lộ,...
ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương đánh giá, các nội dung sửa đổi, bổ sung của dự thảo luật lần này thể hiện tinh thần tiếp thu nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo của Trung ương, phản ánh thực tiễn thi hành pháp luật và đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong bối cảnh mới.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga- Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương. Ảnh: QH
"Việc bỏ hình phạt tử hình trong một số tội danh không có nghĩa là khoan dung với tội phạm, mà là sự điều chỉnh phù hợp với bối cảnh pháp lý, nhận thức nhân quyền và thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm hiện nay", đại biểu Nga nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH TP.Hà Nội đánh giá cao quy định bổ sung thêm hình phạt tù chung thân không xét giảm án. Theo ông Trí, quy định này làm việc xét xử được hợp lý hơn, thực tế có những tội nếu xử tử hình thì hơi nặng quá, mà chung thân thì hơi nhẹ, giờ đây có thêm hình phạt này làm cho quá trình xét xử phù hợp hơn.
Bên cạnh đó, hình phạt này vẫn đạt được yếu tố răn đe vì đã đáp ứng yêu cầu loại trừ kẻ phạm tội ra khỏi đời sống xã hội, phù hợp quan điểm của Đảng và nguyện vọng của đa số người dân.
Đại biểu Nguyễn Thanh Sang - Đoàn ĐBQH TP.HCM. Ảnh: QH
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thanh Sang - Đoàn ĐBQH TP.HCM bày tỏ băn khoăn với việc bỏ hình phạt tử hình với một số tội danh.
Cụ thể, với việc bỏ án tử hình đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy, ông Sang cho rằng trong đường dây buôn bán ma túy, hành vi vận chuyển đóng vai trò đặc biệt nghiêm trọng. Đây thường là hành vi của các đối tượng chuyên nghiệp, có tổ chức, không đơn giản là "bị dụ dỗ" như một số ý kiến đã nêu.
"Tôi lo ngại rằng, nếu loại bỏ án tử hình với tội danh này, Việt Nam có thể trở thành điểm trung chuyển ma túy quốc tế. Bởi lẽ, đối với tội phạm ma túy, mức án tử hình luôn là nỗi sợ lớn nhất", ông Sang cho hay.
Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long nêu rõ, tại phiên thảo luận, đại biểu tập trung vào đề xuất bổ sung loại hình phạt mới (chung thân không xem xét giảm án); bỏ hẳn tử hình với một số tội danh; tăng mức hình phạt với một số tội, đặc biệt trong lĩnh vực môi trường, sản xuất buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh; tái hình sự hóa hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long. Ảnh: QH
Phó Thủ tướng nêu rõ, việc Chính phủ chỉ đề xuất chỉnh sửa bổ sung một số điều là chọn ra một số việc cấp bách, bức xúc. Một yếu tố quan trọng khác là sự tham gia góp ý và thực tiễn áp dụng từ các cơ quan tố tụng như Bộ Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, giúp đưa ra các đề xuất sát thực tiễn.
Về đề xuất bỏ tử hình với 8 tội danh, Phó Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, đến năm 2024 đã có 142/193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc bỏ án tử hình trong quy định.
Với Việt Nam, việc bỏ tử hình với 8 tội danh là bước tiến rất dài trong quan điểm về chính sách hình sự với một số tội. Bộ luật Hình sự đầu tiên được ban hành năm 1985 có 44 điều luật quy định hình phạt tử hình; năm 1999 giảm còn 29 điều; năm 2009 giảm tiếp 7 điều còn 22 điều; năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) giảm còn 18 điều và trong dự thảo sửa lần này còn 10 điều luật quy định hình phạt tử hình.
