ĐBQH: Cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, bóng cười để bảo vệ sức khỏe người dân

Đề nghị cấm tuyệt đối bóng cười cho mục đích giải trí

Sáng 27/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi). Đại biểu Phạm Trọng Nhân (đoàn TP.HCM) nêu bài học từ thuốc lá điện tử, một sản phẩm bị xem nhẹ, bị đưa ra rồi lại đưa vào tại dự thảo luật. Đại biểu cho rằng khí cười N2O đang đi đúng con đường đó với tốc độ nhanh hơn và hậu quả nặng nề hơn.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (đoàn TP.HCM). Ảnh: Media Quốc hội.

Ông phân tích, khí N2O khiến những người sử dụng (đa phần là học sinh, sinh viên) vừa bị tổn thương thần kinh vừa bị nghiện, rất khó phục hồi.

"Không thể để một chất phá hủy thần kinh và gây nghiện mạnh như khí N2O có thể tồn tại trong danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh hợp pháp", ông nói.

Theo đại biểu, tại nhiều quốc gia trên thế giới đã cấm hoặc kiểm soát chặt chẽ mặt hàng này, trong đó, Anh cấm tuyệt đối; Hà Lan cấm bán và sở hữu; Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc kiểm soát nghiêm ngặt; Mỹ cấm cung cấp N2O cho mục đích giải trí.

Trong khi đó tại Việt Nam, N2O - một sản phẩm được y tế cảnh báo, công an truy quét, báo chí lên tiếng nhưng nằm ngoài vòng pháp luật, không được quy định tại các điều khoản cấm đầu tư kinh doanh.

Theo đại biểu Nhân, sản phẩm này đang tạo ra một thị trường 5 "không": Không phép, không tiêu chuẩn chất lượng, không kiểm định độc tính, không truy xuất nguồn gốc, không báo cáo y tế định kỳ.

Từ đó, ông đề nghị bổ sung quy định cấm tuyệt đối đầu tư kinh doanh bóng cười, khí N2O dùng cho mục đích giải trí và các chất hướng thần mới vào Điều 6 dự thảo luật. Đồng thời, giao Chính phủ xây dựng tiêu chí nhận diện các chất hướng thần mới để cập nhật kịp thời; rà soát toàn bộ khí công nghiệp và khí thực phẩm để ngăn chặn việc lợi dụng vỏ bọc thương mại để đầu độc giới trẻ.

Cùng thảo luận, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn TP Hà Nội) cho rằng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người phải bị cấm. Trước hết phải cấm ngay khí N2O cho mục đích giải trí.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên (đoàn Tây Ninh). Ảnh: Media Quốc hội.

Đề xuất cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên (đoàn Tây Ninh) đồng tình khi dự thảo luật mới nhất đã bổ sung thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh.

Bà phân tích, theo báo cáo số 520 của Bộ Y tế ngày 26/4/2024, tỷ lệ học sinh từ 13 - 17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng tăng từ 2,6% (năm 2019) lên 8,1% (năm 2023). Đặc biệt, nhóm 13 - 15 tuổi tăng từ 3,5% (năm 2022) lên 8% (năm 2023), gần gấp đôi.

Báo cáo của gần 700 cơ sở y tế trên toàn quốc, năm 2023 tại Việt Nam ghi nhận 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Thực trạng này cho thấy thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang nhắm vào nhóm trẻ dễ tổn thương, gây nguy cơ tác động lâu dài đến sức khỏe và tương lai của cả một thế hệ. Ngoài ra, nhiều sản phẩm thuốc lá mới tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tệ nạn xã hội, sử dụng các chất gây nghiện và kích thích thần kinh mạnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, trật tự xã hội.

Theo đại biểu Uyên, cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam về Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá (FCTC) của Tổ chức Y tế Thế giới có hiệu lực tại Việt Nam từ ngày 17/3/2005.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 173 của Quốc hội đã thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng từ năm 2025. Quyết định 1665 của Thủ tướng Chính phủ cũng giao các bộ, ngành, địa phương rà soát văn bản pháp luật liên quan để đề xuất sửa đổi, bổ sung.

"Vì vậy, việc quy định thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào danh mục hàng hóa cấm kinh doanh trong Luật Đầu tư là cần thiết", đại biểu Uyên nói.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn TP Hà Nội). Ảnh: Media Quốc hội.

Hoan nghênh ban soạn thảo đã bổ sung cấm kinh doanh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, song đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng quy định này chưa đủ, chưa đúng tinh thần Nghị quyết số 173/2024/QH15 về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội…

"Nếu chỉ cấm kinh doanh, nhưng người ta đầu tư để sản xuất, làm kho chứa, vận chuyển…thì thế nào?", đại biểu đặt câu hỏi và đề nghị cần quy định đầy đủ theo hướng: Cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện có tác hại cho sức khỏe con người.

Góp ý thêm điều 15 về xử lý chuyển tiếp giao Chính phủ quy định xử lý chuyển tiếp đối với dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam chỉ để xuất khẩu đã được cho phép, chấp thuận đầu tư… đại biểu Trí nhắc lại, Nghị quyết 173 có lệnh cấm ngay từ ngày 1/1/2025, nhưng dự thảo luật lại quy định để Chính phủ tiếp tục quy định nội dung trên.

Từ đó, ông đề nghị quy định ngay trong Luật Đầu tư (sửa đổi) thời gian cho phép từ khoảng 6 -12 tháng phải chấm dứt hoạt động của các dự án trên.

Yến Chi